Η υπεροχή αυτής της θέσης οφείλεται στη μεγαλύτερη ζώνη απορρόφησης της σύγκρουσης (crush zone), που απομακρύνει τον επιβάτη από το σημείο επαφής με το όχημα, καθώς και στο μειωμένο ροπή στρέψης σε περίπτωση ανατροπής.
Η ασφαλέστερη θέση μέσα σε ένα αυτοκίνητο έχει απασχολήσει ερευνητές για δεκαετίες και, παρότι δεν υπάρχει απόλυτη απάντηση που να ισχύει για κάθε όχημα και περιστατικό, η τελευταία έρευνα προσφέρει σημαντικές ενδείξεις.
Σύμφωνα με επιστημονική μελέτη η οποία εξέτασε κάθε θανατηφόρο τροχαίο στην Αμερική μεταξύ 2000 και 2003, το άτομο που κάθονταν στη μέση πίσω θέση είχε 25% μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης σε σχέση με όσους κάθονταν στα πλάγια της ίδιας σειράς. Είχε επίσης 29% υψηλότερη πιθανότητα επιβίωσης σε σχέση με τους επιβάτες στις μπροστινές θέσεις.
Η ασφαλέστερη θέση στο αυτοκίνητο
Μετά από στατιστική ανάλυση, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως τύπο οχήματος, χρήση ζώνης ασφαλείας, τύπο σύγκρουσης και ηλικία, αποδείχθηκε ότι η θέση στο πίσω κέντρο παραμένει η ασφαλέστερη, με 13% υψηλότερη πιθανότητα επιβίωσης από τις άλλες πίσω θέσεις.
Ανεξάρτητη έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Μπάφαλο επιβεβαιώνει ότι οι επιβάτες στο πίσω κάθισμα είναι κατά 59% έως 86% λιγότερο πιθανό να σκοτωθούν σε σύγκρουση από όσους κάθονται μπροστά. Η πίσω μεσαία θέση ξεχωρίζει ακόμη περισσότερο, μειώνοντας τον κίνδυνο κατά 25% σε σχέση με τις εξωτερικές θέσεις της ίδιας σειράς, και παρουσιάζοντας ακόμη 16% υψηλότερη επιβίωση όταν εξαιρούνται άλλοι παράγοντες.
Η υπεροχή αυτής της θέσης οφείλεται στη μεγαλύτερη ζώνη απορρόφησης της σύγκρουσης (crush zone), που απομακρύνει τον επιβάτη από το σημείο επαφής με το όχημα, καθώς και στο μειωμένο ροπή στρέψης σε περίπτωση ανατροπής.
Όταν πρόκειται για μικρά παιδιά, η μείωση του κινδύνου είναι ακόμη μεγαλύτερη. Μελέτη που εξέτασε τροχαία ατυχήματα με παιδιά ηλικίας έως 3 ετών έδειξε ότι όσοι κάθονται στο πίσω κέντρο έχουν 43% χαμηλότερο κίνδυνο τραυματισμού σε σχέση με τα παιδιά που κάθονται στις πλευρικές θέσεις. Επιπλέον, ευρύτερη ανάλυση δεδομένων κατέγραψε μειωμένο κίνδυνο θανάτου κατά 9–24% για την κεντρική πίσω θέση σε παιδιά μέχρι 12 ετών, ανάλογα με την ηλικία και τη χρήση ζώνης ή παιδικού καθίσματος.
Προσοχή στις προδιαγραφές ασφαλείας
Ωστόσο, η θέση είναι μόνο ένα μέρος του ζητήματος. Ο ειδικός ασφαλείας αυτοκινήτων Byron Bloch επισημαίνει ότι η επιλογή ενός οχήματος με υψηλά επίπεδα ασφάλειας μπορεί να έχει μεγαλύτερη σημασία από τη θέση μέσα σε αυτό. Οι ομοσπονδιακές προδιαγραφές για οχήματα στις ΗΠΑ αποτελούν απλώς το ελάχιστο αποδεκτό επίπεδο. Πολλοί κατασκευαστές περιορίζονται σε αυτές, ενώ οι διαφορές στην ασφάλεια είναι σημαντικές μεταξύ μοντέλων, ακόμη και της ίδιας κατηγορίας.
Ένα επιπλέον στοιχείο προστασίας είναι η ύπαρξη αερόσακων τύπου κουρτίνας σε όλες τις σειρές καθισμάτων. Αυτοί μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο τραυματισμού σε πλευρικές συγκρούσεις, ιδίως αν καλύπτουν και τους πίσω επιβάτες.
Επίσης, ο τύπος των τζαμιών επηρεάζει την ασφάλεια. Τα παραδοσιακά πλευρικά παράθυρα κατασκευάζονται από σκληρυμένο (tempered) γυαλί το οποίο θρυμματίζεται σε μικρά κομμάτια κατά τη σύγκρουση, μειώνοντας τον κίνδυνο από θραύσματα. Ωστόσο, το ενισχυμένο (laminated) γυαλί, που περιέχει διπλή στρώση γυαλιού με ενδιάμεσο πολυμερές, συγκρατεί το σπασμένο κομμάτι και περιορίζει τα θραύσματα, ενώ επίσης μειώνει τον κίνδυνο εκτόξευσης του επιβάτη από το όχημα και προστατεύει από υπεριώδη ακτινοβολία. Πολλές φορές περιοχές όπως τζαμόπορτες ή ηλιοροφές έχουν tempered glass, αλλά η χρήση laminated glass στις πλευρές αυξάνει σημαντικά την ασφάλεια.
Κλειδί παραμένει η χρήση ζώνης ασφαλείας. Η NHTSA εκτιμά ότι οι επιβάτες που φοράνε ζώνη έχουν 48% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου και ότι μόνο στις ΗΠΑ χιλιάδες ζωές σώζονται ετησίως χάρη σε αυτήν. Στην πίσω σειρά, οι επιβάτες που δεν χρησιμοποιούν ζώνη αυξάνουν τον κίνδυνο για τους μπροστινούς επιβάτες έως και πενταπλάσια.
Συμπερασματικά, αν και η πιο ασφαλής θέση για κάθε επιβάτη είναι το πίσω κέντρο, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις πλευρικής σύγκρουσης, η συνολική προστασία εξαρτάται από την επιλογή οχήματος με καλές δοκιμασίες ασφάλειας, πλήρη κάλυψη με αερόσακους κουρτίνας, χρήση safety features όπως laminated glass και βέβαια από τη σωστή χρήση ζώνης ασφαλείας ή παιδικών καθισμάτων. Αυτοί οι παράγοντες μαζί καθορίζουν πραγματικά πόσο ασφαλής είναι η θέση στο αυτοκίνητο - και πώς μπορεί να μετατραπεί σε σωτηρία σε μια κρίσιμη στιγμή.