Η πραγματική ιστορία της εφεύρεσης του πληκτρολογίου QWERTY αποτελεί από καιρό αντικείμενο συζήτησης.
Λίγα χρόνια μετά την κυκλοφορία του iPhone, το 2007, ένα νέο σύστημα πληκτρολογίου έκανε την εμφάνισή του. Γνωστό ως KALQ, το σχέδιο με τη διαιρεμένη οθόνη δημιουργήθηκε ειδικά για πληκτρολόγηση με τους αντίχειρες σε smartphone και tablet.
Προβλήθηκε ως μια πιο αποτελεσματική εναλλακτική λύση του πανταχού παρόντος πληκτρολογίου QWERTY, που πήρε το όνομά του από τα έξι πρώτα γράμματα της επάνω σειράς πλήκτρων.
Γιατί η διάταξη QWERTY έχει αντέξει για τόσα χρόνια;
Το KALQ δεν ήταν το πρώτο που αμφισβήτησε το QWERTY και πιθανότατα δεν θα είναι το τελευταίο. Αλλά ακόμη και εν μέσω πρωτοφανών τεχνολογικών καινοτομιών, το πληκτρολόγιο QWERTY παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητο από τότε που επινοήθηκε.
Στέλνουμε e-mail χρησιμοποιώντας την ίδια αλφαβητική διεπαφή που χρησιμοποιούσαν οι πρόγονοί μας πριν από 150 χρόνια για να γράφουν γράμματα.
Γιατί λοιπόν η διάταξη QWERTY έχει αντέξει για τόσα χρόνια; Αποδεικνύεται ότι υπάρχουν πολλοί μύθοι και παραπληροφόρηση γύρω από την προέλευσή της, αλλά οι περισσότερες θεωρίες φαίνεται να συμφωνούν ότι αναπτύχθηκε παράλληλα με τις πρώτες γραφομηχανές και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με αυτές.
Στη δεκαετία του 1860, ένας πολιτικός, τυπογράφος, δημοσιογράφος και ερασιτέχνης εφευρέτης στο Μιλγουόκι των ΗΠΑ, ονόματι Christopher Latham Sholes, αφιέρωσε τον ελεύθερο χρόνο του στην ανάπτυξη διαφόρων μηχανών για να κάνει τις επιχειρήσεις του πιο αποδοτικές.
Μία από αυτές τις εφευρέσεις ήταν μια πρώιμη γραφομηχανή, την οποία ο ίδιος και αρκετοί συνάδελφοί του πατεντάρισαν το 1868. Το πληκτρολόγιό τους έμοιαζε με πιάνο και ήταν κατασκευασμένο με αλφαβητική διάταξη περίπου δύο δωδεκάδων πλήκτρων. Ο εφευρέτης υπέθεσε ότι αυτή θα ήταν η πιο αποδοτική διάταξη.
Άλλωστε, όποιος χρησιμοποιούσε το πληκτρολόγιο θα ήξερε αμέσως πού να βρει κάθε γράμμα. Η αναζήτηση θα μειωνόταν και η ταχύτητα πληκτρολόγησης θα αυξανόταν. Γιατί να αλλάξουν τα πράγματα;
Εδώ είναι που η προέλευση του QWERTY γίνεται λίγο ασαφής.
Μια δημοφιλής θεωρία υποστηρίζει ότι ο Sholes έπρεπε να επανασχεδιάσει το πληκτρολόγιο λόγω των μηχανικών προβλημάτων των πρώτων γραφομηχανών, οι οποίες ήταν ελαφρώς διαφορετικές από τα μοντέλα που συναντάμε συνήθως σε καταστήματα μεταχειρισμένων ειδών και παζάρια.
Σύμφωνα με την ιστορία, ο Sholes επανασχεδίασε τη διάταξη για να διαχωρίσει τις πιο συνηθισμένες ακολουθίες των λατινικών γραμμάτων του αγγλοσαξονικού αλφαβήτου, όπως «th» ή «he».
Θεωρητικά, λοιπόν, το σύστημα QWERTY θα έπρεπε να μεγιστοποιεί τον διαχωρισμό πολλών κοινών ζευγών γραμμάτων. Ωστόσο, τα πλήκτρα «e» και «r» βρίσκονται το ένα δίπλα στο άλλο, παρόλο που το «er» είναι το τέταρτο πιο κοινό ζεύγος γραμμάτων στην αγγλική γλώσσα.
Ένα από τα πρώτα πρωτότυπα του Sholes αντιμετώπιζε αυτό το πρόβλημα — το πλήκτρο «r» είχε αντικατασταθεί με το πλήκτρο της τελείας — αλλά αυτό το σχέδιο φαίνεται να έχει απορριφθεί. Αν είχε τεθεί σε παραγωγή, αυτό το άρθρο θα αφορούσε το πληκτρολόγιο... «QWE.TY».
Στις αρχές της δεκαετίας του 1870, ο Sholes και οι συνεργάτες του σύναψαν συμφωνία κατασκευής με τον κατασκευαστή όπλων Remington, μια καλά εξοπλισμένη εταιρεία με εμπειρία στην παραγωγή μηχανημάτων ακριβείας, η οποία, μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο των ΗΠΑ.
Η εταιρεία άρχισε να πωλεί μια γραφομηχανή για 125 δολάρια (περισσότερα από 2.000 ευρώ σήμερα) το 1874, ακριβώς 150 χρόνια πριν. Είχε περισσότερα από 40 πλήκτρα και μια διάταξη γραμμάτων που υποτίθεται ότι βοηθούσε να διασφαλιστεί ότι τα ακριβά μηχανήματα δεν θα χαλούσαν. Λίγα χρόνια αργότερα, η Remington παρουσίασε ένα ανανεωμένο μοντέλο που μπορούσε να παράγει τόσο κεφαλαία όσο και μικρά γράμματα.
Μέχρι το 1891, η Remington ισχυριζόταν ότι περισσότερες από 100.000 γραφομηχανές με πληκτρολόγιο QWERTY χρησιμοποιούνταν σε όλη τη χώρα. Η τύχη του πληκτρολογίου αποφασίστηκε το 1893, όταν αρκετοί από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές γραφομηχανών, συμπεριλαμβανομένης της Remington, συγχωνεύτηκαν για να σχηματίσουν την Union Typewriter Company, η οποία υιοθέτησε το QWERTY ως το de facto πρότυπο διάταξης πληκτρολογίου που γνωρίζουμε και αγαπάμε σήμερα.
Υπάρχει μια κάπως σχετική θεωρία που αποδίδει τη δημοτικότητα του QWERTY στις επιχειρηματικές τακτικές της Remington. Εκτός από την παραγωγή γραφομηχανών, η εταιρεία παρείχε επίσης μαθήματα κατάρτισης δακτυλογράφων και στενογράφων — φυσικά, έναντι αντιτίμου.
Οι δακτυλογράφοι που μάθαιναν στο ιδιόκτητο σύστημα της εταιρείας έπρεπε να παραμείνουν πιστοί στη μάρκα, οπότε οι εταιρείες που ήθελαν να προσλάβουν εκπαιδευμένους δακτυλογράφους έπρεπε να εφοδιάσουν τα γραφεία τους με γραφομηχανές Remington. Αυτή η στρατηγική εξακολουθεί να ισχύει και σήμερα, όπως αποδεικνύεται και από τους πιστούς οπαδούς που έχει δημιουργήσει η Apple μέσω του οικοσυστήματος των προϊόντων της.
Η αμφιλεγόμενη θεωρία
Αν και η Remington συνέβαλε αναμφίβολα στη διάδοση του συστήματος QWERTY, η θεωρία ότι σχεδιάστηκε για να μειώσει τα μηχανικά λάθη είναι αμφιλεγόμενη. Σε μια μελέτη του 2011, οι Koichi Yasuoka και Motoko Yasuoka, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κιότο, παρακολούθησαν την εξέλιξη του πληκτρολογίου της γραφομηχανής παράλληλα με τα αρχεία των πρώτων επαγγελματιών χρηστών της.
Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μηχανική της γραφομηχανής δεν επηρέασε το σχεδιασμό του πληκτρολογίου. Αντίθετα, το σύστημα QWERTY εμφανίστηκε ως απάντηση σε μια ομάδα πρώτων χρηστών: τους τηλεγραφιστές, οι οποίοι έπρεπε να μεταγράφουν γρήγορα τα μηνύματα. Αυτοί οι τηλεγραφιστές θεωρούσαν ότι η αλφαβητική διάταξη ήταν συγκεχυμένη και αναποτελεσματική για τη μετάφραση του κώδικα Μορς.
Οι δυο ερευνητές πρότειναν ότι το πληκτρολόγιο της γραφομηχανής εξελίχθηκε σε διάστημα αρκετών ετών ως άμεσο αποτέλεσμα των αναγκών που είχαν οι τηλεγραφιστές. Με άλλα λόγια, ο δακτυλογράφος προηγήθηκε του πληκτρολογίου.
Αναφέρουν επίσης την ιστορία του κώδικα Μορς για να αντικρούσουν τη θεωρία ότι ο Sholes ήθελε να αποτρέψει μια πιθανή βλάβη της μηχανής του αναδιατάσσοντας τα πλήκτρα.
Ανεξάρτητα από το λόγο για τον οποίο την ανέπτυξε, ο ίδιος ο Sholes δεν ήταν απόλυτα πεπεισμένος ότι το QWERTY ήταν όντως η ιδανική διάταξη πληκτρολογίου.
Αν και πούλησε τα σχέδιά του στην Remington νωρίς, συνέχισε να εφευρίσκει βελτιώσεις και εναλλακτικές λύσεις για τη γραφομηχανή για το υπόλοιπο της ζωής του, συμπεριλαμβανομένων αρκετών διατάξεων πληκτρολογίου που θεωρούσε πιο αποτελεσματικές.
Υπέβαλε αίτηση για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για ένα πληκτρολόγιο XPMCH το 1889, ένα χρόνο πριν από το θάνατό του.