Η βασίλισσα Ελισάβετ πέθανε στις 8 Σεπτεμβρίου από γηρατειά, στο κάστρο της στο Μπαλμόραλ, έχοντας στο πλευρό της τα παιδιά της.
Ανθρωποι που συναναστράφηκαν την βασίλισσα Ελισάβετ το τελευταίο διάστημα και επικαλούνται τα βρετανικά δημοσιεύματα, ανέφεραν ότι η υγεία της είχε μεγάλη πτώση από τον Αύγουστο και μετά, όταν και κατέπεσε. Ωστόσο, συνέχισε να το προσπαθεί και να κάνει ραντεβού και συναντήσεις. Το Σαββατοκύριακο πριν πεθάνει δέχθηκε κόσμο στο Μπαλμόραλ και έκανε και τραπέζι, με μόνο όρο οι καλεσμένοι, όπως και η ίδια, να μην φορούν επίσημο ένδυμα. Οι γιατροί ήταν παρόντες και ήλεγχαν τα πάντα, τίποτα δεν προμήνυε ωστόσο, ότι θα υπάρχουν τόσο σύντομα εξελίξεις.
Την Τρίτη, δύο 24ωρα ακριβώς πριν το θάνατό της, η βασίλισσα Ελισάβετ δέχθηκε στο Μπαλμόραλ τόσο τον Μπόρις Τζόνσον που αποχωρούσε από την πρωθυπουργία, όσο και την Λιζ Τρας που αναλάμβανε την πρωθυπουργία. Ο Τζόνσον μιλώντας για εκείνη τους τη συνάντηση ανέφερε ότι κατόπιν και δεδομένων των εξελίξεων έμεινε έκπληκτος με το πόσο βαριά ήταν η βασίλισσα Ελισάβετ, καθώς τίποτα δεν έδειχνε τόσο άσχημα κατάσταση και ότι σε λίγες ώρες αργότερα θα πέθαινε.
Η Daily Mail και ο δημοσιογράφος της Barney Calman με αφορμή το πιστοποιητικό θανάτου της βασίλισσας Ελισάβετ που δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα και αναγράφει ως αιτία θανάτου τα γηρατειά, αναρωτιέται, πόσο το παλάτι αποφάσισε να πει την αλήθεια. Και εξηγεί ότι μόλις το 2% των πιστοποιητικών θανάτου στη Βρετανία αναφέρουν ως αιτία τα γηρατειά και εξηγεί γιατί είναι πολύ πιθανό να υπήρχαν και άλλες αιτίες, άλλα νοσήματα, χρόνια ή κάποια που προέκυψαν το τελευταίο διάστημα και συνέβαλαν στο τέλος της βασίλισσας, μαζί με τα γηρατειά.
Τι δείχνει το πιστοποιητικό θανάτου της βασίλισσας Ελισάβετ
Γράφει ο Calman στη Daily Mail:
«Τι σημαίνει να πεθαίνεις από γηρατειά; Είναι μια γνωστή φράση, και όμως, όταν αποκαλύφθηκε ότι είχε επισήμως καταγραφεί ως μοναδική αιτία θανάτου στο πιστοποιητικό θανάτου της βασίλισσας, πολλοί εξέφρασαν την έκπληξή τους.
Αρκετοί σχολίασαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι ο όρος φαινόταν ασαφής.
'Τα γηρατειά μου φαίνονται απλά ένας αριθμός, όχι ένας ιατρικός όρος', έγραψε κάποιος.
'Σίγουρα υπάρχει ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται για να εξηγήσει την αποτυχία ενός βιολογικού οργάνου' έγραψε κάποιος άλλος.
Το αμερικανικό TMZ δήλωσε ότι το πιστοποιητικό ήταν "απλό, ίσως παράξενα απλό". Και θα μπορούσε να έχει δίκιο. Ήταν επίσης η αιτία θανάτου που δόθηκε για τον πρίγκιπα Φίλιππο, ο οποίος πέθανε τον περασμένο Απρίλιο σε ηλικία 99 ετών. Αλλά παρόλο που είναι μια νομικά αποδεκτή εξήγηση θανάτου υπό συγκεκριμένες συνθήκες, είναι ασυνήθιστη.
Τα πιστοποιητικά θανάτου αποτελούν μέρος του δημόσιου αρχείου, μαζί με τα πιστοποιητικά γέννησης και γάμου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δημοσιοποιήθηκε το πιστοποιητικό της βασίλισσας. Απαιτούνται προτού η οικογένεια μπορέσει να κηδέψει το αγαπημένο της πρόσωπο και να διευθετήσει την περιουσία του θανόντος. Και είναι ένα ζωτικής σημασίας εργαλείο που χρησιμοποιείται από κυβερνητικούς φορείς για την ανίχνευση των αιτιών θανάτων σε ολόκληρη τη χώρα.
Τα πιστοποιητικά θανάτου πρέπει να συμπληρώνονται από τον γιατρό που περιέθαλψε τον θανόντα "κατά την τελευταία του ασθένεια" και είναι υπεύθυνος για τον προσδιορισμό της αιτίας θανάτου. Στην περίπτωση της βασίλισας Ελισάβετ, η οποία πέθανε στο Μπαλμόραλ στις 8 Σεπτεμβρίου στις 3.10 μ.μ., αυτό έγινε από τον Dr Douglas Glass, ο οποίος εργάζεται για τη βασιλική οικογένεια για περισσότερες από τρεις δεκαετίες.
Τα πιστοποιητικά θανάτου αναφέρουν συνήθως τόσο την άμεση αιτία θανάτου, όπως πνευμονία ή σήψη, όσο και το τι οδήγησε στην εμφάνιση αυτής της κατάστασης ή του γεγονότος. Μπορεί επίσης να αναγράφουν άλλες καταστάσεις που μπορεί να συνέβαλαν στο θάνατο του εν λόγω ατόμου - για παράδειγμα, αν είχε κάποια ασθένεια όπως άνοια ή διαβήτη που τον είχε καταστήσει ευάλωτο.
Η σημασία καθενός από αυτούς τους παράγοντες, καθώς και η σειρά με την οποία απαριθμούνται, εναπόκειται στον ιατρό που συντάσσει το έγγραφο. Το πιστοποιητικό πρέπει να υπογραφεί από τοπικό ιατροδικαστή - έναν εμπειρογνώμονα εκπαιδευμένο στα νομικά και κλινικά στοιχεία της διαδικασίας.
Οι κυβερνητικές οδηγίες λένε ότι τα "γηρατειά", η "γεροντική άνοια" ή η "αδυναμία της τρίτης ηλικίας" μπορούν να αναφερθούν ως μοναδική αιτία θανάτου μόνο εάν ο γιατρός που συντάσσει το πιστοποιητικό έχει φροντίσει τον θανόντα επί μακρό χρονικό διάστημα και έχει παρατηρήσει σταδιακή πτώση της υγείας του, η οποία δεν μπορεί να αποδοθεί σε ασθένεια ή τραυματισμό.
Ωστόσο, ένας γενικός ιατρός, ο οποίος ζήτησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, δήλωσε: "Εάν το γήρας δίνεται ως μόνη εξήγηση στις μέρες μας, ένας γιατρός που συντάσσει ένα τέτοιο πιστοποιητικό θα μπορούσε να περιμένει ένα τηλεφώνημα από τον ιατροδικαστή ή το ληξιαρχείο για να του ζητήσουν περισσότερες λεπτομέρειες".
Εάν δεν μπορεί να βρεθεί άκρη, μπορεί η υπόθεση να παραπεμφθεί στον τοπικό ιατροδικαστή -συνήθως έναν γιατρό, δικηγόρο ή και τα δύο- για ανάκριση.
Σύμφωνα με το Γραφείο Εθνικών Στατιστικών (ONS), τον Αύγουστο, τον πιο πρόσφατο μήνα που έχει καταγραφεί, σημειώθηκαν 44.381 θάνατοι στην Αγγλία και 2.931 στην Ουαλία.
Η άνοια ήταν η συνηθέστερη αιτία, αντιπροσωπεύοντας λίγο πάνω από το 11% των θανάτων, ακολουθούμενη από τις καρδιακές παθήσεις, τον καρκίνο του πνεύμονα και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Το ONS δημοσιεύει συνήθως τις δέκα κύριες αιτίες θανάτου, αλλά το "γήρας" είναι αρκετά ασυνήθιστο για να μπει στον κατάλογο. Η έρευνα δείχνει ότι μπορεί να καταγράφεται ως μοναδική αιτία σε περίπου δύο τοις εκατό των θανάτων - οπότε θα ήταν δίκαιο να πούμε ότι το πιστοποιητικό της Βασίλισσας είναι ασυνήθιστο, αλλά όχι τόσο πολύ ώστε να φαίνεται ύποπτο.
Από την άλλη πλευρά, ο γενικός ιατρός πρόσθεσε: "Θα ήταν εκπληκτικό για μια γυναίκα στα τέλη της 10ης δεκαετίας της ζωής της να μην πάσχει από τουλάχιστον μία υποκείμενη πάθηση που θα δικαιολογούσε την καταγραφή της ως συμβάλλοντα παράγοντα".
Ωστόσο, ο καθηγητής David Oliver, σύμβουλος γηριατρικής, δήλωσε: "Υπάρχουν περιστάσεις στις οποίες θα μπορούσατε απλώς να γράψετε "γηρατειά" ή μάλλον συχνότερα "αδυναμία γήρατος". Όταν μιλάμε για κάποιον που γίνεται εύθραυστος, εννοούμε ότι υπάρχει σταθερή μείωση της ενέργειας και της κινητικότητας.
'Ήταν σαφές ότι η βασίλισσα είχε σημαντική πτώση στην υγεία της τον τελευταίο χρόνο - μείωσε τις υποχρεώσεις της και περπατούσε με μπαστούνι.
'Επίσης, δεν είναι ασυνήθιστο για τους ηλικιωμένους να ξεκαθαρίζουν στην οικογένειά τους ή στον παθολόγο τους ότι δεν θέλουν να πεθάνουν στο νοσοκομείο, και μπορείτε εύκολα να φανταστεί κανείς ότι και η βασίλισσα θα ήθελε και θα είχε ζητήσει κάτι τέτοιο.
'Αν και κάποια θεραπεία, όπως για την ανακούφιση από τον πόνο, θα μπορούσε να χορηγηθεί σε τέτοιες περιπτώσεις αν χρειαζόταν, είναι πιθανό ο γιατρός που τους φροντίζει να απέφευγε να τους παραπέμψει για εξετάσεις.
Τέτοιες επιθυμίες είναι πιθανό να διατυπώνονται γραπτώς, ως μέρος της εκ των προτέρων απόφασης του ασθενούς να αρνηθεί τη θεραπεία, αν και δεν είναι γνωστό αν η βασίλισσα το είχε κάνει αυτό.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα μέλη της οικογένειας μπορεί να προτιμούν τη φράση "γηρατειά" στο πιστοποιητικό θανάτου αντί για έναν κατάλογο ασθενειών που μπορεί να συνέβαλαν ή να μην συνέβαλαν στο θάνατο. Πράγματι, υπήρξε ευρεία κριτική κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid ότι ο ιός αναφερόταν ως κύρια αιτία θανάτου, ενώ στην πραγματικότητα ο θανών ήταν πολύ αδύναμος επί μακρόν και πριν ασθενήσει.
"Αν κάποιος πεθάνει και είχε πρόσφατα υποστεί κάταγμα ισχίου ή εγκεφαλικό επεισόδιο, δεν θα γράφατε απλώς "γηρατειά"", δήλωσε ο καθηγητής Oliver.
'Αλλά αν τον είχατε δει να πέφτει σταδιακά και δεν είχε άλλες διαγνώσεις ή προβλήματα, τότε θα ήταν δίκαιο.
'Αυτό που πραγματικά σημαίνει αδυναμία είναι ότι ένα άτομο δεν έχει καθόλου δυνάμεις. Σημαίνει ότι το παραμικρό, όπως μια μικρή λοίμωξη ή ένα μικρόβιο που μπορεί να είναι ασήμαντο για τους περισσότερους από εμάς, μπορεί να τους οδηγήσει στα άκρα.
"Όλοι οι θάνατοι προκαλούνται από κάτι που προκαλεί τη διακοπή της λειτουργίας διαφόρων οργάνων και της καρδιάς, οδηγώντας στο θάνατο. Αλλά σε περιπτώσεις που αφορούν ένα ηλικιωμένο, εύθραυστο άτομο, όπου αυτό το έναυσμα απλώς δεν ήταν ξεκάθαρο, θα μπορούσατε κάλλιστα να πείτε ότι το άτομο πέθανε από γηρατειά.
"Το πραγματικά αξιοσημείωτο με τη βασίλισσα είναι ότι παρέμεινε τόσο υγιής για τόσο πολύ καιρό"».