Υπερβολικές, όπως φαίνεται αποδείχθηκαν οι αναφορές για επικείμενη σύνοδο κορυφής του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, όπως σχολιάζει το BBC.
Την περασμένη Πέμπτη, μετά την μακρά τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Ρώσο πρόεδρο ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι σχεδίαζε νέο ραντεβού – το δεύτερο φετινό μετά την άκαρπη σύνοδο κορυφής τον Αύγουστο στην Αλάσκα – «εντός περίπου δύο εβδομάδων» στη Βουδαπέστη, για να αναβληθεί τελικά επ’ αόριστον η συνάντηση, όπως και εκείνη των υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ και Ρωσίας, Μάρκο Ρούμπιο και Σεργκέι Λαβρόφ.
«Δεν θέλω μια χαμένη συνάντηση», είπε ο Τραμπ το απόγευμα της Τρίτης (ώρα Ουάσιγκτον) σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο. «Δεν θέλω χάσιμο χρόνου, θα δω, λοιπόν, τι θα συμβεί».
Ήταν η τελευταία απόπειρα του Τραμπ να μεσολαβήσει για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, θέμα στο οποίο επικεντρώθηκε αφού τέθηκε σε εφαρμογή η πρώτη φάση του σχεδίου του για τη Γάζα με την συμφωνία Ισραήλ-Χαμάς για κατάπαυση του πυρός και την απελευθέρωση των ομήρων.
Όταν την περασμένη εβδομάδα έκανε δηλώσεις στο αιγυπτιακό θέρετρο του Σαρμ Ελ Σέιχ θριαμβολογώντας για τη συμφωνία εκεχειρίας στη Γάζα ο Τραμπ στράφηκε στον επικεφαλής διαπραγματευτή του, Στιβ Γουίτκοφ, με ένα νέο αίτημα: «Πρέπει να κάνουμε τη Ρωσία να σταματήσει».
Αλλά, όπως σημειώνει το βρετανικό δίκτυο στην ανάλυσή του, οι συνθήκες που συνέβαλαν στο να καταφέρουν ο Γουίτκοφ και οι συνεργάτες του να επιτευχθεί η συμφωνία για τη Γάζα ίσως είναι δύσκολο να ισχύσουν στην περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία, που μαίνεται εδώ και σχεδόν τέσσερα χρόνια.
Ο Τραμπ έχει λιγότερη επιρροή στον πόλεμο της Ουκρανίας
Για τον Γουίτκοφ το κλειδί για την επίτευξη της συμφωνίας για τη Γάζα ήταν η απόφαση του Ισραήλ να επιτεθεί στους διαπραγματευτές της Χαμάς στη Ντόχα του Κατάρ, μια κίνηση που εξόργισε μεν τους Άραβες συμμάχους των ΗΠΑ, αλλά ενίσχυσε τη μόχλευση του Τραμπ ώστε να πιέσει τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου να προχωρήσει στη συμφωνία με τη Χαμάς.
Ο Τραμπ επωφελήθηκε από το μακρύ ιστορικό υποστήριξης του στο Ισραήλ, που χρονολογείται από την πρώτη προεδρική θητεία του, όταν μετέφερε μεταξύ άλλων την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ και άλλαξε τη στάση των ΗΠΑ αναφορικά με τη νομιμότητα των ισραηλινών εποικισμών στη Δυτική Όχθη, ενώ τον Ιούνιο υποστήριξε την επίθεση του Ισραήλ κατά στόχων στο Ιράν.
Στην πραγματικότητα ο Αμερικανός πρόεδρος απολαμβάνει υψηλότερης δημοτικότητας μεταξύ των Ισραηλινών από τον Νετανιάχου κι αυτό του προσφέρει μοναδική επιρροή στον Ισραηλινό πρωθυπουργό, ενώ με τους πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς που ανέπτυξε με σημαντικές αραβικές χώρες στην περιοχή, εξασφάλισε σημαντική διπλωματική πυγμή για να επιβάλει τη συμφωνία για τη Γάζα.
Αλλά στην περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία ο Τραμπ διαθέτει πολύ λιγότερη επιρροή. Από την επιστροφή του τον Ιανουάριο στον Λευκό Οίκο προσπαθεί εναλλάξ να ασκήσει πίεση στον Πούτιν και τον Βολόντιμιρ Ζελένσκι με πενιχρά μέχρι τώρα, όπως φαίνεται, αποτελέσματα.
Ο Τραμπ έχει απειλήσει με νέες κυρώσεις τις εξαγωγές ρωσικής ενέργειας και με παροχή νέων όπλων μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία, αλλά ταυτόχρονα έχει αναγνωρίσει ότι τέτοιες κινήσεις θα μπορούσαν να διαταράξουν την παγκόσμια οικονομία και να οδηγήσουν σε περαιτέρω κλιμάκωση του πολέμου.
Στο μεταξύ ο Τραμπ «τα έχει ψάλει» δημοσίως στον Ζελένσκι, διέκοψε προσωρινά την ανταλλαγή πληροφοριών με το Κίεβο και ανέστειλε τις αποστολές οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία, για να κάνει στη συνέχεια πίσω μετά τις προειδοποιήσεις των Ευρωπαίων συμμάχων ότι μια κατάρρευση της Ουκρανίας θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει ολόκληρη την περιοχή.
«Σκληρό καρύδι» ο Πούτιν για τον Τραμπ
Ο Τραμπ αρέσκεται να μιλά για την ικανότητά του να κάθεται στο τραπέζι και να κλείνει συμφωνίες, αλλά οι συναντήσεις του με τον Πούτιν και τον Ζελένσκι δεν έφεραν πιο κοντά τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο ένοικος του Λευκού Οίκου έχει παραδεχθεί ότι ο ισχυρός άνδρας του Κρεμλίνου είναι «σκληρό καρύδο» - όπως είχε δηλώσει στο Newsmax στις αρχές Αυγούστου – κι ο Πούτιν, όπως σημειώνει το βρετανικό δίκτυο, μπορεί να χρησιμοποιεί την επιθυμία του Τραμπ για συμφωνία και την πεποίθησή του για τη σημασία των διά ζώσης διαβουλεύσεων ως μέσο επιρροής του.
Το BBC θυμίζει ότι ο Πούτιν συμφώνησε τον Ιούλιο να συναντηθεί με τον Τραμπ, την ώρα που φάνταζε πιθανό να υπογράψει ο Ρεπουμπλιανός πρόεδρος των ΗΠΑ πακέτο κυρώσεων του Κογκρέσου κατά της Ρωσίας, το οποίο υποστήριζαν Ρεπουμπλικανοί στη Γερουσία. Το πακέτο αυτό μπήκε στη συνέχεια στον πάγο. Την περασμένη εβδομάδα, την ώρα που πλήθαιναν οι αναφορές ότι ο Λευκός Οίκος μελετούσε σοβαρά το ενδεχόμενο να προμηθεύσει την Ουκρανία με πυραύλους Tomahawk και συστοιχίες αεράμυνας Patriot, ο Πούτιν τηλεφώνησε στον Τραμπ, ο οποίος εν συνεχεία μίλησε για το ενδεχόμενο τετ-α-τετ τους στην ουγγρική πρωτεύουσα.
Την επομένη ο Τραμπ υποδέχθηκε στον Λευκό Οίκο τον Ζελένσκι, που αποχώρησε με άδεια τα χέρια μετά από μια τεταμένη συνάντηση.
Ο Τραμπ επέμεινε ότι δεν τον εμπαίζει ο Πούτιν. «Ξέρετε, με έχουν “παίξει” σε όλη μου τη ζωή οι καλύτεροι, αλλά τα κατάφερα πραγματικά καλά», δήλωσε. Ο Ζελένσκι, ωστόσο, σημείωσε την αλληλουχία των γεγονότων: «Μόλις φάνηκε να απομακρύνεται κάπως για την Ουκρανία το θέμα των πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, η Ρωσία σχεδόν αυτόματα έδειξε λιγότερο ενδιαφέρον για τη διπλωματία», είπε.
Εντός λίγων ημερών ο Τραμπ άλλαξε θέση: από εκεί που μιλούσε για πιθανή αποστολή πυραύλων στην Ουκρανία, άρχισε να σχεδιάζει συνάντηση με τον Πούτιν στη Βουδαπέστη και να πιέζει κατ’ ιδίαν τον Ζελένσκι να παραχωρήσει στη Μόσχα ολόκληρο το Ντονμπάς, ακόμη και εδάφη του που δεν έχουν καταφέρει να καταλάβουν οι ρωσικές δυνάμεις, για να καταλήξει τελικά στο να ζητήσει κατάπαυση του πυρός στις τρέχουσες γραμμές μάχης, κάτι που απέρριψε το Κρεμλίνο.
Στη διάρκεια της προεκλογικής του καμπάνιας ο Τραμπ είχε δεσμευτεί ότι μπορούσε να σταματήσει μέσα σε ένα 24ωρο τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά έκτοτε εγκατέλειψε τη δέσμευση αυτή, ομολογώντας ότι ο στόχος του αποδεικνύεται πιο δυσεπίτευκτος απ’ ό,τι περίμενε.
Μια σπάνια, όπως σχολιάζει το BBC, παραδοχή του ορίου της εξουσίας του και της δυσκολίας του να βρει ένα πλαίσιο για ειρήνη, όταν καμία από τις δύο πλευρές δεν θέλει ή αδυνατεί να εγκαταλείψει τη μάχη.