Ο Χαβιέρ Μιλέι με την σαρωτική νίκη του κόμματός του στις ενδιάμεσες εκλογές έλαβε εντολή να προχωρήσει το κυβερνητικό του πρόγραμμα στην Αργεντινή.
Ο εκρηκτικός πρόεδρος κατάφερε να μετατρέψει τις ενδιάμεσες εκλογές σε δημοψήφισμα υπέρ της πολιτικής του και να το κερδίσει με άνεση. Σύμφωνα με την ανάλυση του Economist, η νίκη του κόμματός του, La Libertad Avanza (Η Ελευθερία Προχωράει), ήταν «σαρωτική», προσφέροντάς του τη σταθερότερη πολιτική βάση από τότε που ανέλαβε την εξουσία στα τέλη του 2023.
Νίκη-«εντολή» να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις
Το κόμμα του Μιλέι εξασφάλισε σχεδόν 41% των ψήφων, αφήνοντας πίσω την περονιστική αντιπολίτευση κατά εννέα ποσοστιαίες μονάδες. Εντυπωσιακή ήταν και η νίκη του στην πολυπληθέστερη επαρχία του Μπουένος Άιρες, όπου πριν από έναν μήνα είχε ηττηθεί κατά 14 μονάδες. Το αποτέλεσμα υπερέβη κάθε πρόβλεψη των δημοσκόπων και των αγορών, που ανέμεναν ισοπαλία ή οριακή επικράτηση. «Σήμερα περνάμε το σημείο καμπής», δήλωσε θριαμβευτικά ο Μιλέι το βράδυ των εκλογών. «Σήμερα αρχίζει η οικοδόμηση μιας μεγάλης Αργεντινής».
Η νίκη αυτή ενδυναμώνει το ριζοσπαστικό οικονομικό σχέδιο του προέδρου, που είχε αρχίσει να δείχνει σημάδια κόπωσης. Ο Μιλέι υπόσχεται «λογική μακροοικονομική διαχείριση» και πλήρη μετάβαση σε ελεύθερες αγορές. Με την εκλογική ενίσχυση, αποκτά πλέον αρκετή δύναμη στο Κογκρέσο. Αυτό του επιτρέπει να διατηρήσει το βασικό του πολιτικό κεφάλαιο προτάσσοντας την δημοσιονομική πειθαρχία.
Από την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Μιλέι έχει προχωρήσει σε τεράστιες περικοπές δαπανών, μειώνοντας δραστικά τον πληθωρισμό και περιορίζοντας τη φτώχεια. Όμως το πολιτικό του κεφάλαιο είχε κλονιστεί από σκάνδαλα διαφθοράς, την στασιμότητα της οικονομικής ανάκαμψης και τις πιέσεις στο πέσο.
Η κυβέρνηση Τραμπ στις ΗΠΑ παρενέβη για να στηρίξει το αργεντίνικο νόμισμα, προσφέροντας γραμμή swap ύψους 20 δισ. δολαρίων και πραγματοποιώντας αγορές πέσος αξίας περίπου 1,5 δισ. Η αμερικανική στήριξη θεωρήθηκε καθοριστική για τη σταθεροποίηση του νομίσματος πριν από τις κάλπες.
Η ευκαιρία και η πρόκληση για τον Μιλέι
Παρά τη μεγάλη νίκη, υπάρχουν σκιές στον ορίζοντα. Το ποσοστό συμμετοχής μόλις 68%, το χαμηλότερο από το 1983, υποδηλώνει ότι ένα μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος παραμένει αδιάφορο ή επιφυλακτικό απέναντι στον πρόεδρο. Παράλληλα, αν και το πέσο ενισχύθηκε προσωρινά, πολλοί οικονομολόγοι εκτιμούν ότι παραμένει υπερτιμημένο, ενώ η χώρα πρέπει να συσσωρεύσει επειγόντως συναλλαγματικά αποθέματα για να εξυπηρετήσει χρέος 18 δισ. δολαρίων που λήγει έως το 2026.
Η νίκη του Μιλέι είχε βέβαια άμεσο θετικό αντίκτυπο στις αγορές. Οι μετοχές αργεντίνικων εταιρειών που διαπραγματεύονται στο εξωτερικό σημείωσαν εκρηκτική άνοδο, ενώ το πέσο και τα κρατικά ομόλογα ενισχύθηκαν. Οι επενδυτές βλέπουν τώρα πιο ρεαλιστική την προοπτική επανεκλογής του το 2027, ενώ μειώνονται οι φόβοι για δημοσιονομικό εκτροχιασμό.
Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ μπορεί να αισθάνεται δικαιωμένος, καθώς η παρέμβασή του στήριξε καθοριστικά το νόμισμα και έδωσε πολιτική ανάσα στον Μιλέι. Η γραμμή swap των 20 δισ. φαίνεται ότι θα παραμείνει ενεργή, ενώ το αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών ενδέχεται ακόμη και να κερδίσει από τις αγορές πέσος.
Η νέα πολιτική εντολή δίνει στον Μιλέι μια μοναδική ευκαιρία να εφαρμόσει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θεωρούνται κρίσιμες για τη βιωσιμότητα της αργεντίνικης οικονομίας. Στις προτεραιότητές του περιλαμβάνονται η απλοποίηση του δαιδαλώδους φορολογικού συστήματος, η απελευθέρωση της αγοράς εργασίας και η αναθεώρηση του συνταξιοδοτικού. Ωστόσο, η πλειοψηφία του Κογκρέσου δεν του ανήκει πλήρως -ανανεώθηκε μόλις το μισό της Κάτω Βουλής και το ένα τρίτο της Γερουσίας. Οπότε θα χρειαστεί συμμαχίες και διαπραγμάτευση για να περάσει τις νομοθετικές του πρωτοβουλίες.
Δήλωσε ότι κατανοεί «την ανάγκη για εταίρους» και κάλεσε τους περιφερειακούς κυβερνήτες και τα κόμματα της αντιπολίτευσης σε διάλογο «όπου υπάρχουν σημεία συμφωνίας». Η μετατόπιση αυτή δείχνει ότι επιδιώκει πλέον ευρύτερες συμμαχίες για να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις του.