Μακριά από θεωρίες συνωμοσίας και υποψίες για καταχθόνιες δολοπλοκίες… σκοτεινών δυνάμεων (κόλλησε, ή δεν κόλλησε τον ιό ο φρουρός του Σαρλ Μισέλ, και, αν τον κόλλησε πράγματι, ποιος… τον μόλυνε;), η αλήθεια είναι ότι η αναβολή της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ ήρθε σαν θείο δώρο για τον Ερντογάν…
Στη Σύνοδο που θα άρχιζε αύριο και αναβλήθηκε για μία εβδομάδα, για 1 και 2 Οκτωβρίου, υποτίθεται ότι θα έμπαινε στο τραπέζι το θέμα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας για τις προκλήσεις της στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο εναντίον των κυριαρχικών δικαιωμάτων Ελλάδος και Κύπρου. Είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν οι «27» θα αποφάσιζαν ομόφωνα για την επιβολή κυρώσεων.
Οι ελιγμοί της Τουρκίας (απόσυρση ερευνητικών σκαφών και στόλου, ρητορικές διακηρύξεις ότι είναι υπέρ του διαλόγου κ.λπ.) προσέφεραν επιχειρήματα-άλλοθι στις «σκληρές» χώρες της ΕΕ, οι οποίες επ’ ουδενί ήθελαν σκλήρυνση των σχέσεων με την Άγκυρα (μεταξύ αυτών, αλλά πιο… διπλωματικά, και η Γερμανία…) και πολύ δύσκολα θα αποφάσιζαν την προληπτική απόφαση για αυτόματη λήψη μέτρων, σε περίπτωση που η Τουρκία μετά τη Σύνοδο θα υποτροπίαζε.
Η Ελλάδα και η Κύπρος πίεζαν προς αυτή την κατεύθυνση, και είναι ενδεικτικό ότι ενώ, κατ’ αρχήν, η Αθήνα είχε συμφωνήσει στην επανέναρξη των διερευνητικών επαφών με την Τουρκία, επέμενε οι διερευνητικές να αρχίσουν ΜΕΤΑ τη Σύνοδο. Ως μέτρο πίεσης και των εταίρων για μια κατ’ αρχήν συμφωνία για «αυτόματη» επιβολή κυρώσεων, αν η Άγκυρα ξανάρχιζε τους… τσαμπουκάδες, αλλά και της ίδιας της Τουρκίας για να έχει κατά νου ότι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη μπορεί να είναι… πολύπλοκη, αλλά ως ενδεχόμενο πάντα επικρέμαται!
Και… μετά, ο Covid-19 χτύπησε τη φρουρά του Σαρλ Μισέλ! Όλα μία εβδομάδα πίσω, που σημαίνει κρίσιμος και χρήσιμος χρόνος υπέρ του Ερντογάν, ο οποίος με το που αναβλήθηκε η επίμαχη Σύνοδος, και αφού συνομίλησε τηλεφωνικά με Μέρκελ, Μισέλ και αμέσως μετά και με τον Μακρόν, έσπευσε να ανακοινώσει ότι οι… διερευνητικές αρχίζουν στην Κωνσταντινούπολη εντός των ημερών.
Η Αθήνα, ελαφρώς αμήχανη (αφού είχε δεχθεί την επανέναρξη λόγω τουρκικής αποκλιμάκωσης…), ανακοίνωσε ότι θα αρχίσουν «προσεχώς», χωρίς να διευκρινίζει αν θα αρχίσουν πριν ή μετά την 1η-2α Οκτωβρίου. Για την όποια αξία μπορεί να έχει επί της ουσίας η διαφορά…
Η διάρκεια μιας ώρας τηλεφωνική επικοινωνία Ερντογάν-Μακρόν (που, κατά τους συνεργάτες του Τούρκου προέδρου, έγινε σε θετικό κλίμα και η Άγκυρα «αναμένει από το Παρίσι συνετή και εποικοδομητική προσέγγιση…») θα φαινόταν αδιανόητη 10 μέρες πριν, όταν ο Ερντογάν απειλούσε να… βυθίσει το «Σαρλ Ντε Γκωλ», και ο Μακρόν ζητούσε από τον Τραμπ «να μαζέψει τον φίλο του, γιατί θα τον εξαφανίσει από τον χάρτη»!
Βέβαια, την ώρα που ο Ερντογάν επαναλάμβανε τα τουρκικά επιχειρήματα ότι οι ελληνικές θέσεις είναι δήθεν μαξιμαλιστικές, η γαλλική προεδρία έστειλε τροχιοδεικτικά, προειδοποιώντας την Άγκυρα να μη συνεχίσει την τακτική του εκφοβισμού της Αθήνας και της Λευκωσίας. Ο Μακρόν ζήτησε από τον Τούρκο πρόεδρο να σεβαστεί πλήρως την κυριαρχία των χωρών-μελών της ΕΕ και να απόσχει από μονομερείς ενέργειες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν εντάσεις.
Στη διεθνή διπλωματία «βεβαιότητες» και «σιγουράκια» δεν υπάρχουν. Και, σίγουρα, το ελληνικό ΥΠΕΞ και το Μέγαρο Μαξίμου το γνωρίζουν καλά.
Η «Ελλάς-Γαλλία-Συμμαχία» είναι δοκιμασμένη συνιστώσα, αλλά αυτό δεν εγγυάται ότι ο διαρκώς διευρυνόμενος ρόλος του Παρισιού στην Ευρώπη (και όχι μόνο…) δεν μπορεί να έχει ενδιαφέροντα, υπό προϋποθέσεις, και για την Τουρκία… Άλλωστε, για πολλές δεκαετίες, η Άγκυρα έχει έμπρακτα αποδείξει πόσο… πρόθυμη είναι να αλλάξει κάποια χρονική στιγμή τη στάση της, προκειμένου να εξυπηρετήσει έναν μεγαλύτερο και σε βάθος χρόνου στρατηγικό σχεδιασμό της…
Με τη βοήθεια του... μολυσμένου φρουρού του Μισέλ, η προσπάθεια της Άγκυρας σε αυτήν τη συγκυρία είναι προφανής: ο Ερντογάν θέλει να κερδίσει όσο το δυνατόν περισσότερα στις 1 και 2 Οκτωβρίου. Ένα Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο οποίο οι ηγέτες των 27 χωρών, που αντιλαμβάνονται τα αναθεωρητικά σχέδια της Άγκυρας, θέλουν να προειδοποιήσουν την Τουρκία με κυρώσεις, θα στείλουν ξεκάθαρο μήνυμα ότι οι τσαμπουκάδες έχουν συνέπειες. Για τον Ερντογάν, οτιδήποτε λιγότερο από κάτι τέτοιο θα ήταν... νίκη! Και κέρδος πολύ σημαντικό τούτη την ώρα θα αποτελούσε για την τουρκική πλευρά η μη ενεργοποίηση κυρώσεων με μια απλή και ανέξοδη φραστική καταδίκη της επιθετικότητας της Άγκυρας. Και βλέπουμε…