Φωτογραφίες για τη ζωή με το νερό στην Ολλανδία που αποτυπώνουν μια χώρα που δεν αντέχει απλώς στη γεωγραφική της μοίρα, αλλά τη μετατρέπει σε πλεονέκτημα.
Η Ολλανδία είναι μια χώρα όπου σχεδόν το ένα τρίτο της έκτασης βρίσκεται κάτω από το επίπεδο της θάλασσας και η σχέση με το νερό είναι πανταχού παρούσα. Από τις τραγικές πλημμύρες του 1953, που έπνιξαν 1.800 ανθρώπους, μέχρι την παραλίγο καταστροφή του 1995 που οδήγησε στη μεγαλύτερη μεταπολεμική εκκένωση, το νερό έχει καθορίσει την ταυτότητα του λαού.
Οι φωτογραφίες από το Watersnoodmuseum, με τις εφημερίδες και τα ημερολόγια των παιδιών που έζησαν τον τρόμο, θυμίζουν πως η μνήμη του αγώνα επιβιώνει ακόμη. Αλλά η σύγχρονη Ολλανδία δεν επιλέγει πια να πολεμήσει, αλλά να προσαρμοστεί. Με το πρόγραμμα «Room for the River», η χώρα αφήνει σκοπίμως ορισμένες περιοχές να πλημμυρίζουν ώστε να προστατεύει τις υπόλοιπες – μια μετατόπιση από τη νοοτροπία της αντίστασης στη λογική της συνύπαρξης.
Στη λεπτή γραμμή ανάμεσα σε ξηρά και θάλασσα
Οι φωτογραφίες του Αλεσάντρο Γκαντόλφι για τη ζωή με το νερό στην Ολλανδία αποτυπώνουν μια χώρα που δεν απλώς αντέχει στη γεωγραφική της μοίρα, αλλά την μετατρέπει σε πλεονέκτημα. Από την εποχή που ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος περιέγραφε τη γη αυτή ως «πλημμυρισμένη δύο φορές την ημέρα», μέχρι τους Έλληνες γεωγράφους που σημείωναν πως οι κάτοικοι πέθαιναν περισσότερο «στη μάχη με το νερό παρά με ανθρώπους», η Ολλανδία ζει επί αιώνες στη λεπτή γραμμή ανάμεσα σε ξηρά και θάλασσα. Οι εικόνες του Γκαντόλφι, όμως, δεν αφηγούνται μόνο την ιστορική αυτή πάλη· καταγράφουν μια σύγχρονη φιλοσοφία, το ολλανδικό meebewegen – την τέχνη του να μαθαίνεις να ζεις με το νερό, να κινείσαι μαζί του αντί να το πολεμάς.
Οι άνθρωποι που φωτογραφίζει ζουν πάνω ακριβώς σε αυτό το μεταίχμιο. Στο κέντρο του Άμστερνταμ, ο καλλιτέχνης Φλόιντ Μπρόλο και οι φίλοι του απολαμβάνουν την καθημερινότητα στο πλωτό τους σπίτι, με τα ρούχα σκορπισμένα και τον χώρο να θυμίζει περισσότερο φοιτητικό διαμέρισμα παρά παραδοσιακή βάρκα.
Σε άλλα κανάλια, ο Χέιγκεν Χάρβεϊ χαλαρώνει με ένα βιβλίο δίπλα στο παράθυρο, ενώ η οδοντίατρος Λέντγιε Σάντε ταΐζει τις κότες που μεγαλώνει στο κατάστρωμα της δικής της κατοικίας πάνω στο νερό – εικόνες που δείχνουν πως η ζωή στα κανάλια δεν είναι εξωτική ιδιοτροπία, αλλά καθημερινότητα.
Στο φωτογραφικό ημερολόγιο του Γκαντόλφι, η νέα εποχή αποτυπώνεται πιο καθαρά στις καινοτόμες πλωτές γειτονιές: το Schoonschip με τα 516 ηλιακά πάνελ και τις αντλίες θερμότητας, το ΙJburg με τα 158 πλωτά σπίτια και τις μικρές γέφυρες, το εντυπωσιακό Sluishuis που μοιάζει να αιωρείται πάνω στο νερό.
Αυτές οι κατασκευές, απόλυτα σύγχρονες, αρχιτεκτονικά τολμηρές και ενεργειακά αυτόνομες, δεν υπάρχουν για να εντυπωσιάσουν· αποτελούν απάντηση στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας και ταυτόχρονα λύση στο τεράστιο ολλανδικό στεγαστικό έλλειμμα.
Η χώρα χρειάζεται ένα εκατομμύριο σπίτια μέσα στην επόμενη δεκαετία – και πολλές από αυτές τις κατοικίες θα πρέπει να μπορούν να επιπλέουν.
Ο φακός ακολουθεί τους κατοίκους: τον Φίλιπ φαν ντερ Βις να κοιτάζει από το παράθυρο τον καναλί, έναν άλλον να βάφει το μπλε εξωτερικό της πλωτής κατοικίας του, αρχιτέκτονες στο Space&Matter να σχεδιάζουν τις επόμενες γειτονιές του μέλλοντος. Είναι μια ζωή που κινείται πάνω στο νερό, αλλά δεν παραδίνεται σε αυτό.
Η μεθοδολογία meebewegen επεκτείνεται και στην ακτογραμμή
Την ίδια στιγμή, η μεθοδολογία meebewegen επεκτείνεται και στην ακτογραμμή: το Zandmotor, η τεράστια τεχνητή χερσόνησος που κατασκευάστηκε για να επιτρέψει στους ανέμους και τα κύματα να διασπείρουν άμμο και να χτίζουν νέες φυσικές άμυνες, δείχνει πως η Ολλανδία δεν διαχειρίζεται απλώς το μέλλον – το σχεδιάζει.
Σε κάθε φωτογραφία, από τα πλωτά σπίτια μέχρι τα μουσεία των πλημμυρών, από τις Pride παρελάσεις στα κανάλια μέχρι τις αγροτικές εκτάσεις που μοιάζουν με νησιά, ο Γκαντόλφι συλλαμβάνει ένα έθνος που δεν φοβάται να παραδεχτεί την αβεβαιότητα της φύσης.
Αντί να χτίζει υψηλότερα τείχη, χτίζει νέους τρόπους ζωής. Και αν κάτι αναδύεται μέσα από αυτό το οπτικό πορτρέτο, είναι ότι το μέλλον της Ολλανδίας δεν θα είναι ξηρό – αλλά θα είναι βιώσιμο.