Στα πλαίσια του Φεστιβάλ Χίου, ανεβήκαμε στον Ανάβατο, όπου συναντήσαμε τη μοναδική μόνιμη κάτοικο. Όσα αναφέρει στο iefimerida.gr.
Σκαρφαλωμένος σε βραχώδη πλαγιά, ο Ανάβατος της Χίου ανήκει στο σύμπλεγμα των περίφημων Μαστιχοχωριών, μοιάζοντας με πέτρινο κάστρο που ατενίζει το Αιγαίο. Ένα χωριό-φάντασμα με ιστορία βαριά, με σπίτια μισογκρεμισμένα, δρόμους που σιωπούν και έναν αέρα που κουβαλά ιστορίες αιώνων. Εκεί, ανάμεσα σε ερειπωμένα κατώφλια και πετρόκτιστα σοκάκια, ζει μόνη της η Σμαράγδα Παπαστυλιανού.
Για τριάντα τέσσερα ολόκληρα χρόνια είναι η μοναδική κάτοικος του Ανάβατου, η οποία άφησε πίσω της τον Πειραιά και διάλεξε τη γαλήνη και μια πιο ουσιαστική ζωή μακριά από τους πολύβοους δρόμους της πόλης.
Μέσα από τα λόγια της ξεδιπλώνεται η ιστορία μιας απόφασης που δεν γεννήθηκε από φυγή, αλλά από αναζήτηση. Αναζήτηση εσωτερικής ειρήνης, μιας ζωής πιο αληθινής, την οποία, κάνοντας έναν απολογισμό, κατάφερε να βρει, κάνοντας το όνειρό της πραγματικότητα.
Σήμερα, η Σμαράγδα Παπαστυλιανού εξακολουθεί να ξυπνά κάθε πρωί με τον ήχο του ανέμου και το φως του Αιγαίου να γλιστρά πάνω στα πέτρινα σπίτια. Στον τόπο όπου οι περισσότεροι βλέπουν ερείπια, εκείνη βρήκε ζωή, ηρεμία και ουσία.
Η ίδια έχει ταξιδέψει στο εξωτερικό πολύ στην Ευρώπη, σε Ιταλία, Γαλλία και όχι μόνο, αλλά τη γαλήνη που αναζητούσε τη βρήκε στο ερειπωμένο μεσαιωνικό χωριό της Χίου.
Το iefimerida.gr συνάντησε από κοντά τη μοναδική μόνιμη κάτοικο του χωριού, καθώς το μεσαιωνικό χωριό έγινε το σκηνικό του μονολόγου της «Μήδειας» που ερμήνευσε η πάντα εξαιρετική ηθοποιός Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, καταφέρνοντας να συγκινήσει τον κόσμο και να αποσπάσει το πιο ζεστό παρατεταμένο χειροκρότημα.
«Είμαι η μοναδική κάτοικος του χωριού, αλλά δεν νιώθω ποτέ μόνη μου»
Είστε η μοναδική κάτοικος του ορεινού χωριού;
Με λένε Σμαράγδα και ζω στον Ανάβατο της Χίου εδώ και 34 χρόνια. Είμαι η μοναδική κάτοικος που μένει μόνιμα στον Ανάβατο. Έχω συμπληρώσει 34 χρόνια στο χωριό. Κάθε Τετάρτη και τα Σαββατοκύριακα έρχονται στο χωριό όσοι έχουν σπίτια και ζουν στην πόλη της Χίου.
Έχετε καταγωγή από τον Ανάβατο;
Όχι, είμαι Πειραιώτισσα.
Στον Πειραιά τι κάνατε;
Δούλευα, ασχολούμουν με το ντεκόρ. Δεν είχα οικογένεια. Μια μέρα πήρα την απόφαση να φύγω.
Γιατί;
Ήθελα ηρεμία. Η πόλη με κούρασε. Ήρθα εδώ γιατί γύρευα γαλήνη και τη βρήκα.
Δεν φοβάστε τον χειμώνα, μόνη στο βουνό;
Όχι. Δεν έχω να φοβηθώ τίποτα. Στην Αθήνα είναι χειρότερα τα πράγματα. Εδώ δεν υπάρχει φόβος, υπάρχει ησυχία.
Πώς κυλάνε οι ημέρες σας;
Ασχολούμαι με διάφορα πράγματα. Διαβάζω, κεντάω, ζωγραφίζω. Αυτή την περίοδο διαβάζω διηγήματα. Η καθημερινότητά μου είναι γεμάτη. Θα ήθελα να είχα και περισσότερες ώρες μέσα στη μέρα!
Έχετε κήπο;
Ναι, με λουλούδια. Όχι λαχανικά, μόνο λουλούδια, να ομορφαίνουν τον χώρο.
Κατεβαίνετε καθόλου στην πόλη;
Όχι πια. Παλιά κατέβαινα, αλλά τα τελευταία χρόνια όχι. Δεν μου λείπει τίποτα.
Κι αν χρειαστείτε τρόφιμα ή βοήθεια;
Όσοι έχουν σπίτια εδώ, ό,τι χρειαστώ μου το φέρνουν. Έχω και την ταβέρνα που λειτουργεί κανονικά όλο τον χρόνο.
Είπατε πως θέλατε γαλήνη. Συνέβη κάτι πριν φύγετε;
Όχι, τίποτα συγκεκριμένο. Απλώς κουράστηκα από τη βαβούρα. Στις πόλεις δεν γνωρίζουμε πια ποιος μένει δίπλα μας. Δεν λέμε ούτε «καλημέρα».
Δεν είναι πιο άγρια η ζωή εδώ τον χειμώνα;
Όχι, καθόλου. Είναι πιο όμορφα.
Μετά από 34 χρόνια, αυτό που ψάχνατε το βρήκατε;
Ναι. Έχω βρει την εσωτερική μου γαλήνη.
Τι θα συμβουλεύατε κάποιον που ψάχνει κι αυτός τη γαλήνη του;
Να καθίσει και να μιλήσει με τον εαυτό του. Να ρωτήσει τι πραγματικά θέλει. Δεν ψάχνουμε όλοι τα ίδια πράγματα. Άλλα ζητάω εγώ, άλλα εσύ. Αρκεί να ξέρουμε τι θέλουμε.
«Πιστεύω στον Θεό, αλλά δεν είμαι θρησκόληπτη»
Πιστεύετε ότι η πίστη παίζει ρόλο στην ευτυχία;
Πιστεύω στον Θεό, χωρίς να είμαι θρησκόληπτη. Είμαι παππά εγγόνι.
Όταν η Μήδεια ανέβηκε στον Ανάβατο
Το χωριό σας έγινε σκηνικό για τη «Μήδεια» με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη. Πώς σας φάνηκε;
Μου αρέσει πολύ το θέατρο, έχω δει πολλές παραστάσεις στη ζωή μου. Ήταν υπέροχο που ήρθε τόσος κόσμος για την παράσταση.
Το μπαλέτο της Λυρικής, τα μαγειρέματα στον Άι-Γιώργη Συκούσης και ο μονόλογος της «Μήδειας» με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη
Υπάρχουν στιγμές που μένουν χαραγμένες όχι μόνο στη μνήμη, αλλά και στην καρδιά ενός τόπου. Μια τέτοια στιγμή ήταν εκείνη που γεννήθηκε το Φεστιβάλ Χίου - όχι απλώς ως ένα πολιτιστικό γεγονός, αλλά ως μια ιδέα που βλάστησε μέσα από την αγάπη για την τέχνη, τη μουσική, το θέατρο και, πάνω απ’ όλα, για τον ίδιο τον άνθρωπο.
Το Φεστιβάλ Χίου δεν ήταν απλώς μια σειρά εκδηλώσεων. Ήταν, και παραμένει, μια δήλωση πολιτισμού. Ένα σημείο συνάντησης των ανθρώπων που πιστεύουν ότι η Τέχνη δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη. Ότι μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο, να ενώσει φωνές, να δώσει φτερά σε νέα ταλέντα και να ξαναζωντανέψει τα πέτρινα θερινά θέατρα, τις πλατείες, τις αυλές των σχολείων, τα μαστιχοχώρια.
Πλέον, το Φεστιβάλ Χίου έχει γίνει σημείο αναφοράς. Έφερε κοντά καλλιτέχνες από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, άνοιξε δρόμους συνεργασίας, δημιούργησε μνήμες. Το να είσαι παρών στη γέννηση μιας ιδέας που μετατρέπεται χρόνο με τον χρόνο σε θεσμό έχει μια ανεπιτήδευτη γοητεία. Όμως, η ουσία παραμένει ίδια: Ο πολιτισμός γεννιέται κάθε φορά που κάποιο βλέμμα συγκινείται, κάθε φορά που ένα παιδί ανεβαίνει για πρώτη φορά στη σκηνή, κάθε φορά που ένα χειροκρότημα σπάει τη σιωπή της νύχτας.
Στα πλαίσια του φετινού Φεστιβάλ Χίου απολαύσαμε το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής που παρουσίασε το δίπτυχο χορού «Return of the Summer» στο Πετροκάραβο του Βροντάδου, στο πλαίσιο της φετινής του ευρωπαϊκής του περιοδείας, με χορογραφίες του διευθυντή μπαλέτου Κωνσταντίνου Ρήγου, σε μουσική του Εκτόρ Μπερλιόζ, καθώς και του Γιάννη Μανταφούνη, σε μουσική του καλλιτεχνικού διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Γιώργου Κουμεντάκη.
Το Πετροκάραβο την ώρα του ηλιοβασιλέματος υπήρξε μοναδικό σκηνικό για το δίπτυχο της Λυρικής που πρόσφερε πνευματική ανάταση και στιγμές σπάνιας αισθητικής απόλαυσης στο κοινό που κατέκλυσε τον χώρο.
«Με την αύρα του χθες» διάχυτη στη θεματολογία του φεστιβάλ, που μέσα από αυθεντικές βιωματικές εμπειρίες προβάλλει την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά του τόπου, οργανώθηκε στον Αϊ-Γιώργη Συκούσης με τον ιστορικό ναό γιορτή γαστρονομίας και παραδοσιακό γλέντι με τους τοπικούς συλλόγους, με τον σεφ Πέτρο Συρίγο να ετοιμάζει ένα νόστιμο χοιρινό με σύκα στην πλατεία του γραφικού χωριού.
Το φεστιβάλ ολοκληρώθηκε με τον πιο επιβλητικό και ατμοσφαιρικό τρόπο, στην κεντρική πλατεία του Ανάβατου, του «Μυστρά της Χίου». Το μεσαιωνικό χωριό που η Ιστορία του χάνεται στα βυζαντινά χρόνια και τη μοναδική του κάτοικο, την κ. Σμαράγδα, που παρέστη στην εκδήλωση γέμισε ασφυκτικά από κόσμο.
Η συγκλονιστική ερμηνεία της Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη, στον μονόλογο της Μήδειας με μουσική συνοδεία στο πιάνο από τον μαέστρο Μάρκελλο Χρυσικόπουλο καθήλωσε το κοινό, δημιουργώντας μια εμπειρία βαθιάς καλλιτεχνικής συγκίνησης και μέθεξης που θα μείνει αξέχαστη σε όσους την παρακολούθησαν.