Ο Ουρουγουανός πρώην πρόεδρος Χοσέ «Πέπε» Μουχίκα κι η σύζυγός του Λουσία Τοπολάνσκι ερωτεύτηκαν στην παρανομία.
Ξανάσμιξαν κι ατσάλωσαν την αγάπη τους αφού αποκαταστάθηκε η δημοκρατία. Και συνέχισαν μαζί μια ζωή αγώνων, που τους οδήγησε σε κορυφαία πολιτικά αξιώματα.
Ο αγώνας του χαρισματικού «Πέπε» τέλειωσε την Τρίτη, στα 89 του χρόνια, στο φτωχικό αγρόκτημά του, σε προάστιο της πρωτεύουσας Μοντεβιδέο. Δίπλα του ήταν η παντοτινή σύντροφός του, εννιά χρόνια νεότερή του, στην τελευταία του άνιση μάχη — με τον καρκίνο.
Μόνο η φυλακή μπόρεσε να τους χωρίσει
Όπως κι ο Χοσέ Μουχίκα, συνιδρυτής του, η Λουσία Τοπολάνσκι ήταν μέλος του Κινήματος Εθνικής Απελευθέρωσης Τουπαμάρος (MLN-T). Η οργάνωση πολεμούσε για να ανατρέψει την κυβέρνηση στα τέλη των χρόνων του 1960 και στις αρχές των χρόνων του 1970. Κι οι δυο τους φυλακίστηκαν κι υπέστησαν βασανιστήρια κατά τη διάρκεια της δικτατορίας (1973-1985), μέχρι την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα της Λατινικής Αμερικής.
«Διατρέχαμε μεγάλο κίνδυνο. Κι όταν ζεις μεγάλο κίνδυνο, ίσως χωρίς να το συνειδητοποιείς έχεις μεγαλύτερη ανάγκη την αγάπη απ’ ό,τι συνήθως», σχολίαζε ο Πέπε Μουχίκα σε συνέντευξή του στο Γαλλικό Πρακτορείο τον Νοέμβριο.
Μόνο η φυλακή μπόρεσε να τους χωρίσει. Αφού αφέθηκαν ελεύθεροι, «πήγα να ξαναβρώ τον Πέπε (...) και την επομένη ξαναρχίσαμε τον αγώνα», δήλωνε η κυρία Τοπολάνσκι στο τηλεοπτικό δίκτυο Encuentro το 2021.
Ο αγώνας τους πήρε άλλον δρόμο. Ίδρυσαν το 1989 το Κίνημα Λαϊκής Συμμετοχής (MPP), πυλώνα του Ευρέος Μετώπου (Frente Amplio), που θα οδηγούσε την αριστερά στην εξουσία στην Ουρουγουάη για πρώτη φορά το 2005, με πρόεδρο τον Ταμπαρέ Βάσκες.
Η «μεγαλύτερη επιτυχία της ζωής» του Πέπε Μουχίκα
Τον διαδέχθηκε ο Πέπε Μουχίκα από το 2010 ως το 2015. Κι ήταν η Λουσία Τοπολάνσκι, η γερουσιάστρια που εκλέχτηκε με τις περισσότερες ψήφους από οποιοδήποτε άλλο μέλος της άνω Βουλής, αυτή που τον όρκισε πρόεδρο. Κατόπιν θα γινόταν εκείνη αντιπρόεδρος, από το 2017 ως το 2020.
«Το να ζω με τη Λουσία είναι γλυκιά συνήθεια. Μιλάμε για τα πολιτικά, για άλλα πράγματα, βλέπουμε ποδόσφαιρο, είμαστε σύντροφοι, είμαστε φίλοι», δήλωνε ο πρώην πρόεδρος σε παλιότερη συνέντευξή του, το 2014.
Τον Νοέμβριο χαρακτήριζε τη ζωή τους με τη Λουσία τη «μεγαλύτερη επιτυχία της ζωής του».
Η κόρη ευκατάστατης οικογένειας από το Μοντεβιδέο και ο γιος εργατών γης έζησαν για δεκαετίες μαζί προτού τελικά να παντρευτούν.
Ο μεγάλος όρκος
Πριν από αυτόν τον όρκο, είχαν πάρει άλλον, πολύ δυνατότερο για τους δυο τους: να αφοσιωθούν στον αγώνα. Για τον Πέπε Μουχίκα, αυτό σήμαινε πως δεν θα αποκτούσαν παιδιά. «Είχα αφιερωθεί στο ν’ αλλάξω τον κόσμο (...) και ο χρόνος μου ξέφυγε» για να αποκτήσουν και να αναθρέψουν παιδιά, είχε εκμυστηρευτεί, ομολογώντας πως είχε μετανιώσει για αυτή την απόφαση.
Μετά τη φυγή του, πολιτικοί κληρονόμοι του, όπως ο σημερινός πρόεδρος της Ουρουγουάης Γιαμαντού Ορσί, υπέρ του οποίου έκανε εκστρατεία ο εκλιπών, ήταν αυτοί που πλαισίωσαν τη Λουσία Τοπολάνσκι, όταν τέθηκε στην κεφαλή νεκρικής πομπής στους δρόμους της πρωτεύουσας, δεχόμενη εκδηλώσεις σεβασμού και συλλυπητηρίων, όπως και σε τελετή στο κοινοβούλιο.