Ο Ντόναλντ Τραμπ με το σχέδιό του για την Ουκρανία έχει εξοργίσει τις Βρυξέλλες, αναφέρουν πηγές στο Politico.
Η ΕΕ προσπαθεί να εξασφαλίσει πόρους για να κρατήσει η Ουκρανία στον πόλεμο με τη Ρωσία, αλλά με το τελεσίγραφό του ο Τραμπ φέρνει σε πολύ δύσκολη κατάσταση τον Ζελένσκι, την ώρα που οι ευρωπαϊκοί θεσμοί προσπαθούν -χωρίς αποτέλεσμα ως τώρα- να βρουν νόμιμο τρόπο αξιοποίησης περίπου 140 δισ. ευρώ από δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται στο Βέλγιο, ώστε να ενισχυθεί ο ουκρανικός αγώνας.
Οι συζητήσεις έχουν φτάσει σε ιδιαίτερα λεπτή φάση, με τους Ευρωπαίους διπλωμάτες να προσπαθούν να καταλήξουν σε νομική φόρμουλα που θα επιτρέψει τη χρήση των παγωμένων κεφαλαίων ως εγγύηση για δάνειο προς την ουκρανική κυβέρνηση όμως το σχέδιο που δημιούργησε ο Στιβ Γουίτκοφ, ανατρέπει την κατάσταση.
«Ο Γουίτκοφ θέλει ψυχίατρο»
Το νέο 28-σημειων σχέδιο εκεχειρίας των ΗΠΑ παρουσιάζει μια εντελώς διαφορετική πρόταση από αυτή της Ευρώπης: τα ίδια αυτά ευρωπαϊκά περιουσιακά στοιχεία να αξιοποιηθούν υπό αμερικανική διαχείριση, για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας μετά την επίτευξη ανακωχής, με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το 50% των κερδών.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι προειδοποίησε ότι το σχέδιο του Τραμπ θέτει την Ουκρανία μπροστά σε ένα από τα δυσκολότερα διλήμματα της ιστορίας της: να ρισκάρει είτε την «αξιοπρέπειά» της είτε τη σχέση με «έναν καίριο σύμμαχο».
Πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκφράζουν φόβους ότι η πρωτοβουλία του ειδικού απεσταλμένου του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, μπορεί να τινάξει στον αέρα τη συμφωνία για το λεγόμενο «δάνειο επανορθώσεων», το οποίο οι «27» ήθελαν να κλειδώσουν στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής.
«Το σχέδιο Γουίτκοφ είναι, φυσικά, σκανδαλώδες», δήλωσε πρώην Γάλλος αξιωματούχος. «Οι Ευρωπαίοι εξαντλούνται προσπαθώντας να βρουν λύση που θα ωφελήσει την Ουκρανία, και ο Τραμπ θέλει να βγάλει κέρδος».
Άλλοι χρησιμοποιούν πιο ωμή γλώσσα. Ανώτατος αξιωματούχος της ΕΕ είπε ότι ο Τραμπ «δεν έχει καμία εξουσία να ξεπαγώσει περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στην Ευρώπη», ενώ άλλος μίλησε με βαριά… γαλλικά για την πρόταση και ένας τρίτος ανέφερε πως «ο Γουίτκοφ χρειάζεται να δει ψυχίατρο» κατά το Politico.
Τα εμπόδια με τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία
Την ίδια ώρα, το ζήτημα της χρήσης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων είναι ένα από τα δυσκολότερα για τους συμμάχους της Ουκρανίας. Οι φόβοι αφορούν νομικούς, πολιτικούς, οικονομικούς και γεωπολιτικούς κινδύνους.
Το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων βρίσκεται αποθηκευμένο στο Euroclear στο Βέλγιο — κάτι που αφήνει τη χώρα εκτεθειμένη σε πιθανή ρωσική αντεπίθεση ή αξιώσεις.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο προβλέπει ότι το δάνειο προς την Ουκρανία θα αποπληρωθεί μόνο εφόσον η Ρωσία συμφωνήσει να καταβάλει πολεμικές επανορθώσεις μετά από συμφωνία ειρήνης.
Το Βέλγιο όμως παραμένει διστακτικό, λόγω του κινδύνου να θεωρηθεί οικονομικά υπεύθυνο αν η Ρωσία επιχειρήσει να διεκδικήσει αποζημιώσεις. Αυτή η στάση το φέρνει σε αντιπαράθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που ζητούν άμεση δράση υπέρ του Κιέβου.
Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, η κίνηση των ΗΠΑ αποτελεί επιχείρημα κατά της ευρωπαϊκής πρότασης: «Ο Τραμπ θα πιέσει να ξεπαγώσουν τα περιουσιακά στοιχεία στο πλαίσιο μιας μεταπολεμικής συμφωνίας και οι Ευρωπαίοι φοβούνται ότι στο τέλος θα πληρώσουν αυτοί τον λογαριασμό».
Ένας διπλωμάτης τόνισε ότι η ιδέα οι ΗΠΑ να κερδοφορήσουν από ευρωπαϊκά κεφάλαια «ακούγεται απολύτως… κλασικός Τραμπ».
Το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει τη διοχέτευση 100 δισ. δολαρίων για αμερικανοκρατούμενες επενδύσεις στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, με άλλο τόσο από την Ευρώπη. Παράλληλα, μέρος των υπόλοιπων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων θα αξιοποιηθεί σε «κοινό αμερικανο–ρωσικό επενδυτικό μηχανισμό».
Βλέποντας πως ο Αμερικανός πρόεδρος ετοιμάζει μια κακή ειρηνευτική συμφωνία, στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες υπάρχει αναβρασμός.
Ο Ζελένσκι είχε χθες τηλεφωνικές επαφές με τους ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου όπου τον διαβεβαίωσαν ότι παραμένουν πιστοί σε μια «δίκαιη ειρήνη» και ότι «οποιαδήποτε συμφωνία που επηρεάζει ευρωπαϊκά κράτη, την ΕΕ ή το ΝΑΤΟ χρειάζεται την έγκριση των Ευρωπαίων εταίρων».