Στις 2 Οκτωβρίου 1925, ο Σκωτσέζος εφευρέτης Τζον Λόουτζι Μπερντ κατάφερε να μεταδώσει για πρώτη φορά μια αναγνωρίσιμη κινούμενη εικόνα ανθρώπινου προσώπου.
Ο άνθρωπος που βρέθηκε τότε μπροστά στην κάμερα δεν ήταν επιστήμονας ούτε ηθοποιός, αλλά ένας 20χρονος υπάλληλος γραφείου, ο Ουίλιαμ Τέιντον. Σαράντα χρόνια αργότερα επέστρεψε στην τηλεόραση, μιλώντας στο BBC για εκείνη τη στιγμή που έμελλε να αλλάξει την ιστορία της τεχνολογίας.
Ο εφευρέτης με τις αποτυχίες και τα πειράματα
Η ιδέα της τηλεόρασης είχε αρχίσει να απασχολεί τους επιστήμονες από τα μέσα του 19ου αιώνα. Χρειάστηκε, όμως, η εμμονή ενός «αντάρτη» εφευρέτη για να πάρει μορφή. Ο Μπερντ, γιος κληρικού, υπέφερε από κακή υγεία και κρίθηκε ακατάλληλος για να υπηρετήσει στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αντί γι’ αυτό, εργάστηκε σε εταιρεία ηλεκτρισμού και συνέχισε με πάθος τις πειραματικές του προσπάθειες.
Εμπνευσμένος από τον Χ. Τζ. Γουέλς, επιχείρησε να δημιουργήσει τεχνητά διαμάντια, καταναλώνοντας τεράστιες ποσότητες ενέργειας και προκαλώντας διακοπή ρεύματος στη Γλασκώβη. Ακόμη και μια σπιτική θεραπεία για αιμορροΐδες αποδείχθηκε καταστροφική, δίνοντας τροφή για το κλασικό «μην το δοκιμάσετε στο σπίτι».
Παρά τις αποτυχίες, ο Μπερντ κατάφερε να συγκεντρώσει χρήματα από τις μικρές του επιχειρήσεις με κάλτσες και σαπούνια και νοίκιασε ένα χώρο στο Χέιστινγκς το 1923. Ο θαλασσινός αέρας έκανε καλό στην υγεία του, αλλά το εργαστήριο που έστησε ήταν γεμάτο κινδύνους. Με αυτοσχέδιες κατασκευές από ξύλινα κιβώτια και φακούς ποδηλάτου, ξεκίνησε να στήνει ένα μηχανικό σύστημα με περιστρεφόμενο δίσκο που «σάρωνε» εικόνες και τις ανασυνέθετε σε κινούμενες μορφές. Όταν κατάφερε να μεταδώσει μια σιλουέτα, το όνειρο της τηλεόρασης άρχισε να παίρνει μορφή.
Από το Χέιστινγκς στο Σόχο
Μία σοβαρή ηλεκτροπληξία τον ανάγκασε να εγκαταλείψει το Χέιστινγκς και να μετακομίσει στο Λονδίνο. Στη Frith Street 22, στο Σόχο, έστησε νέο εργαστήριο πάνω από ένα κατάστημα. Η θερμότητα από τη συσκευή του ήταν τόσο έντονη που δεν άντεχε άνθρωπος. Έτσι, χρησιμοποίησε ως πειραματόζωο μια κούκλα, τον «Stooky Bill». Όμως στις 2 Οκτωβρίου 1925 αποφάσισε να δοκιμάσει με έναν άνθρωπο.
Η απρόσμενη συμμετοχή του Ουίλιαμ Τέιντον
Ο Μπερντ κατέβηκε τρέχοντας στο ισόγειο και σχεδόν άρπαξε τον 20χρονο Ουίλιαμ Τέιντον, που εργαζόταν εκεί. Ο νεαρός περιέγραψε αργότερα στο BBC ότι ο εφευρέτης ήταν τόσο ενθουσιασμένος που δεν μπορούσε να μιλήσει. Το θέαμα που αντίκρισε ανεβαίνοντας στο εργαστήριο ήταν αποκαρδιωτικό: καλώδια παντού, χαρτονένιοι δίσκοι, φακοί ποδηλάτου, παλιές μπαταρίες και πρόχειροι κινητήρες. Παρ’ όλα αυτά, δέχθηκε να καθίσει μπροστά στον πομπό.
Η θερμότητα ήταν αφόρητη και ο Τέιντον φοβήθηκε. Ο Μπερντ τον καθησύχασε και κατέβηκε στον δέκτη. Ο νεαρός άντεξε λίγα δευτερόλεπτα, τραβήχτηκε, αλλά ο εφευρέτης του έδωσε μισή κορώνα – την πρώτη αμοιβή για τηλεοπτική εμφάνιση – και τον έπεισε να επιστρέψει.
Το πρώτο τηλεοπτικό πρόσωπο
Για να καταγράψει κίνηση, ο Μπερντ του ζήτησε να βγάλει τη γλώσσα και να κάνει γκριμάτσες. Ο Τέιντον φώναξε ότι «ψηνόταν ζωντανός», αλλά άντεξε λίγο ακόμη. Ώσπου ο Μπερντ όρμησε τρέχοντας φωνάζοντας: «Σε είδα, Γουίλιαμ, σε είδα. Έχω τηλεόραση επιτέλους, την πρώτη αληθινή τηλεοπτική εικόνα!».
Ο νεαρός δεν καταλάβαινε τι σήμαινε «τηλεόραση», ώσπου αντάλλαξαν ρόλους και είδε το πρόσωπο του Μπερντ σε μια μικροσκοπική οθόνη 5 επί 8 εκατοστών. Δεν υπήρχε καθαρότητα, μόνο σκιές και γραμμές, αλλά ήταν εικόνα που κινούνταν. Ο Μπερντ τον ρώτησε τη γνώμη του, κι εκείνος απάντησε: «Δεν μου άρεσε και πολύ, κύριε Μπερντ. Ήταν πολύ πρόχειρο». Ο εφευρέτης χαμογέλασε: «Αυτό είναι μόνο η αρχή. Θα το δεις σε όλα τα σπίτια της χώρας και σε όλο τον κόσμο».
Από το πείραμα στην παγκόσμια επιτυχία
Στις 26 Ιανουαρίου 1926, ο Μπερντ έκανε την πρώτη δημόσια επίδειξη τηλεόρασης. Παρότι η μηχανική του συσκευή ξεπεράστηκε από τεχνολογίες άλλων εταιρειών, εκείνος είχε ήδη ανοίξει τον δρόμο.
Το 1951, πέντε χρόνια μετά τον θάνατό του σε ηλικία 57 ετών, ο Τέιντον επέστρεψε στο κτήριο της Frith Street 22 για την αποκάλυψη αναμνηστικής μπλε πλάκας. Ο πρόεδρος της Television Society, σερ Ρόμπερτ Ρένγουικ, δήλωσε: «Αν και αυτή η πλάκα στέκει στην καρδιά του Λονδίνου, το πραγματικό του μνημείο είναι το δάσος από κεραίες που ξεφυτρώνουν σε όλη τη χώρα».
Όταν ο Τέιντον μοιράστηκε ξανά την εμπειρία του το 1965, η τηλεόραση είχε πλέον μπει για τα καλά στα σπίτια. Mόλις τέσσερα χρόνια αργότερα, εκατομμύρια άνθρωποι παρακολουθούσαν ζωντανά την προσελήνωση. Η επιστημονική φαντασία είχε γίνει επιστημονικό γεγονός και όλα είχαν ξεκινήσει από ένα μικρό, αυτοσχέδιο εργαστήριο και έναν νεαρό υπάλληλο που έγινε, σχεδόν κατά τύχη, ο πρώτος άνθρωπος στην τηλεόραση.
Με πληροφορίες από BBC