Η απάθεια παρερμηνεύεται συχνά ως κατάθλιψη, ωστόσο κάτι τέτοιο στην πραγματικότητα μπορεί να μην ισχύει και να πρόκειται για σημάδι άνοιας.
Υπάρχει μία πολύ λεπτή γραμμή στον διαχωρισμό των συμπτωμάτων μεταξύ άνοιας και κατάθλιψης.
Το πρόβλημα είναι ότι η απάθεια παρατηρείται συχνά στη δεύτερη περίπτωση και δεν της δίνουμε σημασία, γιατί δεν φαίνεται σαν κάτι «επείγον» ή έντονο, όπως η κατάθλιψη.
Αυτό έχουν επισημάνει και αρκετοί Αμερικανοί νευρολόγοι, οι οποίοι τονίζουν ότι είναι ένα σύμπτωμα που δεν πρέπει να αγνοείται.
Είναι η απάθεια ένδειξη άνοιας;
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Dr Adel Aziz, ειδικός στη μνήμη και τις γνωστικές διαταραχές στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου JFK, «πολλές πρώιμες γνωστικές αλλαγές, όπως η επιβράδυνση της ταχύτητας επεξεργασίας πληροφοριών ή οι δυσκολίες στην κατανόηση, συχνά θεωρούνται συνέπεια της φυσιολογικής γήρανσης και όχι ενδείξεις άνοιας».
Ο ίδιος προειδοποιεί ότι «η απάθεια, δηλαδή η απώλεια της σκέψης και της συμπεριφοράς με προσανατολισμό προς έναν στόχο, είναι ένα από τα πρώτα σημάδια ορισμένων τύπων άνοιας, ιδίως της μετωποκροταφικής άνοιας, αλλά συχνά παραβλέπεται, επειδή δεν εκδηλώνεται με ενεργή δυσφορία».
Η συσχέτιση αυτή έχει μελετηθεί, μεταξύ άλλων, σε άρθρο που δημοσιεύθηκε το 2020 στο περιοδικό «Alzheimer’s & Dementia».
Ο νευρολόγος Daniel Lesley επισημαίνει στη διαδικτυακή πλατφόρμα «Remo Health» ότι η απάθεια όχι μόνον είναι σύμπτωμα, αλλά μπορεί και να επιδεινώσει την κατάσταση. Όταν κάποιος είναι απαθής, τείνει να απομονώνεται, να μην ασκείται, να μην τρώει καλά ή να μην κοιμάται σωστά, όλα αυτά δηλαδή που βοηθούν τη μνήμη και τις γνωστικές λειτουργίες.
Σύμφωνα με τον Dr. Aziz, θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή σε αυτό το είδος συμπτώματος, καθώς μπορεί να εκδηλωθεί πολύ διακριτικά, όπως για παράδειγμα με μια αλλαγή στην καθημερινότητα ενός ατόμου: «Ένα άτομο που συνήθιζε να σχεδιάζει εξόδους ή να κοινωνικοποιείται μέσω τηλεφώνου, μπορεί απλώς να σταματήσει να το κάνει σταδιακά».
«Μπορεί να φαίνεται ότι το άτομο είναι αδιάφορο ή καταθλιπτικό, ενώ αυτό δεν ισχύει», τονίζει η Dr Amodeo από το New York Medical College.
Η δυσκολία στη διάγνωση
«Το γεγονός ότι ένα άτομο φαίνεται απαθές δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει άνοια ή ότι κινδυνεύει να νοσήσει από άνοια» προειδοποίησε η Dr Amodeo, τονίζοντας τη δυσκολία που υπάρχει στη διάγνωση.
Η απάθεια παρατηρείται και σε άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως η κατάθλιψη, προσθέτει η νευρολόγος. Γι’ αυτό, η διάγνωση άνοιας δεν θα πρέπει να βασίζεται αποκλειστικά σε αυτό το χαρακτηριστικό. Η Dr Katherine Amodeo συνιστά να δίνεται προσοχή και σε άλλα συμπτώματα.
Συμπτώματα που πρέπει να προσέξετε
Η Αμερικανίδα νευρολόγος αναφέρει μεταξύ των ενδείξεων που υποδηλώνουν έναρξη άνοιας:
«Σταδιακές και προοδευτικές αλλαγές στις γνωστικές λειτουργίες, όπως η μνήμη, η γλώσσα, η προσοχή και η συγκέντρωση, ψευδαισθήσεις ή παραισθήσεις, διαταραχές ύπνου όπως η αϋπνία, καθώς και αλλαγές στη διάθεση ή την προσωπικότητα».
Σε περίπτωση που αυτά τα συμπτώματα κάνουν μαζί την εμφάνισή τους, υπάρχει η πιθανότητα να πρόκειται για άνοια. Γι’ αυτό, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να επισκεφθεί κανείς έναν ειδικό, ώστε να γίνει σωστή διάγνωση και να ξεκινήσει έγκαιρα η κατάλληλη θεραπεία.