Το ρετρό ποτέ δεν πεθαίνει, αλλάζει διαρκώς όμως τρόπους για να επιστρέφει ξανά και ξανά συνομιλώντας, έξυπνα, με την κυρίαρχη αισθητική της κάθε εποχής.
Πολύχρωμα μωσαϊκά στα δάπεδα, τοίχοι ντυμένοι εξ΄ολοκλήρου με κεραμικά πλακάκια, ξύλινα παρκέ, μαρμάρινοι νεροχύτες, κουζίνες που λατρεύουν το φυστικί χρώμα, καναπέδες με έντονες καμπύλες, πικάπ, δίσκοι βινυλίου και φυτά εσωτερικού χώρου. Όχι δεν περιγράφουμε το σπίτι των γονιών μας κατά τη δεκαετία του 1970, αλλά ένα μεταμοντέρνο διαμέρισμα με το χαρακτηριστικό seventies style που έχει επιστρέψει δυναμικά στο interior design, με ένα σύγχρονο τρόπο που συνδυάζει το μινιμαλισμό με την πληθωρική vintage αισθητική που αγαπά πολύ το Instagram.
Eίναι τα σπίτια των σημερινών 30άρηδων που βλέπουμε να φιγουράρουν με το χαρακτηριστικό -κυρίαρχο- στυλ τους στα κοινωνικά δίκτυα. Τα περιγράφει, με τη χειρουργική ακρίβεια ενός ανατόμου, ο γεννημένος το 1984 μιλανέζος συγγραφέας Βιντσέντζο Λατρόνικο, στο μυθιστόρημά του «Η τελειότητα» (μτφρ. Δήμητρα Δότση, εκδ. Loggia) - ένα βιβλίο που έχει γίνει viral καθώς είναι υποψήφιο για το Βραβείο Booker 2025: Πρόκειται για minimal διαμερίσματα με έντονα ρετρό στοιχεία, με τις open space κουζίνες να δεσπόζουν στην καρδιά τους, με τα τροπικά φύλλα από τις μονστέρες να στολίζουν κάθε σαλόνι, με τις φωτογραφικές μηχανές τύπου Leica και Polaroid τοποθετημένες σαν γλυπτά στα ανοιχτά ράφια πολυμορφικών επίπλων που λειτουργούν και σαν βιβλιοθήκες και σαν διαχωριστικά ενιαίων χώρων, με τα ρετρό στυλ ηχεία Marshall και τα πικάπ πάνω στους χαμηλούς μπουφέδες, με τα κάδρα που έχουν graphic art πόστερ από γνωστούς illustrators ακουμπισμένα στο πάτωμα, με τις στοίβες των περιοδικών Monocle και Kinfolk δίπλα στον καναπέ και με τα παχύφυτα σε μικρά ασύμμετρα γλαστράκια δίπλα στα καλοριφέρ.
Η μεταμοντέρνα αυτή σκηνογραφία που κάνει μια σύζευξη της αισθητικής της δεκαετίας του 1970 με αυτή που διανύουμε τώρα, έχει τους δικούς της κώδικες, σύμβολα και δεδομένα.
Τα σπίτια ενώ έχουν στοιχεία από το seventies style δεν είναι μια στείρα κόπια του, αλλά είναι μια έξυπνη -καλά μελετημένη αρχιτεκτονικά και διακοσμητικά- μινιμαλιστική προσαρμογή του στα σημερινά δεδομένα της ψηφιακής εποχής. Πολλά στοιχεία από το παρελθόν που κάποτε κρύβονταν επιμελώς τώρα αναδεικνύονται σε statement: όπως τα παλιά μωσαϊκά ή τα ξύλινα παρκέ που φρεσκάρονται και γίνονται σημαία της νέας minimal retro αισθητικής.
Η διαρρύθμιση των διαμερισμάτων αλλάζει ώστε αποκτήσουν όλοι οι χώροι τους όσο το δυνατόν περισσότερο φυσικό φως.
Η κουζίνα βγαίνει από τα κλειστά κουτάκια της και γίνεται ο πυρήνας μιας νέας πιο εξωστρεφούς και χαλαρής διαβίωσης.
Οι γωνιές -ακόμα και οι πιο αμήχανες όπως τα παλιά χολ, οι διάδρομοι κτλ- αξιοποιούνται για μια νέα εργονομική αποθήκευση, οι τοίχοι -ή τουλάχιστον ένα μέρος αυτών- επενδύονται ξανά με κεραμικά πλακάκια από το δάπεδο μέχρι την οροφή (θυμηθείτε τις κουζίνες των μαμάδων μας), αλλά αυτή τη φορά μονόχρωμα, χωρίς πληθωρικά μοτίβα.
Tα seventies στοιχεία επιβιώνουν σε ένα ριζικά ανακαινισμένο διαμέρισμα στην Αθήνα
Χαρακτηριστικό παράδειγμα όλου αυτού που περιγράφουμε είναι ένα διαμέρισμα των 85 τμ στους πρόποδες του Λυκαβηττού, στο μεταίχμιο μεταξύ Εξαρχείων και Κολωνακίου, το οποίο αποτελεί τυπικό δείγμα της αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του '70.
Το βραβευμένο γραφείο Oikonomakis Siampakoulis Architects, των γεννημένων το 1990 Ηλία Οικονομάκη και Άγγελου Σιαμπακούλη, ακολουθώντας το briefing των ιδιοκτητών, δύο νεαρών επαγγελματιών που εργάζονται στον τομέα της τέχνης, προχώρησε στην ανακαίνιση αυτού του παλιού αθηναϊκού διαμερίσματος, με στόχο να κρατήσει τα seventies στοιχεία του, αλλά φέρνοντάς τα στο σήμερα.
«Στόχος μας ήταν εξαρχής η σύνθεση ενός χώρου γεμάτου με χρώμα, διαφορετικές υφές, υλικά, ιδιαίτερα σχήματα και φως, ενός χώρου που να αντικατοπτρίζει τη σύγχρονη ελληνική αρχιτεκτονική δημιουργία, αλλά και παράλληλα να αναγνωρίζει και να εντάσσει δημιουργικά κάποια παραμελημένα – μέχρι αρκετά πρόσφατα – στοιχεία της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς. Ήταν αίτημα των ιδιοκτητών της κατοικίας – με το οποίο και συμφωνήσαμε απόλυτα – να διατηρήσουμε και να αποκαταστήσουμε τα αυθεντικά αξιόλογα στοιχεία του διαμερίσματος και να τα εντάξουμε στο νέο σχέδιο, συμπεριλαμβανομένων των καφέ μαρμάρινων πατωμάτων, των πολύχρωμων μωσαϊκών, των ξύλινων παρκέ, καθώς και τον παλιό μαρμάρινο νεροχύτη. Καθώς μας ζητήθηκε να αναδιοργανώσουμε την κάτοψη του διαμερίσματος, εκμεταλλευτήκαμε την ευκαιρία προκειμένου να φέρουμε όσο περισσότερο φυσικό φως ήταν δυνατό μέσα στο χώρο, μέσω της αφαίρεσης των διαμήκων εσωτερικών τοίχων. Με αυτό τον τρόπο, το καθιστικό συνενώθηκε με την τραπεζαρία, την κουζίνα και τον προθάλαμο, δημιουργώντας έτσι έναν ανοιχτό, ρευστό και διασυνδεδεμένο χώρο. Κλειδί για την οργάνωση αυτής της ανοιχτής κάτοψης ήταν ο σχεδιασμός και η τοποθέτηση συγκεκριμένων στοιχείων που σχεδιάστηκαν ειδικά για το διαμέρισμα, έτσι ώστε η οικιακή ζωή να μπορεί να αναπτυχθεί τριγύρω τους», εξηγούν οι δύο αρχιτέκτονες του γραφείου Oikonomakis Siampakoulis Architects.
Έξυπνη αποθήκευση
«Μπαίνοντας στο διαμέρισμα, ο επισκέπτης συναντά μια λευκή μεταλλική κατασκευή εν είδει βιβλιοθήκης, που σχεδιάσαμε προκειμένου να δημιουργήσουμε έναν πολύ ιδιαίτερο χώρο για μερικά από τα αγαπημένα αντικείμενα και έργα τέχνης των ενοίκων. Το έπιπλο αυτό χτίστηκε στο σημείο που ο παλιός διαμήκης τοίχος χώριζε τον προθάλαμο από τον εσωτερικό διάδρομο. Το πάντρεμα αυτής της σύγχρονης εγκατάστασης με τον παλιό τούβλινο τοίχο αποτέλεσε ένα κρίσιμο ζήτημα τόσο για τη σύλληψη της όλης σύνθεσης, όσο και για τη λειτουργία και την ορθή κατασκευαστική αποπεράτωση του διαμερίσματος. Έτσι, κατά τη διάρκεια της κατασκευής, διατηρήσαμε ένα οριοθετημένο τμήμα του παλιού τοίχου, και στη συνέχεια κατασκευάσαμε γύρω του το μεταλλικό έπιπλο, αφήνοντας παράλληλα την επαρκή επιφάνεια τοίχου προκειμένου να τοποθετηθεί ένας ζωγραφικός πίνακας απέναντι από την είσοδο του διαμερίσματος, υποδεχόμενος τους επισκέπτες», λένε οι ίδιοι.
Όχι πια κρυμμένες κουζίνες
«Καθώς το μαγείρεμα αποτελεί μια αγαπημένη καθημερινή συνήθεια των ενοίκων, δώσαμε ιδιαίτερη βάση στο σχεδιασμό της κουζίνας και τη σύνδεσή της με τους υπόλοιπους χώρους. Η μεγάλη, ειδικά σχεδιασμένη νησίδα με τα πράσινα πλακάκια, που τοποθετείται μεταξύ της κουζίνας και της τραπεζαρίας, αποτελεί το βασικότερο στοιχείο του διαμερίσματος και το επίκεντρο της καθημερινής ζωής. Το σχήμα της νησίδας δημιουργεί μια άνετη ζώνη εργασίας όπου ποικίλες δραστηριότητες της καθημερινότητας μπορούν να συμβαίνουν παράλληλα με το μαγείρεμα, καθώς οι εστίες είναι τοποθετημένες επίσης εκεί, πάνω στο μαρμάρινο πάγκο. Περιμετρικά της νησίδας, προσεκτικά σχεδιασμένες κόγχες και χειροποίητα μαρμάρινα ράφια επιτρέπουν την αποθήκευση και έκθεση οικιακών σκευών, βιβλίων μαγειρικής, κεραμικών και άλλων αντικειμένων. Ακριβώς πάνω από τη νησίδα, μια κρεμαστή διαμπερής λευκή μεταλλική κατασκευή οριοθετεί το χώρο μεταξύ κουζίνας και τραπεζαρίας, και δημιουργεί ένα συνεχές παιχνίδισμα φωτός και σκιάς με τα ανοιχτά της ράφια. Τα ντουλάπια της κουζίνας από ξανθό καπλαμά δρυός αποτελούν το φόντο της μαγειρικής διαδικασίας. Με το ιδιαίτερο σχήμα τους, τα ντουλάπια έχουν σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να “κυκλώνουν” το μικρό παράθυρο της κουζίνας και τον φεγγίτη που ανοίξαμε προκειμένου να φέρουμε φυσικό φως στο προηγουμένως σκοτεινό μπάνιο που βρίσκεται πίσω από την κουζίνα».
«Ένας δεύτερος φεγγίτης στον τοίχο μεταξύ προθαλάμου και γραφείου φωτίζει την είσοδο, αποκαλύπτοντας παράλληλα το μεγάλο συνολικό βάθος του διαμπερούς διαμερίσματος. Ο φεγγίτης προσφέρει άπλετο φυσικό φως στο εσωτερικό καθόλη τη διάρκεια της μέρας καθώς ο ήλιος γυρνά από τα βορειοανατολικά δωμάτια της κρεβατοκάμαρας και του γραφείου στους νοτιοδυτικούς χώρους διημέρευσης», καταλήγουν οι αρχιτέκτονες.
- ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
- Η εντυπωσιακή αναγέννηση ενός νεοκλασικού κτιρίου του 1925 στη Θεσσαλονίκη -Πώς μεταμορφώθηκε σε super design hotel
- Η εντυπωσιακή ανακαίνιση ενός σπιτιού στο Πήλιο -Κλασικό πηλιορείτικο αλλά μοντέρνο, δείτε τη μεταμόρφωση
- Πώς ένα ρετιρέ 50 τ.μ. του 1964 στο Παγκράτι μεταμορφώθηκε σε ένα μοντέρνο διαμέρισμα -Το πριν και το μετά