Σε μία σπάνια φωτογραφία από τις εμφανίσεις του Διονύση Σαββόπουλου στο θρυλικό «Rodeo» τον Νοέμβριο του 1970, διακρίνεται ανάμεσα στους θεατές ο σκηνοθέτης του φιλμ Woodstock, Μάικλ Γουάντλεϊ.
Ο Αμερικανός δημιουργός, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του, είχε βρεθεί για την πρώτη προβολή του φιλμ στην Αθήνα και δεν παρέλειψε να παρακολουθήσει τον «Νιόνιο», ο οποίος εκείνη την εποχή συγκλόνιζε τη νεολαία με το ανατρεπτικό του ύφος.
Σύμφωνα με τα τότε δημοσιεύματα, ο Γουάντλεϊ ενθουσιάστηκε από την πρωτοτυπία και την ένταση της παράστασης, μεταφέροντας τις εντυπώσεις του στο εξωτερικό. Λίγο αργότερα, τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, το αμερικανικό περιοδικό Rolling Stone αναφερόταν στον Διονύση Σαββόπουλο ως « σημαντικό ποπ τραγουδοποιό της Ελλάδας», επιβεβαιώνοντας τη διεθνή απήχηση του έργου του.
Η αλήθεια είναι πως πριν από την εμφάνιση του Σαββόπουλου, το ελληνικό ροκ κινούνταν σε μιμητικά πλαίσια, βασισμένο σε ξένα πρότυπα και αντιγραφές. Ο Σαββόπουλος ήταν εκείνος που ανέτρεψε τα δεδομένα, δημιουργώντας ένα αυθεντικό, ελληνικό ροκ ιδίωμα, συνδέοντας τη δυτική μουσική φόρμα με την εγχώρια παράδοση, την ποίηση και το κοινωνικό σχόλιο.
Οι παραστάσεις του στο «Rodeo», που ξεκίνησαν τον χειμώνα του 1969, αποτέλεσαν σημείο καμπής για τη μουσική σκηνή της εποχής. Οι εμφανίσεις αυτές προσέλκυσαν πλήθη νέων, που έβλεπαν στο πρόσωπο του Σαββόπουλου τον εκφραστή μιας νέας εποχής.
Ο Παύλος Σιδηρόπουλος, σε μεταγενέστερη συνέντευξή του, έχει αναφέρει χαρακτηριστικά ότι οι παραστάσεις εκείνες υπήρξαν η βασική του έμπνευση για να ασχοληθεί με το ροκ. «Ο Σαββόπουλος στο Rodeo ήταν η αφετηρία», είχε δηλώσει, αναγνωρίζοντας έτσι τον ρόλο του Νιόνιου ως θεμελιωτή του ελληνικού ροκ.
Με το έργο και τη στάση του, ο Διονύσης Σαββόπουλος δεν υπήρξε απλώς ένας τραγουδοποιός, αλλά ο δημιουργός που έδωσε υπόσταση και ταυτότητα σε ένα ολόκληρο μουσικό ρεύμα.
Το 1970, ο Διονύσης Σαββόπουλος βρίσκεται στις πρώτες μουσικές προτιμήσεις και όχι μόνο της νεολαίας. Μέσα σε επτά χρόνια –από το 1963 έως το 1970– κατορθώνει να αναδειχθεί σε κορυφαία μορφή του νεανικού μουσικού κινήματος, συνδυάζοντας την καλλιτεχνική πρωτοπορία με τη βαθιά κοινωνική και πολιτική αμφισβήτηση.
Τα πρώτα χρόνια – Από τη Θεσσαλονίκη στο “Φορτηγό”
• Ιούνιος 1963. Ο φοιτητής Σαββόπουλος εγκαταλείπει τις σπουδές στη Θεσσαλονίκη και, με ωτοστόπ πάνω σε τριαξονικό φορτηγό, κατεβαίνει στην Αθήνα. Εγκαθίσταται προσωρινά στο σπίτι του φίλου του Άγγελου Ραζή, επί της οδού Σκουφά, σε ένα μικρό δωμάτιο πάνω από το τυροπιτάδικο του Αχτύπη.
Στην πρωτεύουσα έρχεται σε επαφή με τα μέλη του Συλλόγου Μπέρτραντ Ράσελ, που διοργανώνουν την πρώτη Πορεία Ειρήνης από τον Μαραθώνα στην Αθήνα, ενώ εργάζεται σε περιστασιακές δουλειές – φορτοεκφορτωτής, γκαρσόνι στο μπαρ «Βεζούβιος», ακόμη και γυμνό μοντέλο στη Σχολή Καλών Τεχνών – για να εξασφαλίσει τα προς το ζην.
• Δεκέμβριος 1963. Κάνει την πρώτη του δημόσια εμφάνιση ως τραγουδοποιός, στα γραφεία του περιοδικού Δρόμοι της Ειρήνης, ύστερα από προτροπή του Φώντα Λάδη.
• Καλοκαίρι 1964. Γνωρίζει τον Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος του δίνει την ευκαιρία να εργαστεί στο μπαρ 9 Μούσες της Μυκόνου.
• Φθινόπωρο 1964. Εμφανίζεται στο μπαρ Η Στοά του Γιάννη Κούνδουρου, στην οδό Ξάνθου, μαζί με τον Μάνο Λοΐζο και τη Μαρία Φαραντούρη.
• Άνοιξη 1965. Παίζει στην μπουάτ Συμπόσιο στην Πλάκα και κυκλοφορεί τον πρώτο του μικρό δίσκο.
• Καλοκαίρι 1965. Εμφανίζεται στις Σπέτσες, στο Καρνάγιο.
• Χειμώνας 1965–66. Συνεχίζει τις εμφανίσεις του στη Ρουλότα της Πλάκας.
• Νοέμβριος 1966. Παρουσιάζει τον πρώτο του μεγάλο δίσκο, Το Φορτηγό, ενώ εμφανίζεται στην Παράγκα. Ο δίσκος αυτός θα αποτελέσει το πρώτο μεγάλο κεφάλαιο της καλλιτεχνικής του διαδρομής. Εκφράζει το ανυπότακτο πνεύμα των πρώτων Ελλήνων μπήτνικς, με τραγούδια που μιλούν για την εγκατάλειψη της συμβατικής ζωής και την αναζήτηση της αλήθειας μέσα από το επικίνδυνο αλλά γοητευτικό ταξίδι της ύπαρξης. Το Φορτηγό δεν είναι απλώς μια συλλογή τραγουδιών· είναι μια υπαρξιακή εξομολόγηση, μια καλλιτεχνική κραυγή ελευθερίας.
Από το “Φορτηγό” στο “Περιβόλι του Τρελού”
- 19 Απριλίου 1967. Τρεις ημέρες πριν το πραξικόπημα των συνταγματαρχών, πραγματοποιείται συναυλία του Σαββόπουλου και του Μάνου Λοΐζου στο θέατρο Κεντρικόν, στο πλαίσιο της «Εβδομάδας Ειρήνης» της ΕΦΕΕ.
- 21 Απριλίου 1967. Το πραξικόπημα βρίσκει τον καλλιτέχνη στην Αθήνα. Λίγους μήνες αργότερα, φυλακίζεται και βασανίζεται για τις πολιτικές του πεποιθήσεις.
- 28 Οκτωβρίου 1967. Παντρεύεται την Άσπα.
- 31 Δεκεμβρίου 1967. Οι νεόνυμφοι αναχωρούν για το Παρίσι, όπου φθάνουν την Πρωτοχρονιά του 1968. Εκεί ζουν δύσκολα, τραγουδώντας στους δρόμους και στο μετρό. Παραμένουν στη Γαλλία έως τα τέλη του Γαλλικού Μάη και στη συνέχεια μεταβαίνουν στην Ιταλία.
Στο διάστημα αυτό, ο Σαββόπουλος αρχίζει να συνθέτει τα τραγούδια που θα συγκροτήσουν τον δίσκο Το Περιβόλι του Τρελού – ένα έργο που αντανακλά την αποστροφή του για τη χουντική Ελλάδα, τη μαγεία του Παρισιού και το ψυχεδελικό πνεύμα ελευθερίας της εποχής. Όπως ο ίδιος έχει δηλώσει, οι συνθέσεις ξεκίνησαν στο Παρίσι και ολοκληρώθηκαν στο Μιλάνο.
Το “Περιβόλι του Τρελού” – Μια νέα εποχή
Κυκλοφορεί τον Οκτώβριο του 1969, με εξώφυλλο του Στέργιου Δεληαλή που απεικονίζει τον Σαββόπουλο σε ένα ψυχεδελικό περιβόλι. Ο δίσκος δεν στηρίζεται στην πολιτική καταγγελία, αλλά στην υπαρξιακή ανάγκη της φυγής και στην απόλυτη επιθυμία για ελευθερία.
«Να μας πάρεις μακριά / να μας πας στα πέρα μέρη / φύσα θάλασσα πλατειά / φύσα αγέρι, φύσα αγέρι» — οι στίχοι αυτοί συνοψίζουν το πνεύμα του έργου.
Η κυκλοφορία του δίσκου συνδέθηκε με τις ιστορικές εμφανίσεις στο κλαμπ Rodeo (Οκτώβριος 1969 – Μάιος 1970), όπου η νεολαία της εποχής αναγνώρισε για πρώτη φορά μια καθαρά ελληνική εκδοχή του ροκ, απαλλαγμένη από μιμήσεις και εξαρτήσεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι το Περιβόλι του Τρελού εξέφρασε μια ολόκληρη γενιά: ωτοστοπατζήδες που αναζητούσαν τον κόσμο, φοιτητές και εργάτες, χίπηδες και επαναστάτες, νέους που έφεραν στις αποσκευές τους το όνειρο της ελευθερίας. Ο δίσκος αυτός δικαίωσε την αιώνια ανάγκη του ανθρώπου να ξεφύγει, να δημιουργήσει, να ζήσει χωρίς δεσμά — και καθιέρωσε τον Διονύση Σαββόπουλο ως τον θεμελιωτή του ελληνικού καλλιτεχνικού ροκ.