Έχει ενδιαφέρον ν' αποκωδικοποιήσει κανείς τις αντιδράσεις και τα σχόλια , σε παγκόσμιο επίπεδο, που ακολούθησαν την αναγγελία του θανάτου της Μάργκαρετ Θάτσερ. Καθώς επίσης και τον απολογισμό της πολιτικής που σχεδίασε και εφάρμοσε στην χώρα της (και αποτέλεσε και πρότυπο, τον «θατσερισμό», γενικότερα) η «Σιδηρά Κυρία», με την ψυχραιμία και την νηφαλιότητα που επιτρέπει το ένα τέταρτο του αιώνα που έχει μεσολαβήσει από τότε που η Θάτσερ κυριαρχούσε στο πολιτικό σκηνικό της Βρετανίας, της Ευρώπης...
Εκπρόσωποι συνδικαλιστικών οργανώσεων ,ιδίως των ανθρακωρύχων και των εργαζόμενων στα μέσα μαζικής μεταφοράς, καθώς και απλών ανθρώπων που υπέστησαν, τότε, τις συνέπειες των μέτρων που εφάρμοσε με αποφασιστικότητα,ακόμη και σκληρότητα, η «Μάγκι», εκφράσθηκαν πολύ αρνητικά,ακόμη και με πρωτοφανή σκληρότητα,για την Θάτσερ και την πολιτεία της. Στον αντίποδα,σχεδόν, οι αντιδράσεις και ο «απολογισμός» που έκαναν πολιτικοί και ιδεολογικοί της αντίπαλοι, σχολιαστές και αναλυτές παγκοσμίου κύρους που στο παρελθόν είχαν ασκήσει εντονότατη κριτική στην πολιτική που άσκησε. Φυσικά και δεν την «θεοποίησαν»,δεν μετακινήθηκαν στην δική της κοσμοθεωρία, δεν απέκρυψαν τις αρνητικές επιπτώσεις , σε μεγάλο μέρος της κοινωνίας ,εκείνων των πολιτικών. Απλώς , αποτίμησαν το συνολικό της έργο αποστασιοποιημένα από από τον συναισθηματισμό εκείνης της εποχής (το επιτρέπει και ο διαδραμών χρόνος...) επιχείρησαν ψυχρά τον γενικό απολογισμό, δεν φοβήθηκαν να εκφράσουν την εκτίμησή τους για το τι θα είχε συμβεί μεσομακροπρόθεσμα στην οικονομία και την κοινωνία της Βρετανίας , αν δεν είχαν επιχειρηθεί οι (σκληρές,επίπονες, για πολλούς αιματηρές...) τομές και δομικές αναθεωρήσεις που επέβαλε η Θάτσερ.
Στο καθεστώς της κρίσης που ζούμε, ιδίως στην Ελλάδα που την βιώνουμε εντονότερα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες λόγων σωρευμένων εθνικών παθογενειών και αναποτελεσματικότητας (σχεδόν ανυπαρξίας...) της ετοιμόρροπης κρατικής υποδομής και οργάνωσης, έχει ενδιαφέρον και σημασία να διδαχθούμε ,να μας προβληματίσει τουλάχιστον, αυτή η (κατά το δυνατόν, γιατί εδώ μιλάμε για «ενεργό χρόνο»...) αποστασιοποιημένη , γενικά απολογιστική κριτική συγκεκριμένων πολιτικών που εφαρμόζονται και προβάλλονται ως «μονοδρομικές». Και κυρίως οι «δημόσιοι ρήτορες»(κόμματα , πολιτικοί , τεχνοκράτες και ειδικοί που φιλοξενούνται στα τηλεπαράθυρα για να εκφράσουν συχνά όχι την ψυχρή επιστημονική άποψή τους αλλά την ιδεολογικοκομματική τους προτίμηση, δημοσιογράφοι-ειδήμονες επί παντός επιστητού...) να διαθέτουν την απαραίτητη ικανότητα να ξεχωρίζουν την «συναισθηματική» προσέγγιση μιας κρίσης και των προβλημάτων που αυτή προκαλεί σε κοινωνικό επίπεδο (θυσίες,πόνος,αδικίες,μειούμενες παροχές , φτώχεια) από την λογική ανάλυση που πρέπει να γίνει για τα αίτια που προκάλεσαν το πρόβλημα και την κρίση, προκειμένου να προκύψουν και οι λύσεις που θα την θεραπεύσουν...
Κανείς δεν χαίρεται που κόβονται συντάξεις. Κάποιος , όμως, πρέπει να προσεγγίσει «ψυχρά»και αντικειμενικά τις αιτίες που δημιούργησαν τα ελλειμματικά ασφαλιστικά ταμεία ,το τρελό και μη ανταποκρινόμενο στις πραγματικές συνθήκες καθεστώς των»κεκτημένων», τις συνταξιοδοτήσεις στην... ηλικία των 45,κ.λ.π. Κανείς δεν θέλει να κόβονται μισθοί, να απολύονται δημόσιοι υπάλληλοι. Κάποιος, όμως , πρέπει να λύσει άμεσα το πρόβλημα των «επιδομάτων» (τύπου «έγκαιρης προσέλευσης στην εργασία»!) που συνέβαλλε στο στρεβλό μισθολογικό κόστος της εποχής των «παχαίων αγελάδων»(και της επίπλαστης, με δανεικά και αντιπαραγωγικές επενδύσεις «ανάπτυξης»...), στις κομματικές, πελατειακής λογικής προσλήψεις στο δημόσιο που δημιούργησε τις στρατιές των «πλεοναζόντων».Φυσικά και είναι τραγικό να περικόπτονται κονδύλια για την δημόσια υγεία και παιδεία με κίνδυνο να απειλείται το επίπεδό τους-αλλά δεν είναι πιο τραγικό που όσο είχαμε και το χρονικό περιθώριο (που σήμερα δεν έχουμε)και την οικονομική «άνεση» δεν φροντίσαμε το δημόσιο να μπορεί να ελέγχει,προϋπολογιστικά και απολογιστικά, τις υπέρογκες και αναντίστοιχες (με το επίπεδο των προσφερόμενων υπηρεσιών) δαπάνες τους, συχνότατα αποτέλεσμα αδιαφάνειας και διαπλοκής; Ενδεικτικά, μόνο, αναφέρονται οι συγκεκριμένοι τομείς που υφίστανται τις επιπτώσεις της κρίσης -αλλά και των σωρευμένων σφαλμάτων λειτουργίας κράτους και οικονομίας- γιατί ανάλογες απορίες μπορούν να διατυπωθούν σχεδόν για όλες τις περιπτώσεις που εδώ που φθάσαμε χρήζουν άμεσης, σκληρής αντιμετώπισης. Για να μην γίνουν τα δημοσιονομικά μας ακόμη χειρότερα,και τα μέτρα ακόμη σκληρότερα και αιματηρά...
Ο χρόνος που χάνεται, ανεκμετάλλευτος ,για να γίνουν οι απαραίτητες (και λόγων κοινωνικοοικονομικών παθογενειών αλλά και λόγω αλλαγής των συνθηκών στον πραγματικό κόσμο...) αναδιαρθρώσεις και αλλαγές , μετράει πάντα διπλά. Αυτά που μπορείς και πρέπει να κάνεις «σήμερα»με α κόστος, (και, ασφαλώς , με όσο πιο εκτεταμένο και στέρεο δίχτυ ασφαλείας των κοινωνικά ασθενέστερων επιτρέπουν οι συνθήκες) αν τα επιχειρήσεις «αύριο» θα έχουν κόστος τουλάχιστον 2α. Και το κόστος,αναπόφευκτα θα το καταβάλλει η κοινωνία. Το να την «προστατεύεις» κανακεύοντάς την, απλώς πολλαπλασιάζεις δραματικά τον πόνο και το αίμα που θα χυθεί,όταν οι αναπροσαρμογές θα είναι προϋπόθεση εθνικής επιβίωσης...
Πολλοί υπέφεραν, μάτωσαν, είδαν τις βεβαιότητές τους να ακυρώνονται (σίγουρα θα εμφιλοχώρησαν και αδικίες) με τις πολιτικές της Θάτσερ. Και της το φύλαξαν,όπως αποδεικνύουν πολλές λαϊκές αντιδράσεις στην Βρετανία με αφορμή τον θάνατό της. Κατανοητό. Οι πιο ψύχραιμοι και υπεύθυνοι, ακόμη και ιδεολογικοί και πολιτικοί της αντίπαλοι (ορισμένοι εκ των οποίων διατήρησαν και συνέχισαν τις πολιτικές της) αποτίμησαν την πολιτεία της υπό το πρίσμα του τι θα είχε συμβεί στην βρετανική οικονομία και κοινωνία, χρόνια μετά,αν δεν είχε τολμήσει αδιαφορώντας για το κύμα των αντιδράσεων. Επίσης κατανοητό-και επιπροσθέτως χρήσιμο και διδακτικό...