Ποιος είναι ο Aλαν Τούρινγκ και τι «δένει» τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο με τον Ορφέα Αυγουστίδη;
Είναι η ιδιοφυία των υπολογιστών και της τεχνητής νοημοσύνης που το όνομά του έμεινε κρυφό, λόγω της ομοφυλοφιλίας του.
«Η μηχανή του Τούρινγκ», του Benoit Soles, το έργο που παίζεται με μεγάλη επιτυχία στη Γαλλία -700 sold out από το 2018 - και έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ της Αβινιόν αποσπώντας 4 βραβεία Μολιέρ, ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα με τον Ορφέα Αυγουστίδη στον ομώνυμο ρόλο, σε σκηνοθεσία και διασκευή Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου, στο Νέο Θέατρο Κατερίνας Βασιλάκου
Λίγο πριν την πρεμιέρα της παράστασης στις 21 Οκτωβρίου, ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος μοιράζεται τις σκέψεις του για το έργο, τον λογο που επέλεξε τον Ορφέα Αυγουστίδη για πρωταγωνιστή, αλλά και την απώλεια του παραγωγού της παράστασης, Μιχάλη Αδαμ, εν μέσω κορωνοϊού.
«Η πρώτη φορά που ήρθε στα χέρια μου το κείμενο του Μπενουά Σολέ 'Η Μηχανή του Τούρινγκ' ήταν πριν από περίπου δύο χρόνια και ενώ γνώριζα ήδη κάποια πράγματα για τον Άλαν Τούρινγκ, δεν είχα συλλάβει ποτέ, μέχρι τη στιγμή που διάβασα το έργο, το μέγεθος, την πολυπλοκότητα αλλά και το εύρος της προσωπικότητας ενός ανθρώπου που άλλαξε δραματικά την πορεία του 2ου παγκοσμίου πολέμου και που με τα επιστημονικά του επιτεύγματα και τη σχεδόν προφητική του σκέψη καθόρισε σε μεγάλο βαθμό τη σύγχρονη ζωή μας».
«Ένας ελεύθερος άνθρωπος, μια μαθηματική ιδιοφυία, ο “πατέρας” ίσως των υπολογιστών και της τεχνητής νοημοσύνης, που ο σύγχρονος κόσμος πια αναγνωρίζει με μεγάλη ευγνωμοσύνη τη σπουδαιότητά του, καταδικάστηκε στα 40 του χρόνια για ομοφυλοφιλία και υποχρεώθηκε αντί φυλάκισης, σε μια θεραπεία θηλυκών ορμονών προκειμένου να “θεραπεύσει” την φύση του. Μια “θεραπεία” που πιθανότατα τον οδήγησε και στην αυτοκτονία.
Παπασπηλιόπουλος για Ορφέα Αυγουστίδη
«Υπεύθυνος για αυτή την πρώτη μου επαφή με το θεατρικό έργο αλλά και γενικότερα με την ιστορία του Άλαν Τούρινγκ, ήταν ο Μιχάλης Αδάμ. Παραγωγός στην παράσταση που είχα σκηνοθετήσει λίγο καιρό πριν, το Μάστερ class, είχε δεσμεύσει τα δικαιώματα του έργου για το πρώτο ανέβασμά του στην Ελλάδα και με μεγάλη πίστη έψαχνε τη σωστή στιγμή, τους απαραίτητους συντελεστές και τον κατάλληλο χώρο για να το ανεβάσει. Ήταν παθιασμένος με το κείμενο. Όταν έναν χρόνο αργότερα, ύστερα από αρκετή σκέψη, του μίλησα για τη διασκευή που φανταζόμουν, που θα έφερνε τον Άλαν Τούρινγκ μόνο του επί σκηνής λίγο πριν το αινιγματικό του τέλος, μετατρέποντας ένα πολυπρόσωπο έργο σε μονόλογο, αλλά και για τον Ορφέα Αυγουστίδη που στο πρόσωπό του έβλεπα τον ιδανικό “Τούρινγκ”, ήταν ενθουσιασμένος. Έκλεισε το Νέο Θέατρο Κατερίνας Βασιλάκου, για να στεγαστεί εκεί η παράσταση και περίμενε πώς και πώς να ξεκινήσουμε τις πρόβες».
«Στο μεταξύ βέβαια η ζωή όλων μας είχε αλλάξει ριζικά μετά το “κύμα” της πανδημίας. Ο Μιχάλης είχε βρει τους συντελεστές, είχε βρει το χώρο, αλλά δυστυχώς δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή. Παρόλα αυτά το περασμένο φθινόπωρο, πάντα οδηγημένοι από την πίστη και την ελπίδα του Μιχάλη, ξεκινήσαμε τις πρόβες ελπίζοντας πώς θα ανοίξουν κάποια στιγμή τα θέατρα και θα ανέβει η παράσταση. Ήρθε το δεύτερο “κύμα” της πανδημίας και σταματήσαμε ξανά. Όμως δυστυχώς αυτό το “κύμα” πήρε μαζί του και τον ίδιο. Ο Μιχάλης Αδάμ νόσησε από κορωνοϊό και μετά από μεγάλη μάχη έφυγε από τη ζωή πριν από μερικούς μήνες».
«Η παράσταση είναι αφιερωμένη σε εκείνον» αναφέρει ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος. «Εκείνος την ονειρεύτηκε, εκείνος την πίστεψε, εκείνος μας εμπιστεύτηκε. Και όταν σε λίγες μέρες ανέβει στη σκηνή ο αγαπημένος μου φίλος πια Ορφέας Αυγουστίδης, που χωρίς να ερμηνεύει αυτός τον Τούρινγκ δε θα είχε νόημα να ανέβει και η παράσταση, όταν λοιπόν σβήσουν τα φώτα και ξεκινήσουμε θα φαντάζομαι πως είναι και ο Μιχάλης κάπου εκεί και βλέπει αυτό που ονειρεύτηκε. Ελπίζω πραγματικά να του αρέσει», αναφέρει σε σημείωμα του για τον Μιχάλη Αδάμ και την παράσταση ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος.
Ποιος είναι ο Τούρινγκ των Παπασπηλιόπουλου/Αυγουστίδη
Ο Τούρινγκ είναι μόνος του πια. Όλα όσα βλέπουμε συμβαίνουν στο μυαλό του. Είναι κομμάτια της μνήμης του. Είναι η ύστατη προσπάθεια μιας ιδιοφυούς προσωπικότητας να επικοινωνήσει με όλους αυτούς που δεν τον κατάλαβαν τότε και όλους εμάς που προσπαθούμε να τον κατανοήσουμε τώρα, λίγο πριν το αινιγματικό τέλος που ο ίδιος θα δώσει στην ζωή του.
Ο Άλαν Τούρινγκ είναι ο άνθρωπος που έσπασε τον κωδικό των ναζί και άλλαξε την πορεία του δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου, συμβάλλοντας καθοριστικά στην λήξη του το 1945. Οι ιστορικοί υπολογίζουν πως η συνεισφορά του βοήθησε να αποτραπούν εκατομμύρια θάνατοι.
Ο ρόλος του στην Ιστορία αλλά και η συμβολή του στην επιστήμη των υπολογιστών και της τεχνητής νοημοσύνης έμεινε κρυφός λόγω της ομοφυλοφιλίας του, της διαπόμπευσης και της αυτοκτονίας του μέχρι το 2013 που η βασίλισσα Ελισάβετ αναγνώρισε επίσημα τις υπηρεσίες του. Πάνω από όλα όμως ο Τούρινγκ είναι ο υπερασπιστής της ανθρώπινης φαντασίας και μοναδικότητας. Η απόδειξη πως η ανθρώπινη ψυχή είναι ικανή να ξεπερνάει κάθε όριο, κάθε κοινωνικό παρεμβατισμό, κάθε στερεότυπο, κάθε αναστολή.
Εμπνευσμένο από το θεατρικό έργο του Hugh Whitemore «BREAKING THE CODE». Βασισμένο στο βιβλίο του Andrew Hodges «ALAN TURING: THE ENIGMA»
Στον ρόλο του Άλαν Τούρινγκ ο Ορφέας Αυγουστίδης / Σκηνοθεσία - Διασκευή: Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος / Μετάφραση αρχικού κειμένου: Αντώνης Γαλέος / Σκηνικά - Κοστούμια: Όλγα Μπρούμα / Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος / Μουσική: Μαρίζα Ρίζου / Μεταφραστική Επιμέλεια: Ο. Παπασπηλιόπουλος, Ο. Αυγουστίδης, Θ. Γρίβα
Νέο Θέατρο Βασιλάκου, Προφήτου Δανιήλ 3 και Πλαταιών, Κεραμεικός Τηλ. 2121042777
Τετάρτη & Κυριακή στις 20:00 / Πέμπτη, Παρασκευή & Σάββατο στις 21:00
Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά