Ο Γιούργκεν Τέλερ και οι γυναίκες που όρισαν τη σύγχρονη εικόνα της μόδας όταν μιλάνε για την Ελλάδα δεν θα μιλάνε πλέον μόνο για την Αθήνα και τη Μύκονο αλλά και για την περιοχή του Ρέντη.
Η Μαρία Κάρλα Μπόσκονο, η Κρίστεν Μακμέναμι και η Awar Odhiang βρέθηκαν εκεί για τη σουρεαλιστική βραδιά.
Ήταν μία νύχτα ανατρεπτική, σχεδόν υπερρεαλιστική. Στο πρώην εργοστάσιο πλαστικών μπουκαλιών στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη, ανάμεσα σε συνεργεία αυτοκινήτων, το γήπεδο προπόνησης του Ολυμπιακού, σε απόσταση αναπνοής από τον Κηφισό, μοντέλα-θρύλοι πόζαραν εξαντλητικά για σέλφις που θα αποτύπωναν ότι ήταν εκεί: στην έκθεση του Γιούργκεν Τέλερ «you are invited», στο Onassis Ready.
Δεν υπήρχε κόκκινο χαλί, μόνο μια μεγάλη μεταλλική πόρτα. Οι καλεσμένοι κατέφθαναν από κάθε κατεύθυνση: κάποιοι με ταξί, λίγοι με οδηγούς, οι περισσότεροι με τα αυτοκίνητά τους, ξαφνιασμένοι που βρήκαν να παρκάρουν τόσο εύκολα - ο αστικός ιστός εκεί έχει άλλη ανατομία. Κανείς δεν φαινόταν σίγουρος αν βρισκόταν σε έκθεση ή σε γύρισμα, υπήρχε σαφώς η αίσθηση ότι κάτι νέο, κάτι ακατάτακτο εγκαινιάζεται εκείνη τη βραδιά.
Ο Γιούργκεν Τέλερ, γνωστός για την αμηχανία και τη γοητεία που προκαλεί, έμοιαζε να βρίσκει φυσικό έδαφος στο πρώην εργοστάσιο πλαστικών μπουκαλιών που έγινε χώρος πολιτισμού, έγινε «εργοστάσιο ονείρων», όπως λέει η καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου. Οι φωτογραφίες του με πρόσωπα διάσημα, σώματα που δεν ζητούν συγγνώμη για την ατέλειά τους, αντιθέτως τη δοξάζουν, ήταν κρεμασμένες απευθείας πάνω στους τοίχους, χωρίς κορνίζες, με πινέζες και καρφίτσες, σαν να μην υπήρξε ποτέ πρόθεση να είναι «τέχνη».
Το Onassis Ready δεν παρουσιάζεται ως μουσείο ούτε ως γκαλερί. Είναι ένας χώρος που επιτρέπει στους καλλιτέχνες να δουλεύουν, να δοκιμάζουν, να αποτυγχάνουν. Αυτή η απλότητα ίσως είναι το πιο φιλόδοξο στοιχείο του και το πιο ενδιαφέρον.
Κι όμως, εκείνο το βράδυ, μέσα σε μια περιοχή που μέχρι χθες δεν θα βρισκόταν σε κανένα ρεπορτάζ με μέρη που πρέπει να επισκεφθείς στην Αθήνα, μαζεύτηκαν άνθρωποι της μόδας, της τέχνης, της φωτογραφίας, άνθρωποι που ταξιδεύουν συνήθως από φουάρ σε biennale.
Η ειρωνεία ήταν τέλεια: ένα «εργοστάσιο ονείρων» μέσα σε ένα πρώην εργοστάσιο πλαστικών μπουκαλιών. Εκεί όπου κάποτε παραγόταν μαζική ομοιομορφία, τώρα παράγεται κάτι πολύ πιο επικίνδυνο: τέχνη, ρίσκο, κοινότητα. Με ανθρώπους εξωτικά πουλιά, ανθρώπους που ενσαρκώνουν και μαζί ορίζουν τις επιταγές της μόδας και της κυρίαρχης εικόνας, να γίνονται οι απόστολοι του νέου χώρου. Για μία νύχτα.
Μαρία Κάρλα Μπόσκονο, η σκοτεινή μούσα
Η Μαρία Κάρλα Μπόσκονο, η Ρωμαία πάνθηρας της πασαρέλας, μεγαλωμένη στην Κένυα, η σκοτεινή μούσα του Ρικάρντο Τίσι, πρόσωπο των Givenchy, Fendi και Jean Paul Gaultier, εμφανίστηκε πρώτη. Με βλέμμα-στιλέτο και έναν συνδυασμό τρέλας και αυστηρότητας απίθανο. Έχει αυτή την αύρα που κανένα φίλτρο δεν θα τολμούσε να αγγίξει: ένα πρόσωπο που ανήκει ταυτόχρονα σε αναγεννησιακό πορτρέτο και σε νυχτερινό club του Βερολίνου. Ο Teller την έχει φωτογραφίσει δεκάδες φορές ξυπόλητη, με τσιγάρο, γελώντας με την ίδια της την τελειότητα, μέσα σε ναούς.
Με το χαρακτηριστικό, αιλουροειδές σώμα της και το βλέμμα που μοιάζει να γνωρίζει περισσότερα απ’ όσα λέει, έχει φωτογραφηθεί από τους κορυφαίους -Στίβεν Μάιζελ, Πίτερ Λίντμπεργκ, Γιούργκεν Τέλερ- και έχει δώσει στην πασαρέλα την ατμόσφαιρα μιας θεατρικής σκηνής.
Η αντι-μούσα Κρίστεν Μακμέναμι
Δίπλα, η Κρίστεν Μακμέναμι. Η αντι-μούσα της δεκαετίας του ’90, το μοντέλο που έκανε την ατέλεια υψηλή αισθητική. Ψηλή, ασημένια, ανέμελη, κινήθηκε μέσα στον χώρο σαν να κάνει περφόρμανς, ντυμένη με κόκκινο άνορακ και ροζ φόρεμα. Φωτογραφήθηκε με όποιον της το ζήτησε, άρχισε να χοροπηδάει για να βγάλει το τέλειο βίντεο μαζί με τον θρυλικό φωτογράφο Bill Georgousis, σέρνοντας τα γούνινα παντοφλάκια της στα 3.760 τ.μ. του Οnassis Ready, σφίγγοντας στα χέρια της την Prada τσάντα της σαν να είναι δεκανίκι.
Ο Τέλερ την έχει απαθανατίσει ως σειρήνα, Μαντόνα, καταστροφή, πάντα αληθινή, ποτέ όμορφη με τον εύκολο τρόπο. Η Κρίστεν Μακμέναμι είναι το μοντέλο που αμφισβήτησε μια ολόκληρη εποχή. Με τα ασημένια μαλλιά και τη σχεδόν ακατάληπτη αύρα της, έγινε το εμβληματικό πρόσωπο της δεκαετίας του ’90 και της μετα-grunge αισθητικής.
Από τη συνεργασία της με τον Χέλμουτ Νιούτον και τον Χέρμπ Ριτς μέχρι τις εκρηκτικές φωτογραφίσεις του Τέλερ, η Μακμέναμι δεν υπήρξε ποτέ «όμορφη» με την παραδοσιακή έννοια κι αυτό ακριβώς την έκανε εμβληματική. Κάθε της εμφάνιση είναι ένα μικρό μανιφέστο για το δικαίωμα της γυναίκας να είναι παράξενη, επιβλητική, ασυγχώρητα αυθεντική.
Αwar, η Σουδανή που έκλεισε το σόου του Dior
Και φυσικά η Awar Odhiag -με καταγωγή από το Νότιο Σουδάν, μεγαλωμένη στον Καναδά, την ανακάλυψε ένας ατζέντης τυχαία σε ένα κατάστημα Old Navy-, που ανήκει στη νέα γενιά των μοντέλων που δεν ποζάρουν, αλλά επιτελούν μια νέα μορφή περφόρμανς. Τον περασμένο μήνα έγινε viral: στην πρώτη επίδειξη του Matthieu Blazy για τον οίκο CHANEL περπάτησε στο τέλος του σόου φορώντας μια φούστα με πολύχρωμα φτερά, χαμογέλασε, χειροκρότησε, χόρεψε σχεδόν πάνω στην πασαρέλα.
«Αυτό είναι η νέα εποχή του CHANEL», έγραψαν τα διεθνή μέσα. Και κάπως έτσι, ένα κορίτσι από το Moose Jaw του Καναδά έγινε το νέο πρόσωπο μιας πιο χαρούμενης, πιο ελεύθερης ομορφιάς.
Η Αwar στα στενά του Ρέντη, παραδίπλα από το προπονητήριο του Ολυμπιακού, δεν έμοιαζε με φευγαλέα καλεσμένη, αλλά με ενσάρκωση μιας νέας ιδέας για το τι σημαίνει star power. Αν οι παλιές μούσες του Τέλερ φωτογραφήθηκαν ως μύθοι, εκείνη μοιάζει να υπάρχει πέρα από τον μύθο: σαν πραγματικότητα που δεν χωρά πια στις σελίδες των περιοδικών.
Ο Tέλερ, η τρυφερή ωμότητα
Η έκθεση «You Are Invited» είναι η πρώτη μεγάλη αναδρομική του Γιούργκεν Τέλερ στην Ελλάδα και εγκαινιάζει το Onassis Ready.
Οι φωτογραφίες του, απλωμένες σε γυμνούς τοίχους από μπετόν, μοιάζουν με εξομολογήσεις: η Βικτόρια Μπέκαμ στριμωγμένη μέσα σε μια σακούλα Marc Jacobs, η Κέιτ Μος χωρίς ρετούς να γελά, η Βίβιαν Γουέστγουντ με εσώρουχα, o πάπας σε μια γυναικεία φυλακή, ο ίδιος ο Teller ξαπλωμένος γυμνός στο χιόνι, γυμνός στο μπάνιο της Σάρλοτ Ράμπλινγκ, γυμνός στον τάφο του πατέρα του κ.ο.κ.
Ο κόσμος του Τέλερ είναι πάντα ωμός, τρυφερός, αστείος, μια διαρκής πρόκληση προς την ιδέα ότι η ομορφιά χρειάζεται ψέμα. Και ο χώρος του Onassis Ready ήταν ο τέλειος καθρέφτης αυτής της ωμότητας. Ένα πρώην εργοστάσιο πλαστικών μπουκαλιών, μεταμορφωμένο σε έναν ευέλικτο, μεταβαλλόμενο τόπο πειραματισμού. Όχι ένα μουσείο, αλλά ένας ζωντανός οργανισμός.
Ο Άγιος Ιωάννης Ρέντης δεν είναι η Αθήνα των καρτ ποστάλ. Είναι η ενδιάμεση ζώνη, βιομηχανική, ωμή, ζωντανή, αυτό που λέμε εκτός των ραντάρ. Ήταν άραγε η στιγμή των εγκαινίων της έκθεσης μια «στιγμή μόδας»;
Οι γυναίκες του Tέλερ -Κρίστεν, Μαρία Κάρλα, Βίβιαν, Βικτόρια, Κέιτ, Κιμ- ενσάρκωσαν πάντα την αντίφαση: δυνατές και εύθραυστες, όμορφες αλλά απροστάτευτες. Τις έβλεπες εκεί, να περπατούν στο ανακατασκευασμένο, κατάλευκο, κλινικό περιβάλλον που εκπυρσοκρότησε χάρη στις φωτογραφίες του Τέλερ. Του φωτογράφου που έμοιαζε να φωτογραφίζει την ίδια την Αθήνα: ανολοκλήρωτη, μισοχαοτική, απολύτως ζωντανή, η επιτομή της σχέσης αγάπης-μίσους.