Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας κρέατος και ζαχαρούχων αναψυκτικών επιταχύνει την εμφάνιση άνοιας και άλλων χρόνιων ασθενειών, σύμφωνα με μελέτη 15 ετών.
Οι επιστήμονες παρακολούθησαν σχεδόν 2.500 ηλικιωμένους και διαπίστωσαν ότι όσοι ακολουθούσαν τις πιο ανθυγιεινές διατροφές, πλούσιες σε κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας, όπως μπέικον και μπιφτέκια, καθώς και σε αναψυκτικά, εμφάνισαν εγκεφαλικές και καρδιακές παθήσεις με ταχύτερο ρυθμό σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους.
Αντίθετα, όσοι ακολούθησαν μια διατροφή τύπου μεσογειακής, πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής άλεσης, ξηρούς καρπούς, όσπρια και υγιεινά λιπαρά, κατέληξαν να εμφανίζουν σημαντικά λιγότερες χρόνιες παθήσεις σε σχέση με εκείνους με τις πιο φτωχές διατροφές.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Aging, παρακολούθησε συμμετέχοντες από τη Σουηδική Εθνική Μελέτη για τη Γήρανση και τη Φροντίδα στο Κουνγκσχόλμεν. Η μέση ηλικία στην αρχή της μελέτης ήταν τα 71 έτη και παραπάνω από τους μισούς συμμετέχοντες ήταν γυναίκες.
Τι έδειξε η έρευνα για την άνοια
Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν για 15 χρόνια, με την ποιότητα της διατροφής τους να αξιολογείται επανειλημμένως μέσω ερωτηματολογίων τροφίμων.
Η μελέτη δεν έθεσε τους ανθρώπους σε συγκεκριμένα διατροφικά πλάνα. Αντίθετα, οι ερευνητές εξέτασαν τις φυσιολογικές διατροφικές συνήθειες των συμμετεχόντων και τις βαθμολόγησαν ανάλογα με το πόσο κοντά βρίσκονταν σε ορισμένα αναγνωρισμένα υγιεινά πρότυπα.
Η μεσογειακή διατροφή, παραδοσιακή στη νότια Ευρώπη, βασίζεται σε λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια, ξηρούς καρπούς, ψάρια και ελαιόλαδο, με ελάχιστο κόκκινο κρέας ή επεξεργασμένα τρόφιμα.
Στο μεταξύ, η MIND διατροφή δημιουργήθηκε για να προστατεύει την υγεία του εγκεφάλου και συνδυάζει στοιχεία της μεσογειακής προσέγγισης με τη διατροφή DASH, η οποία έχει σχεδιαστεί για να μειώνει την αρτηριακή πίεση μέσω της χαμηλής πρόσληψης αλατιού.
Η MIND δίνει ιδιαίτερη έμφαση στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και στα μούρα, καθώς και στον περιορισμό των τηγανητών, του βουτύρου και των γλυκών.
Ο Δείκτης Εναλλακτικής Υγιεινής Διατροφής, ένα σύστημα βαθμολόγησης που αναπτύχθηκε από ερευνητές του Χάρβαρντ για να αντικατοπτρίζει τις τροφές που συνδέονται πιο σταθερά με μειωμένο κίνδυνο σοβαρών ασθενειών, χρησιμοποιήθηκε επίσης.
Ανταμείβει την υψηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, ξηρών καρπών, οσπρίων και υγιεινών λιπαρών, ενώ «τιμωρεί» το κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας, τα ζαχαρούχα ποτά και τα τρανς λιπαρά.
Και τα τρία διατροφικά πρότυπα συνδέθηκαν με πιο αργή συσσώρευση ασθενειών.
Τα τρόφιμα που συντελούν στην εμφάνιση άνοιας
Αντίθετα, μια διατροφή που συγκέντρωσε υψηλή βαθμολογία στον Εμπειρικό Δείκτη Φλεγμονώδους Διατροφής -με μεγάλες ποσότητες κόκκινου κρέατος, επεξεργασμένων προϊόντων και ζαχαρούχων ποτών- συνδέθηκε με ταχύτερη συσσώρευση ασθενειών.
Οι ερευνητές ανέλυσαν όχι μόνο μεμονωμένες παθήσεις αλλά και τη «πολυνοσηρότητα», τον συνολικό αριθμό χρόνιων ασθενειών με τις οποίες ζει κάποιος καθώς γερνά.
Σε αυτές περιλαμβάνονταν καρδιοπάθειες, άνοια, κατάθλιψη, Πάρκινσον, διαβήτης, καρκίνος και μυοσκελετικά προβλήματα όπως αρθρίτιδα ή οστεοπόρωση.
Στο τέλος της περιόδου παρακολούθησης, τα άτομα με τις πιο υγιεινές διατροφές είχαν κατά μέσο όρο δύο έως τρεις λιγότερες χρόνιες παθήσεις σε σύγκριση με εκείνους που είχαν τη χαμηλότερη βαθμολογία στη διατροφική ποιότητα.
Η διατροφή συνδέθηκε με τη συσσώρευση καρδιαγγειακών και νευροψυχιατρικών παθήσεων -στις οποίες περιλαμβάνονται η άνοια, η νόσος Πάρκινσον και η κατάθλιψη-, αλλά όχι με μυοσκελετικές παθήσεις.
Το προστατευτικό αποτέλεσμα υγιεινών διατροφικών προτύπων όπως η Μεσογειακή και η MIND διατροφή ήταν ιδιαίτερα έντονο στις γυναίκες και στους ηλικιωμένους, άνω των 78 ετών. Ο Αντριάν Καρμπάγιο-Κάσλα, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας για τη Γήρανση του Ινστιτούτου Καρολίνσκα, δήλωσε: «Τα αποτελέσματά μας δείχνουν πόσο σημαντική είναι η διατροφή στην επίδραση που ασκεί στην ανάπτυξη της πολυνοσηρότητας στους γηράσκοντες πληθυσμούς».
Η είδηση έρχεται καθώς οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η κακή διατροφή και τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα τροφοδοτούν μια επιδημία ασθενειών του τρόπου ζωής, από την παχυσαρκία και τον διαβήτη μέχρι το Αλτσχάιμερ.
Οι συγγραφείς της μελέτης είπαν ότι τα ευρήματά τους προστίθενται σε ένα αυξανόμενο σώμα στοιχείων που δείχνουν ότι η ποιότητα της διατροφής παίζει καθοριστικό ρόλο στη υγιή γήρανση, ενδεχομένως επιβραδύνοντας τη διαδικασία της «φλεγμονογήρανσης», της χαμηλού επιπέδου φλεγμονής που συσσωρεύεται στο σώμα με την ηλικία και συντελεί σε πολλαπλές ασθένειες.
Πρόσθεσαν ότι το επόμενο βήμα είναι να εντοπιστούν οι διατροφικές συστάσεις που θα μπορούσαν να έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στη μακροζωία, καθώς και οι ομάδες ηλικιωμένων που είναι πιθανότερο να ωφεληθούν, με βάση την ηλικία, το φύλο, το κοινωνικό υπόβαθρο και τις ήδη υπάρχουσες παθήσεις.