Η Ρωσία παλεύει για γεωπολιτικό θρίαμβο στην Ουκρανία, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν μπορούν να υπάρξουν συζητήσεις για εγγυήσεις ασφαλείας χωρίς τη Μόσχα.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, σε σημερινές του δηλώσεις ξεκαθάρισε ότι «η συζήτηση για σοβαρές εγγυήσεις ασφαλείας χωρίς τη Ρωσία οδηγεί σε αδιέξοδο».
Η τοποθέτηση αυτή έρχεται σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ανακοινώσει ότι έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες για μια συνάντηση κορυφής μεταξύ του Βλαντίμιρ Πούτιν και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Ωστόσο, η Μόσχα εμφανίζεται απρόθυμη να δεσμευθεί σε ένα τέτοιο ραντεβού, φοβούμενη τις πολιτικές και συμβολικές του συνέπειες.
«Αδιέξοδο οι συζητήσεις για εγγυήσεις ασφαλείας χωρίς τη Ρωσία»
Ο Λαβρόφ, μιλώντας για τις εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία σε ένα ειρηνευτικό σχέδιο, δεν περιορίστηκε μόνο στο να απορρίψει την ευρωπαϊκή διπλωματική κινητικότητα, την οποία χαρακτήρισε «επιθετική κλιμάκωση» και «αδέξια προσπάθεια επηρεασμού του Τραμπ».
Πρόσθεσε επίσης ότι, κατά τη ρωσική αντίληψη, η Κίνα θα πρέπει να συγκαταλέγεται στις χώρες-εγγυητές της ασφάλειας της Ουκρανίας, ανασύροντας μια πρόταση που είχε διατυπωθεί για πρώτη φορά στις διαπραγματεύσεις της Κωνσταντινούπολης την άνοιξη του 2022. Είναι δύσκολο όμως να θεωρηθεί η Κίνα ουδέτερη δύναμη, καθώς για μεγάλο μέρος των ευρωπαϊκών χωρών η ασιατική χώρα έχει καθαρά φιλορωσική στάση.
Και για το Κίεβο, συγκεκριμένα, μια τέτοια προοπτική θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς το Πεκίνο έχει σταθεί στο πλευρό της Μόσχας σε όλη τη διάρκεια του πολέμου, παρέχοντας πολιτική και οικονομική κάλυψη, επισημαίνει ο Guardian. Η ιδέα της συμμετοχής της Κίνας στις εγγυήσεις ασφαλείας μοιάζει, επομένως, περισσότερο με τακτική της Ρωσίας να θολώσει το τοπίο και να μεταφέρει τη συζήτηση σε πιο ευνοϊκούς για εκείνη όρους.
Την ίδια στιγμή, ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αναζητούν σενάρια για το μέλλον της Ουκρανίας, με επίκεντρο την ιδέα παροχής εγγυήσεων ασφαλείας μετά τη λήξη του πολέμου. Στο τραπέζι βρίσκεται ακόμη και η αποστολή ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων στην Ουκρανία, κάτι που η Ρωσία απορρίπτει κατηγορηματικά. Για τη Μόσχα, μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελούσε casus belli, εφόσον θα νομιμοποιούσε τη μόνιμη στρατιωτική παρουσία της Δύσης στα ουκρανικά εδάφη. Οι ΗΠΑ έχουν ξεκαθαρίσει, με τη σειρά τους, ότι δεν πρόκειται να πατήσει Αμερικανός στρατιώτης σε ουκρανικό έδαφος, εξετάζοντας άλλες μορφές συνδρομής.
Από την πλευρά της, η Ρωσία προβάλλει ως «μοντέλο» τις διαπραγματεύσεις της άνοιξης του 2022 στην Τουρκία, όπου ζητούσε την οριστική εγκατάλειψη της φιλοδοξίας για ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και την επιβολή καθεστώτος πολιτικής ουδετερότητας. Η ουσία είναι ότι η Μόσχα συνεχίζει να θεωρεί τις «ρίζες» του πολέμου άρρηκτα δεμένες με το ζήτημα της ευρωατλαντικής προοπτικής της Ουκρανίας, άρα και τη μορφή που θα πάρουν οι εγγυήσεις ασφαλείας αν λήξει ο πόλεμος.
Ο Πούτιν επιζητεί διπλωματικό θρίαμβο στο Ουκρανικό
Η Ρωσία επιμένει να συμμετέχει σε οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας της Ουκρανίας, καθώς θεωρεί ότι οι συνομιλίες αυτές είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία των στρατηγικών της συμφερόντων. Από στρατηγική άποψη, η Ρωσία θεωρεί την προσέγγιση της Ουκρανίας με τη Δύση, και ιδίως με το ΝΑΤΟ, ως άμεση απειλή για την εθνική της ασφάλεια. Η συμμετοχή σε αυτές τις συζητήσεις επιτρέπει στη Μόσχα να επηρεάσει την αρχιτεκτονική ασφάλειας μετά τη σύγκρουση, με στόχο να αποτρέψει την επέκταση του ΝΑΤΟ ή την ανάπτυξη Δυτικών στρατιωτικών δυνάμεων σε ουκρανικό έδαφος.
Εξάλλου, μετά τη συνάντηση κορυφής Πούτιν-Τραμπ στην Αλάσκα, η Ρωσία επιδιώκει να ενισχύσει την εικόνα της ως κεντρικής δύναμης και κεντρικού διπλωματικού παίκτη όπου η συγκατάθεσή της για την ευρωπαϊκή ασφάλεια θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, παρουσιάζοντας κάθε αποκλεισμό ως δρόμο προς την αποτυχία ή την αστάθεια.
Ουσιαστικά, το αίτημα της Μόσχας να συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις αποτελεί μια υπολογισμένη προσπάθεια να διατηρήσει την επιρροή της στο μέλλον της Ουκρανίας, να προστατεύσει τις δικές της προτεραιότητες σε θέματα ασφάλειας και να κατοχυρώσει το διπλωματικό και γεωπολιτικό της status. Αυτό το τελευταίο είναι που προβληματίζει και περισσότερο την Ευρώπη.