Η διατροφή που ακολουθούν οι άνθρωποι που ζουν πάνω από 100 χρόνια έχει γίνει ξανά αντικείμενο συζήτησης χάρη στον Dan Buettner, δημοσιογράφο και εξερευνητή του National Geographic.
Ειδικός στη μακροζωία, ο Buettner έχει αφιερώσει δύο δεκαετίες στη μελέτη των «Μπλε Ζωνών», περιοχών όπου οι κάτοικοι ζουν σημαντικά περισσότερο και με καλύτερη υγεία από τον μέσο όρο. Η κύρια διατροφική παρατήρησή του είναι ότι το κρέας εμφανίζεται ελάχιστα στο καθημερινό διαιτολόγιο των εκατοντάχρονων, ενώ η κατανάλωση φυτικών προϊόντων είναι κυρίαρχη.
Μπλε Ζώνες: Παραδείγματα μακροζωίας
Ο Buettner έχει συλλέξει δεδομένα από περιοχές όπως η Οκινάουα (Ιαπωνία), η Σαρδηνία (Ιταλία), η Ικαρία (Ελλάδα), το Λόμα Λίντα (ΗΠΑ) και η Νικόγια (Κόστα Ρίκα). Σε όλες παρατηρείται ένα κοινό μοτίβο:
Η διατροφή βασίζεται σε φυτικά προϊόντα, τοπικά και εποχιακά. Κυριαρχούν τα όσπρια, τα δημητριακά ολικής άλεσης και οι ρίζες/πατάτες. Κατά μέσο όρο, περίπου το 90% της διατροφής προέρχεται από τρόφιμα ολικής αλέσεως και φυτικής προέλευσης.
Το βασικό χαρακτηριστικό είναι η απλότητα των γευμάτων. Λιτά, λιγότερο επεξεργασμένα και μακριά από την υπερβολή που παρατηρείται στις δυτικές χώρες.
Η κατανάλωση κρέατος είναι περιορισμένη και κυρίως για εορταστικές ή κοινωνικές περιστάσεις.
Σύμφωνα με τον Buettner, οι εκατοντάχρονοι καταναλώνουν κρέας μόνο 5 φορές τον μήνα, κάτι που αντιστοιχεί σε λιγότερα από 10 κιλά κρέατος ανά άτομο τον χρόνο.
Για να γίνει αντιληπτή η διαφορά, στις ΗΠΑ κάθε πολίτης καταναλώνει περίπου 110 κιλά κρέατος τον χρόνο, περισσότερα από 100 κιλά διαφορά ανά άτομο σε σχέση με τις «Μπλε Ζώνες». Παρά τη σαφή αυτή σύγκριση, ο Buettner δεν υποστηρίζει την πλήρη αποχή από το κρέας, αλλά προτείνει μέτρο.
Επιστημονική εξήγηση
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο «Nature Medicine» δείχνει ότι ακόμα και μέτρια κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος (0,6-57 γρ. την ημέρα) αυξάνει κατά 11% τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 και κατά 7% τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου.
Οφέλη των φυτικών τροφών και οσπρίων
Σύμφωνα με τον Buettner, η καθημερινή κατανάλωση οσπρίων σχετίζεται με μεγαλύτερη μακροζωία.
Συγκεκριμένα, ένα πιάτο οσπρίων την ημέρα συνδέεται με περίπου 4 επιπλέον χρόνια ζωής σε σύγκριση με λιγότερο υγιεινές πηγές πρωτεΐνης.
Ο Buettner προειδοποιεί για τις αλλαγές στη διατροφή τα τελευταία 20 χρόνια. Η παραδοσιακή κληρονομιά χάνεται σταδιακά λόγω αλλαγής νοοτροπίας και υιοθέτησης πιο βιομηχανοποιημένων και επεξεργασμένων τροφίμων.