Η περιοχή του Ντονέτσκ στην ανατολική Ουκρανία είναι το μήλον της έριδος μεταξύ Κιέβου και Μόσχας στο πεδίο των πιθανών μελλοντικών διαπραγματεύσεων για τερματισμό του πολέμου.
Στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα, φαίνεται ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν επιδιώκει να «παγώσει» τον πόλεμο κατά μήκος της τρέχουσας μετωπικής γραμμής, με αντάλλαγμα την πλήρη παράδοση της περιοχής του Ντονέτσκ στην Ουκρανία επισημαίνει το BBC σε δημοσίευμά του.
Αυτή η στρατηγική αντικατοπτρίζει την κεντρική σημασία που έχει η περιοχή τόσο για τη Ρωσία όσο και για την Ουκρανία, καθώς η εδαφική και στρατιωτική αξία του Ντονέτσκ παραμένει καθοριστική για την έκβαση της σύγκρουσης εξηγεί το αναλυτικό δημοσίευμα.
Η Ρωσία ελέγχει περίπου το 70% του Ντονέτσκ
Η Ρωσία ελέγχει περίπου το 70% του Ντονέτσκ, συμπεριλαμβανομένης της ομώνυμης περιφερειακής πρωτεύουσας, μετά από πάνω από μια δεκαετία συγκρούσεων στην περιοχή. Οι μάχες στο Ντονέτσκ και στο γειτονικό Λουχάνσκ έχουν κοστίσει εκατοντάδες χιλιάδες ζωές και έχουν καταστρέψει υποδομές, καθιστώντας τον πόλεμο μια μακρά αιμορραγία και για τις δύο πλευρές. Η πλήρης κατάκτηση της περιοχής θα επέτρεπε στη Ρωσία να εδραιώσει τις μη διεθνώς αναγνωρισμένες αξιώσεις της και να μειώσει τις μελλοντικές στρατιωτικές απώλειες, αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά της Ουκρανίας, η αποχώρηση από το δυτικό Ντονέτσκ θα σήμαινε όχι μόνο την απώλεια εδαφών, αλλά και μια πιθανή νέα προσφυγική κρίση, καθώς χιλιάδες πολίτες θα αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Πέρα από το ανθρωπιστικό κόστος, θα έθετε σε κίνδυνο και την άμυνα της Ουκρανίας σε μελλοντικές ρωσικές επιθέσεις, καθώς η περιοχή αποτελεί προπύργιο στρατηγικής σημασίας, υπογραμμίζεται.
Η στρατιωτική του σημασία για την Ουκρανία
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του πρακτορείου Reuters, η Ουκρανία εξακολουθεί να ελέγχει περίπου 6.600 τετραγωνικά χιλιόμετρα στο Ντονέτσκ, όπου παραμένει περίπου το ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού, δηλαδή σχεδόν 250.000 άνθρωποι. Σημαντικά αστικά κέντρα όπως το Κραματόρσκ, το Σλοβγιάνσκ, η Κοστιαντινέβκα και η Ντρούζκιβκα παραμένουν υπό ουκρανικό έλεγχο. Παρά την καταστροφή της οικονομίας λόγω πολέμου, η περιοχή εξακολουθεί να θεωρείται μέρος της κύριας βιομηχανικής ζώνης της χώρας.
Η στρατιωτική σημασία του Ντονέτσκ δεν περιορίζεται μόνο στην κατοχή εδαφών. Το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW) των ΗΠΑ αναφέρει ότι το δυτικό Ντονέτσκ διαθέτει μια «ζώνη οχυρών» μήκους 50 χιλιομέτρων. Η Ουκρανία έχει επενδύσει τα τελευταία 11 χρόνια στην ενίσχυση αυτής της ζώνης, δημιουργώντας χαρακώματα, καταφύγια, ναρκοπέδια, αντιαρματικά εμπόδια και συρματοπλέγματα. Αυτές οι οχυρώσεις έχουν καταστήσει την περιοχή ένα από τα πιο υπερασπίσιμα τμήματα του μετώπου, σημειώνεται.
Η τοπογραφία της περιοχής προσθέτει επιπλέον στρατηγικά πλεονεκτήματα. Το ύψωμα Chasiv Yar, για παράδειγμα, αποτελεί ένα από τα τελευταία ψηλά σημεία που ελέγχουν οι Ουκρανοί, προσφέροντας άριστη παρατήρηση και δυνατότητα συντονισμού πυρών πυροβολικού και μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Παρά την επικέντρωση των Ρώσων στο δυτικό Ντονέτσκ, δεν είναι βέβαιο ότι η κατάληψη ολόκληρης της περιοχής θα επιφέρει αποφασιστική πρόοδο σε άλλα τμήματα του μετώπου. Οι γραμμές άμυνας σε Ζαπορίζια και βόρεια Ουκρανία παρουσιάζουν παρόμοιες προκλήσεις, με εκτεταμένα αμυντικά συστήματα και δυσκολίες προσπέλασης, καθιστώντας δύσκολη τη στρατιωτική διάσπαση των ουκρανικών δυνάμεων.
Η κρισιμότητα απέναντι σε μια μελλοντική εισβολή
Σε περίπτωση ειρηνευτικής συμφωνίας, η Ουκρανία θα μπορούσε θεωρητικά να μετακινήσει τη γραμμή άμυνας δυτικότερα, αλλά η κατασκευή νέων αμυντικών υποδομών απαιτεί χρόνο και πόρους. Πέρα από τις τεχνικές προκλήσεις, όμως, η ουκρανική κυβέρνηση φαίνεται απίθανο να παραδώσει το δυτικό Ντονέτσκ χωρίς μάχη, καθώς το έδαφος παραμένει κρίσιμο για την προστασία της χώρας και για μελλοντικές επιθετικές επιχειρήσεις κατά των ρωσικών δυνάμεων.
Ο ίδιος ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι η χώρα του θα απορρίψει οποιαδήποτε πρόταση της Ρωσίας για παραχώρηση του Ντονμπάς σε αντάλλαγμα για κατάπαυση του πυρός, υπογραμμίζοντας τη στρατηγική σημασία της περιοχής.
Το ανατολικό έδαφος μπορεί να λειτουργήσει ως εφαλτήριο για μελλοντικές επιχειρήσεις, διασφαλίζοντας ότι η Ουκρανία θα διατηρήσει τη δυνατότητα αντίδρασης σε νέα ρωσική προέλαση.