Στην αποκατάσταση της χαμένης μνήμης σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ ενδέχεται να συμβάλει ένα συμπλήρωμα διατροφής, όπως υποστηρίζει μια νέα επιστημονική μελέτη.
Το NAD⁺ (νικοτιναμίδη αδενίνη δινουκλεοτίδιο, οξειδωμένη μορφή) είναι ένα μόριο που απαντάται φυσικά στον ανθρώπινο οργανισμό και είναι απαραίτητο για την παραγωγή ενέργειας, την επιδιόρθωση του DNA και τη διατήρηση της κυτταρικής υγείας. Οι ειδικοί της μακροζωίας το θεωρούν εδώ και καιρό «όπλο» κατά των ασθενειών που σχετίζονται με τη γήρανση, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ.
Ωστόσο, τα επίπεδα του NAD⁺ μειώνονται φυσιολογικά με την ηλικία, ενώ παράγοντες όπως η κακή διατροφή, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και η υπερβολική έκθεση στον ήλιο μπορούν να επιτείνουν περαιτέρω αυτή τη μείωση.
Τώρα, μια διεθνής ερευνητική ομάδα με έδρα το Πανεπιστήμιο του Όσλο ανακάλυψε ότι το NAD⁺ μπορεί να προστατεύει τον εγκέφαλο από τον εκφυλισμό που προκαλεί η νόσος Αλτσχάιμερ.
Τα ελπιδοφόρα πειράματα σε ποντίκια
Οι επιστήμονες δημιούργησαν γενετικά ποντίκια που έφεραν τη μετάλλαξη Tau P301S, γνωστή για την πρόκληση νευροεκφύλισης και απώλειας μνήμης. Τα ποντίκια εμφάνισαν σαφή προβλήματα μνήμης, τα οποία καταγράφηκαν μέσα από καθιερωμένα συμπεριφορικά τεστ.
Στη συνέχεια, τους χορηγήθηκε νικοτιναμίδη μονονουκλεοτίδιο (NMN), μια ουσία που αυξάνει φυσικά τα επίπεδα NAD⁺ και οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι γνωστικές τους ικανότητες επανήλθαν στα φυσιολογικά επίπεδα.
Η μελέτη, με τίτλο «Το NAD⁺ αντιστρέφει τα νευρολογικά ελλείμματα της νόσου Αλτσχάιμερ ρυθμίζοντας την εναλλακτική μεταγραφή RNA μέσω του γονιδίου EVA1C», δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην επιστημονική επιθεώρηση Science Advances.
Πώς προστατεύει τον εγκέφαλο το NAD⁺
Η παρουσία ανώμαλης πρωτεΐνης tau αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της νόσου Αλτσχάιμερ. Η νέα έρευνα αποκάλυψε ότι το NAD⁺ δρα μέσω ενός προηγουμένως άγνωστου μηχανισμού επεξεργασίας του RNA.
Το RNA είναι το μόριο που μεταφέρει τις γενετικές οδηγίες για τη δημιουργία πρωτεϊνών κι η διαδικασία splicing (μοντάζ του RNA), η οποία μπορεί να επηρεαστεί από τα συμπληρώματα, ουσιαστικά καθορίζει πώς θα διαβαστούν αυτές οι οδηγίες.
Οι ερευνητές εντόπισαν αρχικά αλλαγές στη μεταγραφή RNA λόγω γήρανσης σε ένα είδος σκουληκιού και παρατήρησαν ότι το NAD⁺ μπορούσε να διορθώσει τις δυσλειτουργίες που προκαλεί η τοξική πρωτεΐνη tau.
Με δοκιμές σε ποντίκια, διαπίστωσαν ότι αυτό γινόταν μέσω μιας οδού που ρυθμίζεται από την πρωτεΐνη EVA1C, η οποία παίζει κρίσιμο ρόλο στη διαδικασία του RNA splicing. Όταν τα επίπεδα του NAD⁺ αυξάνονται, η EVA1C βοηθά στη διόρθωση λαθών στη μεταγραφή RNA, αποκαθιστώντας τη σωστή λειτουργία εκατοντάδων γονιδίων — γεγονός που μπορεί να αντιστρέψει τη βλάβη που προκαλεί η tau.
Νέα προοπτική για τη θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ
«Προκαταρκτικές μελέτες έχουν δείξει ότι η λήψη πρόδρομων ουσιών του NAD⁺, όπως η νικοτιναμίδη ριβοσίδη (NR) ή το νικοτιναμίδη μονονουκλεοτίδιο (NMN), μπορεί να προσφέρει θεραπευτικά οφέλη σε ζωικά μοντέλα Αλτσχάιμερ και σε πρώιμες κλινικές δοκιμές. Ωστόσο, οι μοριακοί μηχανισμοί πίσω από αυτά τα οφέλη παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ασαφείς», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Δρ. Alice Ruixue Ai, ερευνήτρια νόσου Αλτσχάιμερ στο Πανεπιστήμιο του Όσλο.
Συνδέοντας το NAD⁺ με τη δράση της EVA1C, η μελέτη ανοίγει τον δρόμο για την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων και για τη βελτίωση στρατηγικών αύξησης του NAD⁺ στον άνθρωπο.
«Η διατήρηση των επιπέδων του NAD⁺ μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της ταυτότητας των νευρώνων και στην καθυστέρηση της γνωστικής έκπτωσης, δημιουργώντας προοπτικές για συνδυαστικές θεραπείες που θα ενισχύουν τη διαδικασία του RNA splicing», εξήγησε η Ai.