Τα κάστρα αποτελούν εδώ και αιώνες αντικείμενο θαυμασμού και φαντασίας για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Δεν είναι απλώς πέτρινα οχυρά ή δείγματα εντυπωσιακής αρχιτεκτονικής – είναι σύμβολα εξουσίας, σκηνικά ανθρώπινου δράματος και πηγή ανεξάντλητης έμπνευσης.
Όπως εξηγεί ο ιστορικός και συγγραφέας Μαρκ Μόρις, αυτό που καθιστά τα κάστρα μοναδικά είναι ο διττός τους ρόλος: είναι ταυτόχρονα αμυντικά έργα και κατοικίες υψηλού κύρους. «Το να συνδυάσεις άνεση και ασφάλεια σε ένα και μόνο κτίσμα είναι αρχιτεκτονική πρόκληση», σημειώνει. Αυτή η δημιουργική αντίφαση είναι που καθιστά τα κάστρα τόσο γοητευτικά.
Αν και συνδέονται κυρίως με την ευρωπαϊκή μεσαιωνική ιστορία, κάστρα ή παρόμοιες οχυρωμένες κατοικίες υπάρχουν σε όλο τον κόσμο - από την Ιαπωνία και την Ινδία έως το Μαρόκο και το Μεξικό. Πολλά από αυτά έχουν μετατραπεί σε ζωντανά μουσεία, όπου οι επισκέπτες μπορούν να βιώσουν τη μεσαιωνική καθημερινότητα μέσα από αναπαραστάσεις ιπποτικών αγώνων, μουσικής και χειροτεχνιών.
Τα κάστρα λειτουργούν πλέον και ως σκηνικά πολιτιστικών και καλλιτεχνικών δράσεων, φιλοξενώντας από υπαίθριες συναυλίες και θεατρικές παραστάσεις μέχρι γυρίσματα ταινιών και τηλεοπτικών σειρών. Η ατμόσφαιρά τους είναι αξεπέραστη: κάθε πέτρα αφηγείται μια ιστορία - συνομωσίες, βασιλικούς γάμους, δολοφονίες και γεννήσεις που καθόρισαν ιστορικές εποχές.
«Με τα κάστρα δεν εξαντλούνται ποτέ τα θέματα προς συζήτηση», τονίζει ο Μόρις. Και πράγματι, αποτελούν συνδετικό κρίκο μεταξύ του παρελθόντος και της συλλογικής μας φαντασίας.
Ακολουθεί μια περιήγηση σε 21 από τα ωραιότερα κάστρα του κόσμου – μνημεία που συνδυάζουν την οχυρωματική δύναμη με αισθητική αρμονία και μας προσκαλούν σε ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο, όπως την παρουσιάζει το CNN. Ανάμεσά τους, κι ένα ελληνικό.
Κάστρο Χιμέτζι, Ιαπωνία
Βρίσκεται περίπου 30 λεπτά με τρένο υψηλής ταχύτητας δυτικά της Οσάκα και του Κόμπε. Το Χιμέτζι θεωρείται η επιτομή του ιαπωνικού φεουδαρχικού κάστρου. Αποτελεί Εθνικό Θησαυρό της Ιαπωνίας και Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Γνωστό και ως «Κάστρο του Λευκού Ερωδιού» λόγω της κομψής του όψης που θυμίζει πουλί εν πτήσει, ολοκληρώθηκε στις αρχές του 17ου αιώνα και προσφέρει καθημερινές ξεναγήσεις στα ιαπωνικά και αγγλικά.
Το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου των Ιπποτών της Ρόδου
Αυτό το κλασικό μεσαιωνικό κάστρο υψώνεται πάνω από Αιγαίο Πέλαγος. Αρχικά ήταν βυζαντινό φρούριο και στη συνέχεια μετατράπηκε στη σημερινή γοτθική του μορφή από τους Σταυροφόρους Ιππότες του Αγίου Ιωάννη. Κατά τη σύντομη ιταλική κατοχή των Δωδεκανήσων, ο Μπενίτο Μουσολίνι χρησιμοποίησε το κάστρο ως θερινή κατοικία. Οι μόνιμες αρχαιολογικές εκθέσεις του περιλαμβάνουν ευρήματα από την αρχαία Ελλάδα και την πρώιμη χριστιανική περίοδο.
Neuschwanstein, Γερμανία
Ίσως το πιο διάσημο κάστρο της Γερμανίας. Ανεγέρθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα από τον βασιλιά Λουδοβίκο Β΄ της Βαυαρίας ως χώρος ανάπαυσης και φόρος τιμής στον Ρίχαρντ Βάγκνερ.
Αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για το κάστρο της Ωραίας Κοιμωμένης στη Disneyland και έχει εμφανιστεί σε ταινίες όπως το Chitty Chitty Bang Bang και Η Μεγάλη Απόδραση.
Αλκάθαρ της Σεγόβια, Ισπανία
Ένα από τα πιο επιβλητικά κάστρα της Ευρώπης, το Αλκαθάρ δεσπόζει σε βραχώδες ακρωτήριο στην Καστίλλη. Από ρωμαϊκό φρούριο εξελίχθηκε σε τυπικό μεσαιωνικό κάστρο με τάφρο, ανασυρόμενη γέφυρα, πύργους και πολυτελή βασιλικά διαμερίσματα. Ήταν κατοικία της βασίλισσας Ισαβέλλας και του Φιλίππου Β΄, προτού η βασιλική αυλή μεταφερθεί στη Μαδρίτη.
Παλάτι Πένα, Πορτογαλία
Γέννημα του ρομαντισμού του 19ου αιώνα, το Παλάτι Πένα δεσπόζει σε λόφο κοντά στη Σίντρα. Κατασκευάστηκε με εντολή του βασιλιά Φερδινάνδου Β΄, στον χώρο ενός παλιού μοναστηριού, και συνδυάζει στοιχεία γοτθικού, μαυριτανικού και αναγεννησιακού ύφους. Η εντυπωσιακή κόκκινη και κίτρινη χρωματική του παλέτα και ο πύργος του ρολογιού του προσδίδουν παιχνιδιάρικη διάθεση σε σχέση με τα αυστηρότερα ευρωπαϊκά κάστρα.
Οχυρό Άμπερ, Ινδία
Το Οχυρό Άμπερ (ή Amber Fort, γνωστό και ως Amer Fort) είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά και ιστορικά κάστρα της Ινδίας, με έντονη πολιτιστική και αρχιτεκτονική σημασία. Βρίσκεται περίπου 11 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Τζαϊπούρ, στην πολιτεία Ρατζαστάν, πάνω σε έναν λόφο που δεσπόζει στη λίμνη Maota.
Χτίστηκε τον 16ο αιώνα από τον Raja Man Singh I, στρατηγό του Αυτοκράτορα Ακμπάρ της δυναστείας των Μουγγάλων. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1592 και επεκτάθηκε αργότερα από τους απογόνους του, ιδιαίτερα από τον Jai Singh I. Το φρούριο εξυπηρετούσε ως βασιλική κατοικία των Μαχαραγιάδων του Άμπερ, προτού η πρωτεύουσα μεταφερθεί στην Τζαϊπούρ.
Το ανάκτορο περιλαμβάνει περίτεχνα δείγματα αρχιτεκτονικής Rajput, όπως τα διαμερίσματα του Μαχαραγιά, το Sukh Niwas (Αίθουσα Απόλαυσης) και το Diwan-i-Am (Αίθουσα Βασιλικού Ακροατηρίου). Η ανάβαση στο κάστρο πλέον γίνεται πεζή ή με τζιπ, καθώς έχει καταργηθεί η χρήση ελεφάντων.
Κσάρ Άιτ Μπεν Χαντού, Μαρόκο
Το εντυπωσιακό αυτό συγκρότημα από πλίνθους στην άκρη της Σαχάρας έχει πρωταγωνιστήσει σε περισσότερες από δώδεκα κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές, όπως το Game of Thrones, Gladiator και Ο Άνθρωπος που θα Γινόταν Βασιλιάς.
Διαθέτει οχυρωμένο κάτω οικισμό δίπλα στον ποταμό Ounila, όπου ζουν ακόμα κάτοικοι, και ερειπωμένο ακρόπυργο στην κορυφή. Χτίστηκε τον 17ο αιώνα ως στάση για καραβάνια μεταξύ Μαρακές και Σουδάν.
Κάστρο Κάλμαρ, Σουηδία
Το Κάλμαρ ιδρύθηκε στα τέλη της Εποχής των Βίκινγκς, με πυρήνα έναν πύργο του 12ου αιώνα που επιτηρούσε το Στενό Κάλμαρ στη Βαλτική. Τέσσερις αιώνες αργότερα, ο βασιλιάς Γουσταύος και οι γιοι του το μετέτρεψαν σε λαμπρή βασιλική κατοικία. Σήμερα, είναι το καλύτερα διατηρημένο αναγεννησιακό κάστρο της Σκανδιναβίας, με εκθέσεις, παιδικές δραστηριότητες και ξεναγήσεις - μεταξύ αυτών και μια έκθεση αρχαιοτήτων της Αρχαίας Αιγύπτου που διαρκεί έως τον Νοέμβριο του 2025.
Κάστρο Σαν Φελίπε ντελ Μόρο, Πουέρτο Ρίκο
Φρουρός της εισόδου στον κόλπο του Σαν Χουάν, αυτό το ισπανικό οχυρό του 16ου αιώνα θεωρείται μία από τις πιο εντυπωσιακές οχυρωματικές κατασκευές στην Καραϊβική.
Προστατευμένο από τάφρο με ανασυρόμενη γέφυρα, πέτρινα προμαχώνες και απόκρημνα θαλάσσια βράχια, το κάστρο απέκρουσε πολλές επιθέσεις, μεταξύ των οποίων επιδρομές Γάλλων πειρατών και το χτύπημα του σερ Φράνσις Ντρέικ το 1595. Ωστόσο, παραδόθηκε στους Αμερικανούς μετά από σφοδρό ναυτικό βομβαρδισμό κατά τον Ισπανο-Αμερικανικό Πόλεμο.
Από το 1962, το Ελ Μόρο και το γειτονικό Καστίγιο Σαν Κριστόμπαλ αποτελούν μέρος του Εθνικού Ιστορικού Πάρκου του Σαν Χουάν. Ο χλοερός προμαχώνας μπροστά από το κάστρο είναι πλέον δημοφιλής χώρος για πικνίκ και πέταγμα χαρταετών.
Τοπ Καπί Σαράι, Τουρκία
Αν και επίσημα αποκαλείται παλάτι, το εκτεταμένο συγκρότημα του Τοπ Καπί στην Κωνσταντινούπολη φέρει όλα τα γνωρίσματα ενός κλασικού κάστρου: αμυντική τοποθεσία, οχυρωμένους τοίχους, εντυπωσιακές πύλες και βασιλική κατοικία.
Από τα τέλη του 15ου αιώνα έως και τα μέσα του 19ου, ήταν η έδρα των Οθωμανών σουλτάνων. Μετατράπηκε σε μουσείο μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σήμερα προσφέρει μεγάλους κήπους, περιπάτους στα τείχη με θέα τον Βόσπορο, το Αυτοκρατορικό Χαρέμι και τον Αυτοκρατορικό Θησαυρό, όπου εκτίθεται το διάσημο σμαραγδένιο στιλέτο που απασχόλησε την ταινία «Topkapi» του 1964.
Κάστρο του Εδιμβούργου, Σκωτία
Χτισμένο πάνω σε αρχαίο ηφαιστειακό βράχο στο τέλος της Royal Mile, το Κάστρο του Εδιμβούργου θεωρείται «το πιο πολιορκημένο σημείο» της Βρετανίας, με τουλάχιστον 26 σημαντικές επιθέσεις στην 1.100 ετών ιστορία του.
Συνδέεται με εμβληματικές προσωπικότητες όπως η Μαρία Στιούαρτ, ο Όλιβερ Κρόμγουελ και ο σερ Ουόλτερ Ράλεϊ. Στεγάζει τα παλαιότερα βασιλικά κοσμήματα της Βρετανίας (Honours of Scotland) και φιλοξενεί το ετήσιο Royal Edinburgh Military Tattoo. Ανάμεσα στις εκδηλώσεις περιλαμβάνονται συναυλίες, αναπαραστάσεις ιστορικών σκηνών και επιδείξεις όπλων, ακόμη και νεκροταφείο για στρατιωτικούς σκύλους.
Κάστρο Βιάντεν, Λουξεμβούργο
Το μικρό Δουκάτο του Λουξεμβούργου διαθέτει πάνω από 50 κάστρα, με πιο εντυπωσιακό το Κάστρο Βιάντεν στον βορρά.
Χτισμένο στη θέση ρωμαϊκού φρουρίου, το κάστρο αναπτύχθηκε από τον 11ο έως τον 14ο αιώνα και συνδυάζει στοιχεία ρομανικού, γοτθικού και αναγεννησιακού ρυθμού. Το 1977 πέρασε από βασιλική κυριότητα στο κράτος και σήμερα φιλοξενεί τον ετήσιο Μεσαιωνικό Φεστιβάλ του Αυγούστου με ιπποτικές μονομαχίες, τροβαδούρους και τεχνίτες.
Νοβγκορόντ Ντετίνετς, Ρωσία
Το Νοβγκορόντ, 200 χλμ. νότια της Αγίας Πετρούπολης, ήταν έδρα μιας ισχυρής δημοκρατίας από τον 11ο έως τον 15ο αιώνα. Το κρεμλίνο του, γνωστό ως Ντετίνετς, περιλαμβάνει ισχυρά τείχη και οχυρωμένους πύργους.
Σημαντικά αξιοθέατα: ο Καθεδρικός της Αγίας Σοφίας με τους ασημένιους τρούλους, το Μουσείο Νοβγκορόντ και το μνημείο «Χιλιετία της Ρωσίας».
Σατό Σαμπόρ, Γαλλία
Στη Λίγηρα, το Κάστρο Σαμπόρ αντιπροσωπεύει τη μετάβαση από μεσαιωνικά οχυρά σε ρεαλιστικά αναγεννησιακά παλάτια. Χτίστηκε ως κυνηγετικό καταφύγιο για τον βασιλιά Φραγκίσκο Α΄και περιλαμβάνει 440 δωμάτια και μια περίφημη διπλή σκάλα που λέγεται ότι σχεδίασε ο Λεονάρντο ντα Βίντσι.
Κάστρο Σούρι (Shuri-jō), Οκινάουα, Ιαπωνία
Το Σούρι ήταν η έδρα της Βασιλικής Αυλής του Βασιλείου Ryukyu για πάνω από 450 χρόνια. Συνδυάζει παλάτι, οχυρό και ιερούς χώρους, με έντονες κινεζικές επιρροές. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αποκαταστάθηκε πλήρως. Σήμερα, προσφέρει ξεναγήσεις, παραδοσιακές χορευτικές παραστάσεις και τελετουργία ανοίγματος πυλών κάθε πρωί.
Κάστρο Μπόντιαμ, Αγγλία
Στο East Sussex, το κάστρο Μπόντιαμ είναι αρχέτυπο μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής: οχυρωμένοι τοίχοι με επάλξεις, εννέα πύργοι και τάφρος.
Χτίστηκε το 1385 από έναν πρώην βασιλικό ιππότη. Δραστηριότητες για επισκέπτες: τοξοβολία, μεταμφιέσεις, τσάι με συνοδευτικά και ξεναγήσεις.
Κοντά βρίσκεται και το ιστορικό πεδίο μάχης του Χέιστινγκς (1066).
Κάστρο Τσαπουλτεπέκ, Μεξικό
Το μοναδικό βασιλικό κάστρο στην Αμερική δεσπόζει πάνω από την Πόλη του Μεξικού. Χτίστηκε στα τέλη του 18ου αιώνα για τον αντιβασιλέα της Νέας Ισπανίας και στέγασε τον αυτοκράτορα Μαξιμιλιανό. Σήμερα φιλοξενεί το Εθνικό Μουσείο Ιστορίας του Μεξικού και διατηρεί πολυτελή βασιλικά δωμάτια όπως η Αίθουσα Μαλαχίτη.
Κάστρο Πρέντγιαμα, Σλοβενία
Το Κάστρο Πρέντγιαμα είναι χτισμένο σε άνοιγμα σπηλαίου κάτω από φυσική αψίδα βράχου, προσφέροντας απαράμιλλη προστασία. Χτίστηκε τον 13ο αιώνα και άντεξε πολιορκίες χάρη σε μυστικό πέρασμα που διατηρείται ακόμη. Κάθε Ιούλιο φιλοξενεί το τουρνουά Erasmus Knight με ιπποτικές μονομαχίες.
Καστέλο Αραγονέζε, Ιταλία
Αυτός ο νησιωτικός προμαχώνας με θέα στον κόλπο της Νάπολης είναι το παλαιότερο κάστρο στη λίστα, καθώς οι ρίζες του ανάγονται στον 5ο αιώνα π.Χ., όταν οι Έλληνες αποίκισαν την περιοχή. Από τους Ρωμαίους λεγεωνάριους μέχρι τα στρατεύματα του Ναπολέοντα, πολλοί στρατοί έχουν καταλάβει το Aragonese στο πέρασμα των χρόνων. Ανήκει σε ιδιωτική οικογένεια από το 1912. Σήμερα διαθέτει καφέ, εκθέσεις τέχνης και θερινές κινηματογραφικές προβολές.
Κάστρο της Πράγας, Τσεχία
Εκτός από τουριστικό αξιοθέατο, είναι και η επίσημη κατοικία του προέδρου της Τσεχικής Δημοκρατίας. Περιλαμβάνει τον Καθεδρικό του Αγίου Βίτου, το Παλαιό Βασιλικό Παλάτι, 10 κήπους και τη Χρυσή Οδό με σπίτια φρουρών του 16ου αιώνα. Οι ξεναγήσεις διαρκούν περίπου τρεις ώρες.
Κρακ ντε Σεβαλιέ, Συρία
Αν και υπέστη ζημιές στον συριακό εμφύλιο, το κάστρο παραμένει ένα από τα σημαντικότερα κάστρα στον κόσμο. Χτίστηκε τον 12ο αιώνα από τους Ιππότες του Αγίου Ιωάννη και αποτελεί το κορυφαίο παράδειγμα σταυροφορικού φρουρίου στη Μέση Ανατολή. Διαθέτει διπλά τείχη, τάφρο και στρατηγική θέση μεταξύ Χομς και Μεσογείου. Υπάρχουν ελπίδες για αποκατάστασή του μετά τη λήξη των εχθροπραξιών.
Με πληροφορίες από CNN