Σε ένα υπόγειο εργαστήριο, κρυμμένο κάτω από τα δάση της Νότιας Ντακότα, στις ΗΠΑ, λαμβάνει χώρα μία από τις πιο φιλόδοξες επιστημονικές αποστολές του 21ου αιώνα σχετικά με το Σύμπαν.
Επιστήμονες από όλο τον κόσμο συμμετέχουν στο Deep Underground Neutrino Experiment (DUNE), μια διεθνή προσπάθεια που στοχεύει να απαντήσει σε ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα της επιστήμης: Γιατί υπάρχει το Σύμπαν μας;
Η βασική θεωρία για τη δημιουργία του Σύμπαντος λέει ότι με το Big Bang δημιουργήθηκαν ίσες ποσότητες ύλης και αντιύλης, εξηγεί το BBC στο δημοσίευμά του. Ωστόσο, αυτές οι δύο μορφές ύπαρξης θα έπρεπε να έχουν αλληλοεξουδετερωθεί, αφήνοντας μόνο ενέργεια. Αντ’ αυτού, το Σύμπαν είναι φτιαγμένο σχεδόν αποκλειστικά από ύλη.
Έτσι, οι επιστήμονες στρέφουν το βλέμμα τους στα νετρίνα, μυστηριώδη υποατομικά σωματίδια που ενδέχεται να κρύβουν την απάντηση.
Στο πλαίσιο του πειράματος DUNE, επιστήμονες θα εκτοξεύσουν δέσμες νετρίνων και αντι-νετρίνων από το Ιλινόις προς τη Νότια Ντακότα, διασχίζοντας υπόγεια 1280 χιλιόμετρα. Καθώς ταξιδεύουν, αυτά τα σωματίδια αλλάζουν μορφή και η μελέτη των διαφορών στη συμπεριφορά τους ίσως αποκαλύψει γιατί η ύλη υπερίσχυσε της αντιύλης, αναφέρεται στο ρεπορτάζ.
1400 επιστήμονες από 35 χώρες για την ύπαρξη του Σύμπαντος
Ο Δρ Jaret Heise, επιστημονικός διευθυντής της εγκατάστασης Sanford Underground Research Facility, αποκαλεί τα τρία γιγαντιαία υπόγεια σπήλαια του DUNE «καθεδρικούς ναούς της επιστήμης». Η κατασκευή τους διήρκεσε σχεδόν δέκα χρόνια και τα προστατεύει από εξωτερικές παρεμβολές όπως ο θόρυβος και η ακτινοβολία. Πλέον, το DUNE είναι έτοιμο να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο, με τη συμμετοχή 1.400 επιστημόνων από 35 χώρες.
Παράλληλα, στην Ιαπωνία, μια άλλη επιστημονική ομάδα προετοιμάζεται για μια παρόμοια αποστολή. Κατασκευάζουν τον Hyper-Kamiokande (Hyper-K), μια αναβαθμισμένη έκδοση του γνωστού Super-Kamiokande, με στόχο επίσης τη μελέτη των νετρίνων. Οι Ιάπωνες αναμένεται να ενεργοποιήσουν τον ανιχνευτή τους σε λιγότερο από τρία χρόνια – αρκετά νωρίτερα από το DUNE. Ο Δρ Mark Scott του Imperial College πιστεύει ότι η πρόωρη έναρξη και ευαισθησία δίνουν στην ιαπωνική ομάδα πλεονέκτημα.
Ωστόσο, η Δρ Linda Cremonesi από το DUNE τονίζει ότι η ταχύτητα δεν είναι το παν. Όπως εξηγεί, το Hyper-K ίσως να μην έχει όλα τα απαραίτητα «συστατικά» για να αποκαλύψει πλήρως τη διαφορά ανάμεσα σε νετρίνα και αντι-νετρίνα.
Παρά τον ανταγωνισμό, τα δύο πειράματα λειτουργούν συμπληρωματικά μεταξύ τους. Μαζί αυξάνουν τις πιθανότητες για σημαντικές ανακαλύψεις σχετικά με την προέλευση του Σύμπαντος. Όπως λέει η Δρ Kate Shaw από το Πανεπιστήμιο του Σάσεξ, πρόκειται για «μεταμορφωτικές» έρευνες που ίσως αλλάξουν για πάντα την κατανόηση της ανθρωπότητας για τον εαυτό της και το Σύμπαν.
Η απάντηση στο γιατί υπάρχουμε, το αιώνιο ερώτημα της ύπαρξης, μπορεί να είναι πιο κοντά από όσο νομίζει κανείς και σε αντίθεση με όλες τις προηγούμενες απαντήσεις θεολογικού χαρακτήρα που έδωσε ο άνθρωπος ανά τους αιώνες, τώρα η επιστήμη ευελπιστεί να φωτίσει την αλήθεια.