Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, ο πατέρας, είναι ο επικεφαλής επικοινωνίας του Ρώσου προέδρου. Η σύζυγός του (Τατιάνα Νάβκα), ολυμπιονίκης στο πατινάζ, ήταν τακτική θαμών στο Φεστιβάλ των Καννών. Η κόρη του Λίζα, άριστη ομιλήτρια γαλλικών, ήταν ασκούμενη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ της η Le Monde, τον Φεβρουάριο, και ενώ ο ρωσικός στρατός ετοιμαζόταν να εισβάλει στην Ουκρανία, η Τατιάνα Νάβκα δημοσίευσε στο Instagram ένα βίντεο της μικρότερης κόρης της, που φοιτά σε σχολή μοντέλων στη Μόσχα, σε μία οικογενειακή εκδρομή για σκι, κι ένα σύντομο βίντεο όπου η ίδια και ο σύζυγός της αυτοσχεδιάζουν, σε φόντο ηλεκτρονικής μουσικής, ένα είδος χορογραφίας του TikTok γεμάτο από φιλιά και ερωτικά βλέμματα. Δεν δείχνουν να νοιάζονται για την εισβολή στην Ουκρανία, που θα δολοφονούσε χιλιάδες αμάχους, γυναίκες και παιδιά, θα κατέστρεφε τις υποδομές μιας χώρας και θα απειλούσε την παγκόσμια ειρήνη.
Αυτή είναι, εν ολίγοις, η ρουτίνα, για την πρώην πατινέρ, χρυσή Ολυμπιονίκη στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2006, η οποία στα 47 της έγινε διάσημη influencer (1,3 εκατομμύρια συνδρομητές).
Γνωρίζει τα κόλπα των κοινωνικών δικτύων: ανάμεσα στις πληροφορίες για τις εμφανίσεις της στον πάγο ή τη σχολή πατινάζ της, της αρέσει να δίνει νέα για την οικογένειά της από τη Μόσχα – #pescofamily, είναι ένα από τα αγαπημένα της hashtags.
Οι βόμβες και έξοδοι στο θέατρο
Στις 24 Φεβρουαρίου, ο σύζυγός της, Ντμίτρι Πεσκόφ, ανακοίνωσε στους Ρώσους δημοσιογράφους την «ειδική επιχείρηση» που ανέλαβε η χώρα του. «Στόχος είναι η αποστρατικοποίηση και η αποναζικοποίηση της Ουκρανίας», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Βλαντιμίρ Πούτιν. Έκτοτε, Ουκρανοί στρατιώτες, αλλά και παιδιά, πεθαίνουν κάτω από τις βόμβες, πόλεις ισοπεδώνονται και γυναίκες θρηνούν τους γιους και τους συζύγους τους.
Η Τατιάνα Νάβκα, ωστόσο, συνεχίζει να μοιράζεται με τους ακολούθους της την καθημερινή της ευτυχία. Καμία αναφορά στις οικονομικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και πολλές χώρες εναντίον του ζεύγους· μόνο οι απόηχοι μιας «φωτεινής» γιορτής του Πάσχα, μιας «μαγευτικής» εξόδου στο θέατρο…
Ο υπερ-επικοινωνιακός κύριος Πεσκόφ
Επιφορτισμένος με το να προφέρει τις λέξεις της κυβέρνησής του, ο σύζυγός της αρνείται οποιοδήποτε «έγκλημα» του ρωσικού στρατού και καταγγέλλει μια «ενορχηστρωμένη πλαστογράφηση» εικόνων και βίντεο που τεκμηριώνουν τη σφαγή του Μπούκα.
Πρέπει να ειπωθεί ότι ο 54χρονος, διπλωμάτης στην τυπική εκπαίδευση και εντυπωσιακά πολύγλωσσος (αγγλικά, τούρκικα, αραβικά κ.λπ.), είναι γνώριμη φυσιογνωμία του καθεστώτος. Είναι ο άνθρωπος που, κάθε πρωί, επιδίδεται στο ασφυκτικά επιβλεπόμενο «press point» του Κρεμλίνου. Με μουστάκι και χωρίστρα στη μέση που τον κάνουν να θυμίζει τραγουδιστή της βαριετέ της δεκαετίας του 1970, το πρόσωπο αυτού του επικεφαλής επικοινωνίας έχει γίνει τόσο αδιαχώριστο από τη βασιλεία του Πούτιν που, στα κοινωνικά δίκτυα, ένας από τους πιο αποκαλυπτικούς λογαριασμούς για τη σκοτεινή πλευρά του καθεστώτος έχει το όνομα «Τα μουστάκια του Πεσκόφ».
Ο ψεύτικος, χαμογελαστός αυθορμητισμός του Πεσκόφ, τα πολύχρωμα μπλουζάκια πόλο, φορεμένα πάνω από κομψά παντελόνια, έχουν σκοπό να μεταδώσουν μια πιο χαλαρή εικόνα εξουσίας από αυτή των γκρίζων δημοσίων υπαλλήλων που ελέγχουν το Κρεμλίνο. Το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς του, ωστόσο, έγκειται στην αποφυγή των «ενοχλητικών» ερωτήσεων από δημοσιογράφους.
Ένας καταδικασμένος αντίπαλος;
Ο ρόλος του δεν είναι να σχολιάσει μια δικαστική απόφαση…
Ένας κυβερνήτης κατηγορούμενος για διαφθορά;
Ο πρόεδρος σίγουρα θα ενημερωθεί…
Έχοντας να δικαιολογήσει τα πάντα και το αντίθετό τους, ο Ντμίτρι Πεσκόφ έχει γίνει εξπέρ στην τέχνη της διάσπασης. Όταν, το 2020, μετά τη δολοφονία του Σάμουελ Πάτι στη Γαλλία, οι μουσουλμάνοι της Ρωσίας, με επικεφαλής τον πρόεδρο της Τσετσενίας, Ραμζάν Καντίροφ, είχαν ανακηρύξει τον δολοφόνο του Γάλλου δασκάλου θύμα της «ισλαμοφοβίας», ο εκπρόσωπος προτίμησε να λήξει το παιχνίδι με «ισοπαλία»: «Είναι απαράδεκτο να προσβάλλεις τα συναισθήματα των πιστών όπως είναι και απαράδεκτο και να σκοτώνεις ανθρώπους». Τα πνεύματα είχε ανάψει και άλλη δήλωσή του, αυτή τη φορά στις διαδηλώσεις κατά της νοθείας στις βουλευτικές και στη συνέχεια προεδρικές εκλογές του 2011-2012. Ύστερα από το πέρας τους, είχε εκφράσει τη λύπη του για την έλλειψη πυγμής εκ μέρους της αστυνομίας: «Για κάθε τραυματία της ΟΜΟΝ [ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας] θα έπρεπε να απλώνουμε το συκώτι των διαδηλωτών στα πεζοδρόμια», είχε πει.
Για κάποιους, ο Πεσκόφ έμαθε για την έναρξη της «ειδικής επιχείρησης» από τα μέσα ενημέρωσης. Μάλιστα, δεν είναι καν μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας και οι Κρεμλινολόγοι πιστεύουν ότι δεν ανήκει πλέον στον πρώτο κιόλας προεδρικό κύκλο. Ο ίδιος ο Πούτιν συχνά τον κοροϊδεύει: «Μπροστά στην τηλεόραση, μερικές φορές λέω στον εαυτό μου: "Τι μιλάει εδώ; Ποιος του επέτρεψε να το πει αυτό;" Μερικές φορές φέρνει μια τέτοια αναστάτωση…», είπε μια μέρα ο Ρώσος πρόεδρος.
Ωστόσο, ο Πεσκόφ παραμένει το υπερ-επικοινωνιακό εκείνο φερέφωνο του Κρεμλίνου στα μέσα ενημέρωσης, ειδικά στα δυτικά κανάλια όπως το CNN, το Sky News και το LCI, όπου αναγνώρισε για πρώτη φορά τις ρωσικές στρατιωτικές «απώλειες» στην Ουκρανία.
Η υπέρλαμπρη κυρία Τατιάνα Πέσκοβα
Ακόμη και πριν η δικαιοσύνη απαγορεύσει το Instagram και το Facebook στη χώρα, η σύζυγός του παρότρυνε τους πολλούς συνδρομητές της να την ακολουθήσουν στο Telegram ή το VK, ένα κοινωνικό δίκτυο που ελέγχεται πλέον από το κράτος. Ακόμη κανένας λόγος για τον πόλεμο, ούτε καν για κάποια «ειδική επιχείρηση», απλώς υπαινιγμοί για τις κυρώσεις που πλήττουν Ρώσους αθλητές, οι οποίοι στερήθηκαν το δικαίωμα του αγωνίζεσθαι και, υπό μορφή «ποιήματος», μια αναφορά στα άδικα «βάσανα» που επιβλήθηκαν στη Ρωσία. Η Τατιάνα δεν αναφέρει ποτέ τις απολαύσεις που κινδυνεύει να στερηθεί. Και είναι πολλές, ειδικά στη Δυτική Ευρώπη, για αυτή τη γυναίκα που συχνά αποκαλείται «η πιο όμορφη πατινέρ» της Ρωσίας…
Ήδη από το 2015, ο γάμος της με τον Πεσκόφ είχε δώσει τον τόνο. Ήταν ένας πολυτελής γάμος στο «Γεράκι της Μάλτας», το πιο ακριβό ιστιοφόρο στον κόσμο (περίπου 142 εκατομμύρια ευρώ), που νοικιαζόταν για 385.000 ευρώ την εβδομάδα. Τότε, ο γαμπρός φορούσε ένα ρολόι 620.000 δολαρίων. Το 2019, η βρετανική εφημερίδα The Guardian υπολόγισε τα περιουσιακά στοιχεία της Τατιάνα Νάβκα σε περισσότερα από 10 εκατομμύρια ευρώ. Λίγο μετά τον γάμο της, έγινε πρέσβειρα του Ελβετικού οίκου κοσμημάτων Chopard. Ένας έρωτας με την πρώτη ματιά γεννήθηκε, φαίνεται, στη συνάντηση της συμπροέδρου αυτού του αριστοκρατικού οίκου, Caroline Scheufele (που δεν θέλησε να απαντήσει στη Le Monde) και της συζύγου του συνεργάτη του Πούτιν. «Πάντα μου άρεσε το καλλιτεχνικό πατινάζ. Η χάρη, η ελαφρότητα και η φανταστική ενέργεια της Τατιάνα μου θυμίζουν το τέλεια κομμένο διαμάντι από τη συλλογή μας Happy diamonds», είπε η Ελβετίδα επιχειρηματίας. Και η ρωσίδα influencer ανταπαντά: «Πάντα θαύμαζα τα κοσμήματα και τα ρολόγια της Chopard.»
Την «έκοψαν» από τη Chopard
Καθώς ο οίκος κατασκευάζει, εδώ και εικοσιπέντε χρόνια, τον περίφημο Χρυσό Φοίνικα και τις στολές των σταρ στις Κάννες, η Τατιάνα Νάβκα έγινε τακτική θαμών στα πάρτι που δίνονται στην Croisette. Θα έρθει ξανά φέτος; Σε ερώτηση της Le Monde, η διοίκηση της Chopard απάντησε αρχικά με λακωνικό τρόπο: «Δεν γνωρίζουμε το πρόγραμμα της κυρίας Νάβκα», προτού διευκρινίσει, είκοσι τέσσερις ώρες αργότερα: «Η κυρία Νάβκα δεν είναι πλέον η πρέσβειρά μας.»
Η «Λίζα» Πέσκοβα και ο μύθος του Παρισιού
Αντίο στη μέθη των παριζιάνικων σέλφι και για την Ελιζαβέτα Πέσκοβα, την 24χρονη κόρη που γεννήθηκε από προηγούμενο γάμο του Πεσκόφ με την Εκατερίνα Σολοτσίνσκαγια, τότε πολύ μικρή κόρη διπλωμάτη που χώρισαν το 2012. Ο Θεός ξέρει αν η « Liza» αγαπά ακόμα τη γαλλική πρωτεύουσα. Από τον Σεπτέμβριο του 2016, η μητέρα της έχει ένα πολυτελές διαμέρισμα στη λεωφόρο Victor-Hugo, στο 16ο διαμέρισμα. Πριν μετακομίσει στη Μόσχα και αποκτήσει μεταπτυχιακό στις διεθνείς σχέσεις (θέμα πτυχιακής: «Ο αντίκτυπος των Τούρκων και Ιρανών λόμπι στην κατεύθυνση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής») από τη Σχολή Διεθνών Σχέσεων MGIMO της Μόσχας, η Λίζα ζούσε στο Παρίσι. Μέχρι τα 18 της, σπούδαζε στα καλύτερα ιδιωτικά ιδρύματα και μιλάει άπταιστα γαλλικά χωρίς προφορά.
Ο λογαριασμός της στο Instagram (250.000 συνδρομητές) αποκαλύπτει μια χρυσή ζωή ως jet-setter: φορέματα επώνυμων σχεδιαστών, εγκαίνια σε γκαλερί τέχνης, ηλιοθεραπεία στο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας, τουρισμός στην Τουρκία, ψώνια στο Παρίσι: εκεί βρισκόταν τον Δεκέμβριο του 2018. Τον καιρό εκείνο, έκανε μια εξάμηνη πρακτική άσκηση στις Βρυξέλλες με τον ακροδεξιό ευρωβουλευτή Aymeric Chauprade, πρώην σύμβουλο για διεθνείς υποθέσεις της Marine Le Pen, αποκάλυψε το Radio Free Europe.
«Μία κανονική φοιτήτρια σε μία κανονική πρακτική», δικαιολόγησε ο κ. Πεσκόφ. Στην πραγματικότητα, η πρακτική άσκηση δεν είχε πάει πολύ καλά: η Liza περνούσε το χρόνο της στο γυμναστήριο και τα Σαββατοκύριακα συναντώντας τους φίλους ή ψωνίζοντας σε καταστήματα στη Avenue Montaigne στο Παρίσι, είχε παραπονεθεί τότε ο Chauprade.
Στα Ηλύσια Πεδία, η Ελισαβέτα Πέσκοβα ανακαλύπτει τα «κίτρινα γιλέκα». «Στην πρώτη σειρά της ιστορίας» (και το μητρικό διαμέρισμα), γράφει στο Instagram της. Δημοσιεύει selfies με καλυμμένο πρόσωπο –αναγκασμένη από τα δακρυγόνα– και φωτογραφίες με διάφορες ετικέτες: «Το μόνο που χρειάζεστε είναι επανάσταση», «Είμαι ελεύθερη και έτσι θα παραμείνω, κύριε Μακρόν»!
Σχόλια του Ρώσου αντιπολιτευμένου Αλεξέι Ναβάλνι: «Η κόρη του εκπροσώπου συμμετέχει σε διαδηλώσεις στη Γαλλία ενάντια στην αύξηση της τιμής της βενζίνης. Εκεί πέρα στήνονται οδοφράγματα και καίγονται λάστιχα, στη Ρωσία ο πατέρας της, ένας κανονικός κλέφτης, απαιτεί να απλώσουν το συκώτι των διαδηλωτών στα πεζοδρόμια.»
Ασκούμενη στη Γερουσία
Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι ότι η Λίζα Πέσκοβα ήταν επίσης ασκούμενη στη Γερουσία. Ένας άλλος πουτινόφιλος βουλευτής, ο εκλεγμένος Παριζιάνος κεντρώος Yves Pozzo di Borgo, επί μακρόν αντιπρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και Άμυνας, την είχε πάρει υπό την προστασία του το 2017. Αυτός ο γερουσιαστής (τον οποίο η πανδημία της Covid-19 έκανε συνωμότη και τώρα λατρεύεται από τους αντιεμβολιαστές) είχε μιλήσει για εκείνη όταν πήγε στην Κριμαία το 2015 με αρκετούς Γάλλους βουλευτές που είναι μέλη του γαλλορωσικού διαλόγου, όπως ο Τιερί Μαριάνι. Από την έναρξη της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία, μεταδίδει σταθερά την προπαγάνδα του Κρεμλίνου.
«Νομίζω ότι επρόκειτο μια σύντομη πρακτική άσκηση για την κατανόηση της λειτουργίας της Γερουσίας, από εκείνες που προσφέρονται συχνά στους φοιτητές», λέει σήμερα ο κ. Pozzo di Borgo για την παρουσία της νεαρής Liza Peskova στο πλευρό του. Ο ενδιάμεσος που είχε κανονίσει τη συνεργασία είναι ο ίδιος με εκείνον που είχε υποστηρίξει τη συνεργασία της με τον Chauprade: ο Pierre Malinowski, ένας άσος της «soft power», ένας Γάλλος τυχοδιώκτης που, μεταξύ 2018 και 2021, πάλεψε να βρει στο Σμολένσκ της Ρωσίας, τα οστά ενός στρατηγού της Ναπολεόντειας Αυτοκρατορίας. Ένα έργο που στηρίζεται ένθερμα από τον Πεσκόφ, του οποίου η κόρη έχει δημιουργήσει από τότε ένα ίδρυμα «για την ανάπτυξη των γαλλορωσικών ιστορικών πρωτοβουλιών» με τον ίδιο τον Μαλινόφσκι. Ο Πεσκόφ, όπως και ο Μαλινόφσκι, ονειρευόταν να φέρει τα λείψανα του στρατηγού Γκουντίν στη Γαλλία και να τον «πανθεονίσει» μπροστά στον Εμανουέλ Μακρόν και τον Βλαντιμίρ Πουτίν.
Επιστροφή στις επιχειρήσεις
Στις 2 Δεκεμβρίου 2021, απέναντι στη Λίζα Πέσκοβα, στην αυλή της Τιμής των Ανάπηρων, δεν βρισκόταν ο Εμμανουέλ Μακρόν, αλλά η εκπρόσωπος του Υπουργού Ενόπλων Δυνάμεων, Ζενεβιέβ Νταριεσέκ. Η κόρη του Πεσκόφ, που έχει ένα τατουάζ «carpe diem» στο αριστερό της χέρι, μπόρεσε να βγάλει μερικές selfies μπροστά στον τάφο πριν επιστρέψει στη Μόσχα για να διαχειριστεί τις διάφορες επιχειρήσεις της: το Bistrots de la capitale, μια αλυσίδα εστιατορίων του Τσετσένου Rouslan Golbazov, έναν επιχειρηματία που επρόκειτο να παντρευτεί, προτού τον παρατήσει. Μια εταιρεία ρούχων, τη Liza and Sacha. Μία διαφημιστική εταιρία, τη Speranza DC. Όλα εγκατεστημένα στη Ρωσία, όπως το ίδρυμά της, που την απασχόλησε πολύ μέχρι την περίφημη 24η Φεβρουαρίου 2022.
«Όχι στον πόλεμο». Μήπως επειδή είναι πιο νέα, πιο δυτική;
Στις 25 Φεβρουαρίου, η Λίζα Πέσκοβα δημοσιεύει αυτές τις τέσσερις λέξεις από τη Μόσχα. Αυτό το story (αυτά τα εφήμερα μηνύματα ορατά για μια μόνο μέρα στους λογαριασμούς του Instagram) αναστάτωσε το Κρεμλίνο. Δεν γνωρίζουμε το περιεχόμενο του πατρικού τηλεφωνήματος, αλλά η ανάρτηση διαγράφεται αμέσως. Η τελευταία ανάρτηση της επιχειρηματία, που αυτοαποκαλείται «πολίτης του κόσμου», χρονολογείται από τις 12 Μαρτίου και εμφανίζει μόνο μία λέξη, «Peace», μια μαγική φόρμουλα που σας επιτρέπει να μην αρνηθείτε τον εαυτό σας χωρίς να προσβάλλετε το Κρεμλίνο.
Όπως και η μητριά της, δεν παραπονιέται για τίποτα: απαγορεύεται να παραδέχονται ότι οι κυρώσεις τους στερούν πράγματα. Πριν από λίγες μέρες, η πιο σημαντική πλατφόρμα ανταλλαγής bitcoin στον κόσμο, η Binance, αποφάσισε ωστόσο να αναστείλει τον λογαριασμό του πιο γαλλοτραφούς από τα μέλη της «pescofamily», αυτής της εξουσιαστικής δυναστείας που μεγάλωσε στη σκιά του Πούτιν.
Με πληροφορίες από τη Le Monde