Η Ελλάδα αναλαμβάνει πλέον επισήμως τον ρόλο του τροφοδότη της Ουκρανίας με αμερικανικό φυσικό αέριο.
Χθες υπεγράφη η σημαντική συμφωνία ανάμεσα στις ενεργειακές εταιρείες των δύο χωρών, παρουσία των Κυριάκου Μητσοτάκη, Βολοντίμιρ Ζελένσκι και της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ.
Συγκεκριμένα, η ΔΕΠΑ Εμπορίας και η Naftogaz της Ουκρανίας υπέγραψαν Δήλωση Προθέσεων για την άμεση προμήθεια φυσικού αερίου στην αγορά της Ουκρανίας για την περίοδο του χειμώνα, από τον Δεκέμβριο 2025 έως τον Μάρτιο 2026.
Πρακτικά η διακρατική συμφωνία για την εμπορία του αμερικανικού LNG θα εκτελεστεί άμεσα από την ATLANTIC – SEE LNG TRADE, δηλαδή από το 2025, «κουμπώνοντας» ουσιαστικά με την συμφωνία που υπογράφτηκε πριν λίγο καιρό στην Αθήνα στο πλαίσιο της P-TEC και αφορά την περίοδο μετά το 2030.
Μάλιστα πληροφορίες αναφέρουν ότι η συμφωνία θα ανανεώνεται αυτόματα και τις επόμενες χρονιές (2026-2027).
Η συμφωνία προβλέπει τη μεταφορά αμερικανικού φυσικού αερίου μέσω του Κάθετου Διαδρόμου, που ξεκινά από την Αλεξανδρούπολη και περνάει από Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία, καταλήγοντας στην Ουκρανία. Με τις παραδόσεις του φυσικού αερίου θα εξασφαλιστεί ο χειμερινός ενεργειακός εφοδιασμός της Ουκρανίας και θα ενισχυθεί η στρατηγική της Ευρώπης για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Ελλάδα-Ουκρανία συμμαχία
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι η Ελλάδα στέκεται σταθερά στο πλευρό της Ουκρανίας, υπογραμμίζοντας τη σημασία του απαραβίαστου των συνόρων και τη στήριξη στην ειρηνική επίλυση του πολέμου. «Να είστε σίγουρος, πρόεδρε, ότι στην Αθήνα έχετε έναν σταθερό σύμμαχο», δήλωσε απευθυνόμενος στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Από την πλευρά του, ο Ουκρανός πρόεδρος ευχαρίστησε την Ελλάδα για την ενεργή στήριξη από τις πρώτες μέρες της ρωσικής εισβολής και χαρακτήρισε τη συμφωνία «win-win» για τις δύο χώρες. Σημείωσε ότι οι υποδομές της χώρας του δέχονται καθημερινές επιθέσεις, καθιστώντας κρίσιμη την παροχή φυσικού αερίου για τον χειμώνα.
Η κοινή δήλωση Μητσοτάκη-Ζελένσκι
Ο πρωθυπουργός και ο Πρόεδρος της Ουκρανίας έκαναν την εξής κοινή δήλωση:
«Την 16η Νοεμβρίου 2025, κατόπιν πρόσκλησης του Πρωθυπουργού της Ελληνικής Δημοκρατίας Κυριάκου Μητσοτάκη, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα.
Η επίσκεψη ανέδειξε την ισχυρή και διαχρονική εταιρική σχέση μεταξύ Ελλάδας και Ουκρανίας, η οποία εδράζεται στους μακραίωνους ιστορικούς δεσμούς ανάμεσα στους λαούς της Ουκρανίας και της Ελλάδας, καθώς και στις κοινές αξίες της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του σεβασμού της κυριαρχίας, της διεθνούς δικαιοταξίας και του διεθνούς δικαίου, όπως επίσης και στην κοινή πεποίθηση ότι τα σύνορα των κρατών δεν μπορούν να αλλάζουν διά της βίας.
Κατά την επίσκεψη, ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συζήτησαν τρόπους ενίσχυσης της συνεργασίας με σκοπό την αποκατάσταση μιας συνολικής, δίκαιης και διαρκούς ειρήνης στην Ουκρανία, καθώς και τη διασφάλιση της σταθερότητας και της ασφάλειας στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στη ευρύτερη Ευρωατλαντική περιοχή.
Οι δύο πλευρές επαναβεβαίωσαν την κοινή δέσμευσή τους για την αντιμετώπιση της ένοπλης ρωσικής επίθεσης και την υπέρβαση των λοιπών συνεχιζόμενων προκλήσεων για την περιφερειακή σταθερότητα και την εδαφική ακεραιότητα, συμπεριλαμβανομένων των χωρικών υδάτων, καθώς και για την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων στους τομείς της ασφάλειας, της άμυνας, της οικονομίας, της προστασίας κρίσιμων υποδομών και της ανθρωπιστικής βοήθειας.
Τα μέρη συμφώνησαν επί των εξής:
- Τα μέρη υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη για την επίτευξη πλήρους και άνευ όρων κατάπαυσης του πυρός ως πρώτο βήμα για την έναρξη μιας γνήσιας ειρηνευτικής διαδικασίας, η οποία θα διασφαλίσει μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, σύμφωνα με τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
- Τα μέρη τονίζουν τη σημασία παροχής στην Ουκρανία αξιόπιστων και ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας - οι οποίες θα αποτρέψουν αποτελεσματικά κάθε επανάληψη ένοπλης επίθεσης- μέσω της ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας. Η Ελλάδα επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να υποστηρίξει την Ουκρανία στην αμετάκλητη πορεία της προς την πλήρη ευρωατλαντική ενσωμάτωση, συμπεριλαμβανομένης της μελλοντικής ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο πλαίσιο αυτό, τα μέρη θα ενισχύσουν τη συνεργασία στην αμυντική βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων κοινών έργων.
- Τα μέρη υπογραμμίζουν τη σημασία της ενεργειακής ασφάλειας και του εφοδιασμού με φυσικό αέριο και συμφώνησαν να ενισχύσουν τη συνεργασία για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, την ανάπτυξη ανανεώσιμων μορφών ενέργειας και την αποκατάσταση των ενεργειακών υποδομών της Ουκρανίας που έχουν υποστεί ζημιές από τις ρωσικές επιθέσεις. Η Ελλάδα εξέφρασε την ετοιμότητά της να συμβάλει με τεχνογνωσία και πόρους στην ενίσχυση της ενεργειακής ανθεκτικότητας της Ουκρανίας.
- Τα μέρη συμφώνησαν στην εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας με επίκεντρο την ενίσχυση της ασφάλειας στον θαλάσσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας στην ανάπτυξη και χρήση θαλάσσιων μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAVs), στη διεξαγωγή κοινών ασκήσεων και εκπαιδεύσεων σχετικών με μη επανδρωμένα συστήματα θαλάσσης, καθώς και στην ενισχυμένη ανταλλαγή πληροφοριών για θαλάσσιες απειλές.
- Αμφότερες οι πλευρές αναγνώρισαν τη σημασία της κυβερνοασφάλειας και συμφώνησαν στην ανάπτυξη κοινών πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της προστασίας κρίσιμων υποδομών και την αντιμετώπιση κυβερνοεπιθέσεων και υβριδικών απειλών που στοχεύουν αμφότερα τα έθνη.
- Τα μέρη εξέφρασαν την κοινή τους δέσμευση να υποστηρίξουν τις διεθνείς προσπάθειες για τη διασφάλιση της επιστροφής των παιδιών της Ουκρανίας που έχουν παράνομα απαχθεί από τη Ρωσική Ομοσπονδία, καθώς και για την απόδοση ευθυνών στους υπεύθυνους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
- Τα μέρη τόνισαν την ανάγκη διατήρησης πολυεπίπεδης πίεσης επί της Ρωσικής Ομοσπονδίας έως ότου αυτή αποσυρθεί πλήρως από τα ουκρανικά εδάφη, συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο και λογοδοτήσει για τις παραβιάσεις που έχει διαπράξει· συμφώνησαν δε να συντονίσουν, όπου είναι σκόπιμο, την πολιτική κυρώσεων προς ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς της.
Ενεργοποιείται ο «Κάθετος Διάδρομος» –Η Ελλάδα κεντρικός ενεργειακός κόμβος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης
Η Ελλάδα ενισχύει τον γεωπολιτικό και ενεργειακό της ρόλο στην Ευρώπη, με την ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου, μιας κρίσιμης υποδομής που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την Αλεξανδρούπολη προς τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία.
Η συμφωνία για τη μεταφορά αμερικανικού φυσικού αερίου έρχεται σε συνέχεια των στρατηγικών συνεργασιών μεταξύ Αθήνας και Ουάσιγκτον, επιβεβαιώνοντας τη θέση της Ελλάδας ως πάροχος ενεργειακής ασφάλειας και «κλειδί» στην ευρωπαϊκή στρατηγική απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Η ελληνική κυβέρνηση στοχεύει στην καθιέρωση της χώρας ως κεντρικής αρτηρίας ενέργειας για την Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη, εξυπηρετώντας πάνω από 100 εκατομμύρια πολίτες στην περιοχή. Η παρουσία της πρέσβης των ΗΠΑ στο Μαξίμου αναδεικνύει τη διεθνή αναγνώριση του στρατηγικού ρόλου της Αθήνας.
Στην κοινή δήλωση των ηγετών Κυριάκου Μητσοτάκη και Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τονίζεται η σημασία της παροχής ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας στην Ουκρανία, ώστε να αποτραπούν νέες επιθέσεις, και η δέσμευση για ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας και κοινών έργων στον στρατιωτικό τομέα.
Η Ελλάδα επιβεβαιώνει, επίσης, την υποστήριξή της στην πορεία της Ουκρανίας προς την πλήρη ευρωατλαντική ενσωμάτωση, περιλαμβανομένης μελλοντικής ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενισχύοντας έτσι τη θέση της στην περιοχή και την ενεργειακή της στρατηγική.
Γκίλφοϊλ: «Η ενεργειακή ασφάλεια είναι εθνική ασφάλεια»
Η πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, μετά τη συνάντησή της στην ουκρανική πρεσβεία με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκ, έγραψε στο "Χ" ότι «η ενεργειακή ασφάλεια είναι εθνική ασφάλεια», επισημαίνοντας τον ρόλο της συμφωνίας στη δημιουργία εναλλακτικών λύσεων έναντι της ρωσικής ενέργειας στην Ευρώπη.
Στο πλαίσιο της επίσκεψής του, ο κ. Ζελένσκι συναντήθηκε και με τον Πρόεδρο της Βουλής, Νικήτα Κακλαμάνη, ο οποίος του επεσήμανε τη σταθερή στήριξη της Ελλάδας και της Βουλής των Ελλήνων προς τον ουκρανικό λαό, ενώ ευχήθηκε την ταχύτερη δυνατή αποκατάσταση της ειρήνης στην Ουκρανία.
Παπασταύρου: «Η Ελλάδα γίνεται ενεργειακός κόμβος της Ευρώπης»
Με τη νέα συμφωνία με την Ουκρανία, η Ελλάδα αναδεικνύεται σε στρατηγικό ενεργειακό κόμβο, υπογράμμισε ο υπουργός Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου. Η χώρα αξιοποιεί τη γεωγραφική της θέση, τις υποδομές και την πολιτική σταθερότητα για να γίνει πύλη εισόδου αμερικανικού φυσικού αερίου στην Κεντρική Ευρώπη.
Η συνεργασία με την αμερικανική Venture Global και την ελληνική Atlantic SEE Trade LNG δημιουργεί ισχυρούς δεσμούς εμπιστοσύνης με τις ΗΠΑ και τις χώρες του Κάθετου Διαδρόμου, ενισχύοντας την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Παράλληλα, η συμμετοχή της Exxon Mobil σε νέα γεώτρηση στο βορειοδυτικό Ιόνιο σηματοδοτεί την πρώτη ερευνητική δραστηριότητα μετά από 40 χρόνια, με πιθανή παραγωγή από το 2030 αν εντοπιστούν εμπορικά κοιτάσματα.
Η Ελλάδα, σύμφωνα με τον κ. Παπασταύρου, καθίσταται στρατηγικός ενεργειακός σύμμαχος των ΗΠΑ και πυλώνας σταθερότητας και ανάπτυξης για ολόκληρη την περιοχή.
Το ευχαριστώ του Ζελένσκι μετά την υπογραφή της συμφωνίας
Μέσα από ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του απέναντι στην Ελλάδα και τον Κυριάκο Μητσοτάκη μετά την υπογραφή της ενεργειακής συμφωνίας.
Η επίσκεψη του Ζελένσκι στην Ελλάδα, που διήρκησε έξι ώρες, ολοκληρώθηκε με επίσκεψη στην ουκρανική πρεσβεία και θερμή χειραψία με τον υφυπουργό Εξωτερικών Χάρη Θεοχάρη, ενώ τα μέτρα ασφαλείας ήταν δρακόντεια καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.