Η ευελιξία, και όχι τα εργαλεία ή τα γονίδια, ήταν η αιτία που πέτυχε μόνο μία μετανάστευση πληθυσμού από την Αφρική, πριν από περίπου 50.000 χρόνια.
Σήμερα, πιστεύεται ότι όλοι οι μη Αφρικανοί κατάγονται από μια μικρή ομάδα που μετανάστευσε στην Ευρασία πριν από περίπου 50.000 χρόνια.
Ωστόσο, ευρήματα απολιθωμάτων δείχνουν ότι πολλές προηγούμενες προσπάθειες μετανάστευσης έγιναν πριν από αυτή την εποχή, καμία όμως δεν άφησε γενετική κληρονομιά στους σύγχρονους πληθυσμούς.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Nature, οι ερευνητές εξηγούν γιατί οι προηγούμενες μεταναστεύσεις απέτυχαν.
Μια ομάδα, με επικεφαλής την καθηγήτρια Eleanor Scerri του Ινστιτούτου Γεωανθρωπολογίας Max Planck στη Γερμανία και την καθηγήτρια Andrea Manica του Πανεπιστημίου του Cambridge, ανακάλυψε ότι, πριν από την επιτυχημένη μετακίνηση αυτής της πληθυσμιακής ομάδας στην Ευρασία, οι άνθρωποι στην Αφρική έζησαν σε μια ευρύτερη ποικιλία οικοτόπων.
Τα αποτελέσματα της έρευνας
«Συγκεντρώσαμε ένα σύνολο δεδομένων από αρχαιολογικούς χώρους και περιβαλλοντικές πληροφορίες που καλύπτουν τα τελευταία 120 χιλιάδες χρόνια στην Αφρική. Χρησιμοποιήσαμε μεθόδους για να κατανοήσουμε πώς οι άνθρωποι προσαρμόστηκαν και αναπτύχθηκαν σε διάφορα περιβάλλοντα, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου» λέει η Δρ Emily Hallett του Πανεπιστημίου Loyola του Σικάγο, συν-επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
«Τα αποτελέσματά μας έδειξαν ότι η επιτυχημένη μετακίνηση αυτών των πληθυσμών πριν από 70.000 χρόνια οφείλεται στους ποικίλους οικότοπους που διαβίωσαν, από δάση έως άνυδρες ερήμους» προσθέτει η Δρ Michela Leonardi του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, ερευνήτρια της μελέτης.
Όπως εξηγεί ο καθηγητής Manica: «Οι προηγούμενες διασπορές πληθυσμών έγιναν κατά τη διάρκεια ιδιαίτερα ευνοϊκών περιόδων αυξημένης βροχόπτωσης στη ζώνη της Σαχάρας-Αραβίας, οι οποίες δημιούργησαν ''πράσινους διαδρόμους'' για να μετακινηθούν οι άνθρωποι στην Ευρασία. Ωστόσο, πριν από περίπου 70.000-50.000 χρόνια, η έξοδος από την Αφρική, παρότι ήταν πιο δύσκολη από ό,τι σε προηγούμενες περιόδους, ήταν τελικά επιτυχημένη».
Η ευελιξία εξασφάλισε αυτή την επιτυχία
Υπάρχουν πολλές θεωρίες για τους λόγους που η διασπορά από την Αφρική πριν από περίπου 50.000 χρόνια ήταν επιτυχημένη. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι οφειλόταν σε νέες δεξιότητες ή την ανοσία που αποκτήθηκε μέσω της ανάμειξης με ευρασιατικούς πληθυσμούς, ωστόσο δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις.
Σε αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι έζησαν σε διάφορα περιβάλλοντα της Αφρικής πριν μεταναστεύσουν. Η επαφή και η πολιτιστική ανταλλαγή μεταξύ των ομάδων, χωρίς γεωγραφικούς φραγμούς, επέτρεψε στους ανθρώπους να προσαρμοστούν σε ποικίλα περιβάλλοντα.
«Σε αντίθεση με τους προηγούμενους ανθρώπους που διασκορπίστηκαν από την Αφρική, οι συγκεκριμένες ανθρώπινες ομάδες που μετακινήθηκαν στην Ευρασία 50 με 60 χιλιάδες χρόνια πριν, ήταν εξοπλισμένες με μια ξεχωριστή ευελιξία, καθώς αντιμετώπισαν απαιτητικούς, κλιματικά, οικότοπους», λέει ο καθηγητής Scerri. «Αυτό πιθανότατα παρείχε έναν επιτυχημένο μηχανισμό προσαρμογής του είδους πέρα την πατρίδα τους, την Αφρική».