Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επιβεβαίωσε ότι έλαβε το αμερικανο-ρωσικό προσχέδιο ειρηνευτικού σχεδίου, το οποίο υποστηρίζεται από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και προβλέπει σαρωτικές παραχωρήσεις από την Ουκρανία.
Ο Ουκρανός πρόεδρος ανακοίνωσε ότι θα συνομιλήσει τις επόμενες ημέρες με τον Τραμπ, τονίζοντας πως το Κίεβο δεν θα παρεμποδίσει καμία διπλωματική προσπάθεια.
Στο βραδινό του διάγγελμα, ο Ζελένσκι υπογράμμισε ότι «η Ουκρανία χρειάζεται ειρήνη» και ότι δεν θα υπάρξουν «απερίσκεπτες δηλώσεις» από την πλευρά της κυβέρνησης. «Ο βασικός στόχος είναι μια εποικοδομητική διπλωματική διαδικασία με τις ΗΠΑ και όλους τους εταίρους μας», είπε, σημειώνοντας πως είναι κρίσιμο να διασφαλιστεί η συνεχιζόμενη στρατιωτική υποστήριξη.
Τα βασικά σημεία του σχεδίου για τον τερματισμό του πολέμου
Το 28 σημείων προσχέδιο, το οποίο σύμφωνα με δημοσιεύματα που επικαλείται ο Guardian συντάχθηκε από Αμερικανούς και Ρώσους αξιωματούχους χωρίς διαβούλευση με το Κίεβο, περιλαμβάνει:
- Παραίτηση της Ουκρανίας από την Κριμαία και το Ντονμπάς.
- Πάγωμα των γραμμών του μετώπου σε Χερσώνα και Ζαπορίζια.
- Περιορισμό του ουκρανικού στρατού στους 600.000 άνδρες.
- Δέσμευση ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ.
- Απαγόρευση παρουσίας ξένων στρατευμάτων σε ουκρανικό έδαφος.
- Σταθμεύσεις ευρωπαϊκών μαχητικών αεροσκαφών στην Πολωνία για την αεράμυνα της Ουκρανίας.
- Δέσμευση 100 δισ. δολαρίων από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την ανοικοδόμηση της χώρας.
- Σταδιακή επανένταξη της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία και μελλοντική άρση κυρώσεων.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τα έγγραφα που παρουσίασε το Nexta, το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία περιλαμβάνει μια σειρά από στρατηγικές συμφωνίες για την αποκατάσταση της ειρήνης στην περιοχή.
Το σχέδιο έχει εδαφικά και στρατιωτικά θέματα καθώς και οικονομικά μέτρα που έχουν στόχο την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας και στην αποκατάσταση της Ρωσίας σε διεθνές επίπεδο.Τα κύρια σημεία της συμφωνίας είναι τα ακόλουθα:
Εδαφικά Ζητήματα
- Η Κριμαία, το Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ αναγνωρίζονται de facto ως μέρος της Ρωσίας.
- Η Χερσώνα και η Ζαπορίζια παραμένουν σε «παγωμένο» καθεστώς.
- Κάποια εδάφη γίνονται αποστρατικοποιημένες ζώνες ασφαλείας υπό ρωσικό έλεγχο.
- Και οι δύο πλευρές δεσμεύονται να μην αλλάξουν τα σύνορα με τη χρήση βίας.
Στρατιωτικές Συμφωνίες
- Το ΝΑΤΟ δεν θα αναπτύξει στρατεύματα στην Ουκρανία.
- Μαχητικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ θα σταθμεύουν στην Πολωνία.
- Ιδρύεται διάλογος ασφάλειας μεταξύ ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Ρωσίας, περιλαμβάνοντας τη δημιουργία ομάδας εργασίας ΗΠΑ-Ρωσίας.
- Η Ρωσία κατοχυρώνει νομικά μία πολιτική μη επίθεσης προς την Ουκρανία και την Ευρώπη.
Οικονομικά Μέτρα και Ανάπτυξη της Ουκρανίας
- Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη λανσάρουν μεγάλο πακέτο επενδύσεων για την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας.
- 100 δισεκατομμύρια δολάρια από «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία κατανέμονται για την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας, με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το 50% των κερδών.
- Η Ευρώπη συνεισφέρει επιπλέον 100 δισεκατομμύρια δολάρια.
- Άλλα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα χρηματοδοτούν κοινά έργα ΗΠΑ-Ρωσίας.
- Δημιουργείται Ταμείο Ανάπτυξης της Ουκρανίας, το οποίο θα υποστηρίζει επενδύσεις σε υποδομές, πόρους και τεχνολογία.
Τι θα συμβεί με τη Ρωσία
- Οι κυρώσεις θα αρθούν σταδιακά.
- Επιστρέφει στην G8.
- Εδραιώνεται μακροπρόθεσμη οικονομική συνεργασία ΗΠΑ-Ρωσίας.
Ενέργεια και Ειδικές Εγκαταστάσεις
- Ο Σταθμός Ηλεκτροπαραγωγής της Ζαπορίζια λειτουργεί υπό την επίβλεψη της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA), με την ηλεκτρική ενέργεια να μοιράζεται 50-50 μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας.
- Οι ΗΠΑ βοηθούν στην αποκατάσταση της υποδομής φυσικού αερίου της Ουκρανίας.
Εφαρμογή και Εποπτεία
- Η συμφωνία είναι νομικά δεσμευτική.
- Η εποπτεία πραγματοποιείται από το «Συμβούλιο Ειρήνης», το οποίο διευθύνεται από τον Ντόναλντ Τραμπ.
- Οι παραβιάσεις επιφέρουν κυρώσεις.
- Με την υπογραφή της συμφωνίας, τίθεται σε εφαρμογή άμεση εκεχειρία και οι στρατιωτικές δυνάμεις των δύο πλευρών υποχωρούν στις συμφωνημένες θέσεις.
Τι κερδίζει και τη χάνει η Ουκρανία
- Μένει μόνιμα εκτός ΝΑΤΟ, με την πρόβλεψη αυτή να κατοχυρώνεται νομοθετικά στο Σύνταγμα της χώρας.
- Περιορισμένες ένοπλες δυνάμεις, χωρίς πυρηνικό καθεστώς.
- Εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ -αλλά υπό όρους.
- Κριμαία, Ντονέτσκ, Λουχάνσκ αναγνωρίζονται de facto ως ρωσικά.
- .Χερσώνα και Ζαπορίζια παραμένουν «παγωμένες» κατά μήκος των γραμμών στο μέτωπο του πολέμου, όπως έχει διαμορφωθεί το status quo έπειτα από σχεδόν τέσσερα χρόνια πολέμου -στην πράξη, αυτό σημαίνει και νέα απώλεια εδαφών για την Ουκρανία.
- Δημιουργία αποστρατικοποιημένης ζώνης ασφαλείας υπό ρωσικό έλεγχο de facto.
- Διακόσια δισεκατομμύρια δολάρια για ανασυγκρότηση (συμπεριλαμβανομένων $100 δισεκατομμυρίων από «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία).
- Επαναλειτουργία του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια υπό την επίβλεψη της IAEA, με την ηλεκτρική ενέργεια να μοιράζεται 50-50.
- Σημαντικές επενδύσεις από ΗΠΑ και ΕΕ και δημιουργία Ταμείου Ανάπτυξης.
Τι κερδίζει και τι χάνει η Ρωσία
- Υποσχέσεις για «μη επίθεση» και νομική δέσμευση ως προς αυτό.
- Σταδιακή επιστροφή στην G8.
- Οι κυρώσεις αίρονται βήμα προς βήμα.
Προβλέπονται επίσης
- Ανταλλαγή κρατουμένων και επιστροφή των απαχθέντων παιδιών.
- Εκλογές στην Ουκρανία 100 ημέρες μετά την υπογραφή.
- Πλήρης αμνηστία για όλους τους συμμετέχοντες στον πόλεμο.
Έντονες αντιδράσεις στο Κίεβο
Πολλοί Ουκρανοί αξιωματούχοι χαρακτηρίζουν το σχέδιο «προβοκάτσια» και «απαράδεκτο», υποστηρίζοντας ότι ισοδυναμεί με την κατάργηση της ουκρανικής κυριαρχίας. Ευρωπαίοι διπλωμάτες ανέφεραν ότι δεν είχαν ενημερωθεί εκ των προτέρων και ότι το έγγραφο θυμίζει κατά γράμμα τις απαιτήσεις της Μόσχας το 2022.
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας, προειδοποίησε ότι «κανένα σχέδιο δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη συναίνεση των Ουκρανών και των Ευρωπαίων», επισημαίνοντας ότι η πρόταση δεν περιλαμβάνει ουσιαστικές παραχωρήσεις από τη Ρωσία.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ δήλωσε ότι στηρίζει κάθε προσπάθεια για τερματισμό του πολέμου, τόνισε πως «μόνο ο ουκρανικός λαός μπορεί να καθορίσει το μέλλον του» και υπενθύμισε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να σταματήσει άμεσα τις εχθροπραξίες με την απόσυρση των στρατευμάτων της.
Οι ΗΠΑ πιέζουν για ταχεία συμφωνία
Ο Αμερικανός υπουργός Στρατού, Νταν Ντρίσκολ, πραγματοποίησε αιφνιδιαστική επίσκεψη στο Κίεβο, μεταφέροντας –σύμφωνα με αμερικανικές πηγές– «σημαντικά μηνύματα» από τον Λευκό Οίκο. Αναμένεται να ταξιδέψει στη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα για συνομιλίες με το Κρεμλίνο.
Η κυβέρνηση Τραμπ, η οποία επιδιώκει ειρηνευτική συμφωνία με «απίστευτη δυναμική», πιέζει για μια ταχεία διαδικασία που θα οδηγήσει σε συμφωνία στο «συντομότερο δυνατό» χρονικό πλαίσιο.
Εσωτερική κρίση στην Ουκρανία
Το προσχέδιο δημοσιοποιήθηκε σε μια στιγμή πολιτικής αναταραχής στο Κίεβο, με καταγγελίες για μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς που αγγίζει στενούς συνεργάτες του Ζελένσκι. Δυτικοί διπλωμάτες εκτιμούν ότι η Ρωσία επιχειρεί να εκμεταλλευτεί την εσωτερική αδυναμία της Ουκρανίας.
Παράλληλα, η Ρωσία συνεχίζει τις επιθέσεις υποδομών σε όλη τη χώρα, με δεκάδες νεκρούς, μεταξύ των οποίων και παιδιά, σε πρόσφατους βομβαρδισμούς στη δυτική Ουκρανία.