Το Ισραήλ έπληξε τα χαράματα «προληπτικά», όπως είπε, πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, ανάμεσά τους τον κύριο σταθμό εμπλουτισμού ουρανίου στη Νατάνζ, για να εμποδίσει την Τεχεράνη να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
Αυτές οι επιθέσεις σε μονάδες του Ιράν μπορεί να αποτελέσουν ένα σημαντικό πλήγμα για τις πυρηνικές δυνατότητες της Τεχεράνης και να πυροδοτήσουν πιθανώς έναν ολοκληρωτικό πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Αλλά προς το παρόν, οι κίνδυνοι μιας πυρηνικής καταστροφής που θα περιλαμβάνει έκρηξη ή μεγάλη διαρροή ραδιενέργειας είναι πολύ χαμηλοί. Να γιατί.
Ο βασικός στόχος του Ισραήλ στο Ιράν
Ο πρωταρχικός στόχος της ισραηλινής επίθεσης στο Ιράν ήταν η εγκατάσταση της Νατάνζ, που βρίσκεται στην επαρχία Ισφαχάν, περίπου 220 χλμ. νοτιοανατολικά της Τεχεράνης και αποτελεί την κύρια μονάδα εμπλουτισμού ουρανίου, όπου η Ισλαμική Δημοκρατία έχει παραγάγει το μεγαλύτερο μέρος των πυρηνικών της καυσίμων.
Το ουράνιο υπάρχει στη φύση ως μείγμα διαφορετικών ισοτόπων. Το κυριότερο από αυτά είναι το U-238, το οποίο αντιστοιχεί στο 99% του μεταλλεύματος ουρανίου και δεν θεωρείται σχάσιμο. H περιεκτικότητα σε U-235 δεν υπερβαίνει το 0,7%.
Η διαδικασία του εμπλουτισμού αφορά στην απομάκρυνση όσο γίνεται περισσότερου U-238 προκειμένου να αυξηθεί η περιεκτικότητα σε U-235. Στις εγκαταστάσεις της Νατάνζ αποθηκεύεται πυρηνικό υλικό διαφορετικών σκευασμάτων, συμπεριλαμβανομένου εμπλουτισμένου και μη εμπλουτισμένου ουρανίου, και συσκευές φυγοκέντρησης, που χρησιμοποιούνται για τον εμπλουτισμό.
Μέχρι στιγμής δεν έχει ακριβώς γνωστό το μέγεθος της ζημιάς που προκάλεσαν οι ισραηλινές επιθέσεις.
Μέρος της μονάδας της Νατάνζ, όπως και η άλλη μεγάλη εγκατάσταση εμπλουτισμού του Ιράν στο Φορντό της βόρειας επαρχίας Κομ, είναι θαμμένη βαθιά στην έρημο με τους χώρους, στους οποίους φυλάσσονται οι συσκευές φυγοκέντρησης, όπου εμπλουτίζεται το ουράνιο, να προστατεύονται από ένα κέλυφος από ατσάλι και ενισχυμένο σκυρόδεμα πάχους κάπου οκτώ μέτρων, σύμφωνα με εκτιμήσεις ερευνητών.
Γιατί είναι απίθανη μια πυρηνική καταστροφή
Μόνον οι ισχυρότερες συμβατικές βόμβες θα μπορούσαν να διαπεράσουν τις μονάδες εμπλουτισμού του Ιράν, αλλά ακόμη κι αν το Ισραήλ κατάφερνε να πλήξει την εγκατάσταση της Νατάνζ είναι απίθανη μια μεγάλη πυρηνική καταστροφή. ¨Ενα απλό πλήγμα σε πυρηνικό υλικό ή εξοπλισμό με συμβατικά όπλα δεν οδηγεί σε πυρηνική έκρηξη ή σε εκτεταμένη διαρροή ραδιενέργειας, λένε ειδικοί.
Αυτό που δεν μπορεί να αποκλειστεί, ωστόσο, είναι οι πιθανότητες τοπικής διασποράς ραδιενεργών ουσιών εντός της εγκατάστασης. «Όλα εξαρτώνται από τη διαμόρφωση του πυρηνικού υλικού που αποθηκεύεται στην εγκατάσταση. Εάν το πυρηνικό υλικό και τα εκρηκτικά φυλάσσονται ξεχωριστά, δεν υπάρχει μεγάλος κίνδυνος έκρηξης ή διαρροής, ακόμη και αν υπάρχει άμεσο χτύπημα στο πυρηνικό υλικό», λέει ο Ανίλ Κακοντκάρ, πρώην επικεφαλής του Υπουργείου Ατομικής Ενέργειας της Ινδίας. «Τα πλήγματα είναι πιθανό να οδηγήσουν σε διασπορά ή εξάπλωση πυρηνικού υλικού στο περιβάλλον. Αλλά αυτό είναι πιθανό να παραμείνει περιορισμένο εντός της εγκατάστασης ή του σημείου της επίθεσης». Ακόμα κι αν το Ισραήλ είχε πλήξει συναρμολογημένα πυρηνικά όπλα, το πιθανότερο αποτέλεσμα θα ήταν μια «διαρροή ραδιενέργειας» παρά μια «οργανωμένη έκρηξη», προσθέτει ο ίδιος.
Γιατί συμβαίνει αυτό
Η πυροδότηση μιας πυρηνικής έκρηξης, σαν κι αυτές που προορίζονται να προκαλέσουν τα ατομικά όπλα, απαιτεί ένα πολύ ακριβές σύνολο διαδικασιών που πρέπει να ακολουθηθούν και μια πολύ συγκεκριμένη έναρξη. Όλα τα πυρηνικά όπλα διαθέτουν επίσης ενσωματωμένους μηχανισμούς ασφαλείας για την αποτροπή μιας τυχαίας έκρηξης.
Η ισραηλινή επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, επομένως, είναι απίθανο να οδηγήσει σε πυρηνική έκρηξη ή σε μεγάλη διαρροή ραδιενέργειας, αλλά σίγουρα θα μπορούσε να αποτελέσει κίνδυνο για την υγεία των εργαζομένων εντός της εγκατάστασης και στις περιοχές ακριβώς γύρω από αυτήν.
Παρόμοιοι φόβοι για πυρηνικό ατύχημα απασχολούσαν αρκετούς και στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, ιδιαίτερα όταν ο πυρηνικός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής στη Ζαπορίζια βρέθηκε στο επίκεντρο μαχών. Ο σταθμός υπέστη κάποιες ζημιές, αλλά και πάλι ήταν απίθανο ένα μεγάλο πυρηνικό ατύχημα.