Η οικογένεια των Κολόννα εξακολουθεί να το κατοικεί, επιμένοντας σε έναν αυστηρό περιορισμό επισκεπτών - μικρές ομάδες των δέκα ατόμων, μόνο Παρασκευές και Σάββατα, υπό την καθοδήγηση ιστορικών τέχνης.
Το Παλάτι Κολόννα στη Ρώμη μοιάζει με θρύλο που περπατά δίπλα μας χωρίς να μας επιτρέπει να τον αγγίξουμε. Ανάμεσα στα εκατομμύρια τουριστών που κατακλύζουν το Κολοσσαίο και την Καπέλα Σιστίνα, μόνο λίγες δεκάδες έχουν την τύχη να ανέβουν τα μαρμάρινα σκαλιά του πιο απρόσιτου αρχοντικού της πόλης.
Το παλάτι απλώνεται σε ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, με τέσσερις πτέρυγες που μοιάζουν περισσότερο με μυστικούς διαδρόμους μνήμης παρά με χώρο πολιτισμού ανοιχτό στο κοινό.
«Δεν θέλουμε μαζικό τουρισμό»
Η οικογένεια των Κολόννα, μια δυναστεία αιώνων, εξακολουθεί να το κατοικεί, επιμένοντας σε έναν αυστηρό περιορισμό επισκεπτών - μικρές ομάδες των δέκα ατόμων, μόνο Παρασκευές και Σάββατα, υπό την καθοδήγηση ιστορικών τέχνης.
«Δεν θέλουμε μαζικό τουρισμό. Η τέχνη χρειάζεται μάτια, αλλά όχι πλήθη», λέει η συντηρήτρια Ελιζαμπέτα Τσεκίνι, περιγράφοντας τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του χώρου: ένα σπίτι που παραχωρείται όσο χρειάζεται στη δημόσια μνήμη, αλλά παραμένει πρώτα απ’ όλα ζωντανό, ιδιωτικό.
Ο σημερινός πρίγκιπας, Ντον Πρόσπερο Κολόννα, ζει ακόμη εκεί και επιτρέπει σπάνια την είσοδο για ειδικά γεγονότα. Ανάμεσά τους συμπεριλαμβάνονται στιγμές όπως η παρουσίαση βιβλίου του Πάπα Ιωάννη Παύλου ΙΙ το 2005.
Ή η εκδήλωση του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης το 2018 με θέμα τη σχέση καθολικής παράδοσης και μόδας, όπου παρευρέθηκαν η Ντόνα Βερσάτσε και η Άννα Γουίντουρ.
Οι δημοσιογράφοι που πέρασαν τις πύλες του παλατιού σε αυτές τις περιπτώσεις είχαν πλήρη συνείδηση ότι εισέρχονται σε έναν χώρο όπου ο χρόνος δεν προχωράει με τον ρυθμό της σύγχρονης Ρώμης.
Το Παλάτι Κολόννα βρίσκεται στα χέρια της ίδιας οικογένειας από τον 12ο αιώνα. Οι Κολόννα, μια από τις οικογένειες της λεγόμενης «μαύρης αριστοκρατίας», έμειναν πιστοί στον Πάπα και στο Παπικό Κράτος ακόμη και μετά την κατάληψη της Ρώμης από τον ιταλικό στρατό το 1870.
Κρέμασαν μαύρα λάβαρα στα μπαλκόνια τους, πενθώντας το τέλος μιας εποχής, αλλά στο εσωτερικό κράτησαν με ευλάβεια τα αριστουργήματά τους. Για δύο αιώνες, ένα ειδικό οικογενειακό καταπίστευμα έχει εξασφαλίσει ότι οι θησαυροί του παλατιού θα παραμείνουν ανέγγιχτοι και αμετακίνητοι.
Η πριγκίπισσα Ισαβέλα Κολόννα, κεντρική μορφή αυτής της ιστορίας, θεωρείται η γυναίκα που έσωσε την οικογενειακή συλλογή κατά τη διάρκεια της ναζιστικής Κατοχής.
Λίγο πριν εγκαταλείψει τη Ρώμη, διέταξε να μεταφερθούν όλα τα έργα σε μια απομακρυσμένη πτέρυγα και να χτιστούν οι είσοδοι. Οι στρατιώτες δεν τα βρήκαν ποτέ - μια πράξη αντίστασης μέσα από την τέχνη.
Περπατώντας στο παλάτι σήμερα, αισθάνεται κανείς το βάρος μιας ιστορίας όπου η πολιτική δύναμη και η καλλιτεχνική λάμψη συμπορεύτηκαν. Στην Αίθουσα του Θρόνου δεσπόζει το πορτρέτο του Οντόνε Κολόννα, που έγινε Πάπας Μαρτίνος Ε΄ και εγκατέστησε τη Βατικανή αυλή στο παλάτι για δέκα χρόνια.
Στη Μεγάλη Αίθουσα, με το 76 μέτρων μήκος, η οροφή αφηγείται τις νίκες του ναυάρχου Μαρκαντώνιου Κολόννα στη ναυμαχία της Ναυπάκτου, μια στιγμή-τομή στην ευρωπαϊκή ιστορία.
Η διευθύντρια της γκαλερί, Πατρίτσια Πιερτζοβάνι, συνοψίζει τον αλληλόδετο χαρακτήρα παλατιού και πόλης: «Η Ρώμη δεν υπάρχει χωρίς τους Κολόννα, όπως και οι Κολόννα δεν υπάρχουν χωρίς τη Ρώμη».
Στο εσωτερικό του παλατιού, αυτό φαίνεται παντού: στα μαρμάρινα αγάλματα, στους χρυσούς πολυελαίους, στους κήπους με τις πορτοκαλιές και στις φωτογραφίες της τωρινής γενιάς που συνυπάρχουν με τις μνήμες αιώνων.
«Διακοπές στη Ρώμη»
Το Παλάτι Κολόννα διεκδικεί και μια μικρή θέση στην κινηματογραφική μνήμη. Η περίφημη Μεγάλη Αίθουσα υπήρξε το σκηνικό της τελευταίας σκηνής του «Roman Holiday» (Διακοπές στην Ρώμη - 1952), όπου η Όντρεϊ Χέπμπορν, ως πριγκίπισσα εγκλωβισμένη μεταξύ καθήκοντος και επιθυμίας, δηλώνει ότι η αγαπημένη της πόλη είναι η Ρώμη.
Το βλέμμα της τότε μοιάζει να αντικατοπτρίζει το παλάτι: μια ομορφιά που αιχμαλωτίζει, αλλά δεν παραδίδεται πλήρως.
Και σε μια πόλη όπου τα πάντα προσφέρονται απλόχερα στον επισκέπτη, το Παλάτι Κολόννα υπενθυμίζει ότι η Ρώμη διατηρεί ακόμη κάποια υπέροχα, μυστικά, exclusive μέρη ως επτασφράγιστα μυστικά...