Η διατροφή που ακολουθούν οι άνθρωποι που ζουν πάνω από 100 χρόνια, έχει γίνει ξανά αντικείμενο συζήτησης χάρη στον Dan Buettner, δημοσιογράφο και εξερευνητή του National Geographic.
Ειδικός στη μακροζωία, ο Buettner έχει αφιερώσει δύο δεκαετίες στη μελέτη των «Μπλε Ζωνών», περιοχών όπου οι κάτοικοι ζουν σημαντικά περισσότερο και με καλύτερη υγεία από τον μέσο όρο. Η κύρια διατροφική παρατήρησή του είναι ότι το κρέας εμφανίζεται ελάχιστα στο καθημερινό διαιτολόγιο των εκατοντάχρονων, ενώ η κατανάλωση φυτικών προϊόντων είναι κυρίαρχη.
Μπλε Ζώνες: Παραδείγματα μακροζωίας
Ο Buettner έχει συλλέξει δεδομένα από περιοχές όπως η Οκινάουα (Ιαπωνία), η Σαρδηνία (Ιταλία), η Ικαρία (Ελλάδα), το Λόμα Λίντα (ΗΠΑ) και η Νικόγια (Κόστα Ρίκα). Σε όλες παρατηρείται ένα κοινό μοτίβο:
Η διατροφή βασίζεται σε φυτικά προϊόντα, τοπικά και εποχιακά. Κυριαρχούν τα όσπρια, τα δημητριακά ολικής άλεσης και οι ρίζες/πατάτες. Κατά μέσο όρο, περίπου το 90% της διατροφής προέρχεται από τρόφιμα ολικής αλέσεως και φυτικής προέλευσης.
Το βασικό χαρακτηριστικό είναι η απλότητα των γευμάτων. Λιτά, λιγότερο επεξεργασμένα και μακριά από την υπερβολή που παρατηρείται στις δυτικές χώρες.
Η κατανάλωση κρέατος είναι περιορισμένη και κυρίως για εορταστικές ή κοινωνικές περιστάσεις. Σύμφωνα με τον Buettner, οι εκατοντάχρονοι καταναλώνουν κρέας μόνο 5 φορές τον μήνα, κάτι που αντιστοιχεί σε λιγότερα από 10 κιλά κρέατος ανά άτομο τον χρόνο.
Για να γίνει αντιληπτή η διαφορά, στις ΗΠΑ κάθε πολίτης καταναλώνει περίπου 110 κιλά κρέατος τον χρόνο, περισσότερα από 100 κιλά διαφορά ανά άτομο σε σχέση με τις «Μπλε Ζώνες». Παρά τη σαφή αυτή σύγκριση, ο Buettner δεν υποστηρίζει την πλήρη αποχή από το κρέας, αλλά προτείνει μέτρο.
Επιστημονική εξήγηση
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο «Nature Medicine», δείχνει ότι ακόμα και μέτρια κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος (0,6–57 γρ. την ημέρα) αυξάνει κατά 11% τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 και κατά 7% τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου.
Οφέλη των φυτικών τροφών και οσπρίων
Σύμφωνα με τον Buettner, η καθημερινή κατανάλωση οσπρίων σχετίζεται με μεγαλύτερη μακροζωία. Συγκεκριμένα, ένα πιάτο οσπρίων την ημέρα, συνδέεται με περίπου 4 επιπλέον χρόνια ζωής σε σύγκριση με λιγότερο υγιεινές πηγές πρωτεΐνης.
Ο Buettner προειδοποιεί για τις αλλαγές στη διατροφή τα τελευταία 20 χρόνια. Η παραδοσιακή κληρονομιά χάνεται σταδιακά λόγω αλλαγής νοοτροπίας και υιοθέτησης πιο βιομηχανοποιημένων και επεξεργασμένων τροφίμων.