Αν παρατηρήσεις έναν πολυσύχναστο δρόμο σε ώρα αιχμής, ένα φαινόμενο τραβάει εύκολα το βλέμμα: κάποιοι άνθρωποι περπατούν πολύ πιο γρήγορα από τους υπόλοιπους.
Πρόκειται για ένα μοτίβο που επαναλαμβάνεται σταθερά, ανεξάρτητα από τις συνθήκες, και το οποίο οι επιστήμονες της συμπεριφοράς θεωρούν ενδεικτικό συγκεκριμένων χαρακτηριστικών προσωπικότητας.
Μελετώντας τον «καθημερινό ρυθμό» ενός ατόμου, πόσο γρήγορα περπατά κάποιος χωρίς να πιεστεί, οι ερευνητές έχουν βρει στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις με βασικές διαστάσεις της προσωπικότητας.
Τι δείχνει το γρήγορο περπάτημα στην προσωπικότητά τους -Πού κάνουν το μεγαλύτερο «σκορ»
Αν κάποιος περπατά φυσικά πιο γρήγορα από τον μέσο όρο, τείνει να έχει υψηλότερα σκορ σε χαρακτηριστικά όπως η εξωστρέφεια, η επιμέλεια και η «έκτακτη ανάγκη για χρόνο» (time urgency).
Αυτοί είναι άνθρωποι που μισούν να χάνουν λεπτά, ρίχνουν συχνά ματιές στο ρολόι και βρίσκονται διαρκώς σε εγρήγορση ακόμα και όταν δεν έχουν προφανή λόγο βιασύνης.
Μια μεγάλη σειρά ερευνών δείχνει ότι αυτοί οι «γρήγοροι περιπατητές» δεν είναι απλώς πιο γρήγοροι στο περπάτημα επειδή έχουν καλύτερη φυσική κατάσταση, αλλά επειδή η προσωπικότητά τους τείνει να εκδηλώνεται μέσω της κίνησής τους.
Άτομα με υψηλή εξωστρέφεια είναι γενικά ενεργητικά και κοινωνικά, άτομα με υψηλή επιμέλεια οργανώνονται και κινούνται με αποφασιστικότητα, και όσοι βιώνουν έλλειψη χρόνου -την αίσθηση ότι «πρέπει να προχωρήσουν»- αντανακλούν αυτή την εσωτερική κατάσταση στο περπάτημά τους.
Μια από τις πιο διεξοδικές μελέτες πάνω σε αυτό συνέλεξε δεδομένα από μεγάλο αριθμό ενηλίκων και μέτρησε την ταχύτητα βαδίσματος σε μια απλή δοκιμασία.
Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα με δοκιμασίες προσωπικότητας (με το λεγόμενο «Μοντέλο των Big Five»), βρέθηκε ότι όσοι είχαν υψηλότερη εξωστρέφεια και επιμέλεια -και χαμηλότερο νευρωτισμό- περπατούσαν πιο γρήγορα και διατήρησαν πιο γρήγορο ρυθμό σε βάθος χρόνου.
Η φυσική κίνηση -το πώς σηκώνουμε το πόδι, πόσο αποφασιστικά βάζουμε το επόμενο βήμα- αντανακλά λοιπόν βαθύτερες πτυχές της ψυχολογίας μας. Και δεν είναι μόνο θέμα κοινωνικής συμπεριφοράς· υπάρχει και μια βιολογική / υγειονομική πλευρά. Σε μελέτες παρακολούθησης ηλικιωμένων ενηλίκων, μια σταθερά υψηλή ταχύτητα βάδισης σχετίστηκε με καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία και γνωστική ευεξία στη διάρκεια του χρόνου, ενώ μια σημαντική μείωση του ρυθμού περπατήματος μπορεί να προμηνύει προβλήματα υγείας ή μειωμένη λειτουργικότητα.
Η εμφάνιση έρευνας όπως Associations of Openness and Conscientiousness With Walking Speed Decline: Findings From the Health, Aging, and Body Composition Study δείχνει συγκεκριμένα πως η επιμέλεια συνδέεται με ταχύτερη αρχική ταχύτητα βάδισης και μικρότερη πτώση αυτής σε βάθος χρόνου, γεγονός που ενισχύει τον δεσμό μεταξύ προσωπικότητας και κινητικής συμπεριφοράς.
Αυτό που κάνει τη σύνδεση μεταξύ περπατήματος και προσωπικότητας ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι ότι δεν χρειάζεται να περιμένεις πολύ ή να κάνεις εξειδικευμένες μετρήσεις: ένα απλό τεστ 20 μέτρων μπορεί να ρίξει φως στον τρόπο που η διάθεσή σου, το επίπεδο άγχους ή η στάση ζωής σου εκδηλώνονται στην καθημερινότητά σου.
Αν επαναλάβεις το ίδιο τεστ υπό διαφορετικές συνθήκες (μετά από στρεσογόνο εμπειρία, σαββατιάτικο πρωινό, με φίλο στο πλευρό σου), οι διαφορές στην ταχύτητα μπορούν να αποκαλύψουν πώς η κατάσταση της στιγμής αλλάζει τον «εσωτερικό σου ρυθμό».