Το κρύο είναι αισθητό στη Γουμένισσα με το που πέφτει ο ήλιος, τα τζάκια αχνίζουν και λίγο πιο κάτω από την κεντρική πλατεία, στήνεται ακόμα ένα γλέντι.
Εχουν «καζάνι», κάθε βράδυ και άλλη γιορτή, από τις αρχές Οκτώβρη μέχρι τέλη Νοέμβρη, γλέντι που πάντα κλείνει με τα «χάλκινα» του τόπου. Οικοδεσπότες μας τα αδέλφια Γιώργος και Θανάσης Τζιτζίδης και οι δύο αμπελουργοί όπως και η πλειονότητα των νέων της περιοχής.
Άλλωστε τα αμπέλια είναι το «χρυσάφι» του τόπου. Η Γουμένισσα φημίζεται για το καλό κρασί (Ο.Π.Α.Π.), το «δυνατό» τσίπουρο και τα χάλκινα παραδοσιακά όργανα που την έχουν κάνει γνωστή σε όλον σχεδόν τον κόσμο. Εδω έχουν την έδρα τους τα οινοποιεία του Χατζηβαρίτη, Τάτση, Αϊδαρίνη, Μπουτάρη, Βίβλια Χώρα, Βαλτάρα, με μεγάλη παράδοση στο Ξινόμαυρο.
Η φωτιά βράζει, ο ατμός ξεχύνεται στο χώρο, όπως και οι μυρωδιές. Σιγά σιγά η αίθουσα γεμίζει κόσμο, όλοι έρχονται με μία τσάντα στο χέρι, κρέατα, λουκάνικα, οι πίτες είναι από νωρίς πάνω στο τραπέζι. Το συγκεκριμένο αποστακτήριο στη Γουμένισσα είναι για ιδιωτική χρήση, ένα από τα καλύτερα της περιοχής. Εδω μπορείς να φέρεις τα σταφύλια και το κρασί σου και να πάρεις το τσίπουρο ή τη γράπα (χωρίς γλυκάνισο) της χρονιάς.
130 κιλά σταφύλι χωράει το κάθε καζάνι. Χάλκινο, ψηλό, λάμπει στο φως. Το πρώτο και το τελευταίο απόσταγμα που βγαίνει δεν είναι για κατανάλωση.
Απο κάτω η σόμπα, τροφοδοτείται διαρκώς με ξύλα για να διατηρεί τη βράση σε συγκεκριμένο επίπεδο. Το απόσταγμα θέλει φροντίδα, μέτρηση για να φτάσει σε επιθυμητούς βαθμούς, στα μέρη μας τα πίνουμε «δυνατά» μου λένε, «αν έρθει Κρητικός εδώ πάνω και πιει με το ρυθμό που έχει συνηθίσει τη ρακή θα πέσει ξερός». Στο τραπέζι και παλαιωμένο τσίπουρο με χρυσό χρώμα, αφού έχει υποστεί επιπλέον διαδικασία με ξύλο μουριάς.
Η φιλοξενία στη Γουμένισσα έχει χαμόγελα, τσίπουρο και καλό φαϊ
Ενα μεγάλο τραπέζι στο κέντρο της αίθουσας, το καζάνι κολλημένο στον τοίχο, απέναντι το τζάκι για τα ψητά και στα πλάγια καναπέδες και πολυθρόνες. Ολοι θα βρουν τον χώρο τους εδώ, οι κοπέλες που περιποιούνται τους καλεσμένους τα πιτσιρίκια που τρέχουν από αγκαλιά σε αγκαλιά, οι άντρες που σχολιάζουν τη φετινή σοδιά και ψήνουν.
Το 90% των νέων στη Γουμένισσα είναι αμπελουργοί και άλλοι δουλεύουν στα οινοποιεία της περιοχής. Αν και Γουμένισσα ίσον ξινόμαυρο κρασί για πολλούς, η περιοχή παράγει τη negoska με τη σοκολατένια γεύση, το αναιδές στη γλώσσα merlot, το μεστό cabernet, το λεμονοπράσινο ασύρτικο, τον ροδίτη με την επίγευση ώριμου ροδάκινου.
«Η γη είναι εύφορη, μας λέει ο Γιώργος Σανίδας από τον συνεταιρισμό και την ομάδα παραγωγών. Εμπορεύονται τόνους σταφύλι και το περισσότερο φεύγει σε οινοποιεία εκτός περιοχής, όπως στον ΚΥΡ ΓΙΑΝΝΗ στη Νάουσα, στον Τσιλιλή, στο Κατώγι Αβέρωφ, μιας και τα οινοποιεία στην περιοχή έχουν τα δικά τους αμπέλια.
Πώς το τσίπουρο φτάνει διαυγές και μυρωδάτο στον κουβά; Μπαίνουν τσάμπουρα και κουκούτσια στο καζάνι, βράζουν, ο ατμός περνάει από ειδική σωλήνα-ψύκτη και βγαίνει το απόσταγμα.
Είναι η στιγμή που η απόσταξη σταματάει και μετά, άλλο καζάνι.
Οταν τελειώσει η διαδικασία το καζάνι, που ζεματάει, ανοίγει με προσοχή, από ένα στόμιο στον τοίχο τα υπολείμματα φεύγουν σε ειδική δεξαμενή έξω από το χώρο και η διαδικασία αρχίζει από την αρχή. Μέσα σε μεγάλα μπετόνια ρουμπινί μούστος, σχεδόν κρασί, χύνεται στο καζάνι και η φωτιά φουντώνει.
Η ώρα περνάει, γείτονες και φίλοι συρρέουν και τα ψητά βγαίνουν στο τραπέζι.
Η Γουμένισσα είναι «κούκλα», γραφική, με 108 διατηρητέα σπίτια και τρεχούμενα νερά. Απέχει 69 χλμ από τη Θεσσαλονίκη, 539 χλμ από την Αθήνα και 20 χλμ βόρεια από την Πέλλα.