Όποιος έχει παιδιά γνωρίζει πόσο εύθραυστη μπορεί να γίνει η οικογενειακή αρμονία. Η ανατροφή των παιδιών συνοδεύεται από χαρές αλλά και από εντάσεις.
Οι συγκρούσεις με τα παιδιά είναι αναπόφευκτες, άλλωστε συγκρούονται διαφορετικοί κόσμοι: από τη μία οι ενήλικοι, με υποχρεώσεις που προγραμματίζουν τα πάντα, και από την άλλη τα παιδιά, που μόλις αρχίζουν να ανακαλύπτουν τον εαυτό τους. Ωστόσο, ακόμα και στις δύσκολες στιγμές είναι σημαντικό οι γονείς να αναγνωρίζουν πότε κάποια λόγια ή συμπεριφορές μπορεί να αφήσουν ανεξίτηλα σημάδια.
Αναγνώριση, αδέρφια και η πίεση για απόδοση
Η αυτοπεποίθηση των παιδιών πλήττεται όταν δεν τα λαμβάνουν σοβαρά υπόψη ή τους λένε συνεχώς ότι κάνουν λάθη. Οι απόψεις τους δηλαδή πρέπει να ακούγονται.
Το ίδιο ισχύει όταν γίνεται σύγκριση με αδέλφια ή με άλλα παιδιά. Π.χ. το «η αδερφή σου θα το είχε κάνει καλύτερα» τα κάνει να νιώθουν ότι έχουν λιγότερη αξία.
Τα παιδιά έχουν ανάγκη την προσοχή και την αποδοχή των γονιών τους. Η έλλειψη αναγνώρισης υπονομεύει την αυτοπεποίθησή τους και μπορεί να τα κάνει να νιώθουν ανεπαρκή.
Προσοχή πρέπει να δοθεί και στην πίεση που τους ασκείται. Η υπερηφάνεια των γονιών για τις επιδόσεις του παιδιού μπορεί να δείχνει ότι είναι περήφανοι, ταυτόχρονα όμως αυξάνει την πίεση να ανταποκριθούν στις προσδοκίες τους.
Έλλειψη χρόνου και άγχος
Μερικές φορές δεν υπάρχει άλλη επιλογή και οι γονείς πρέπει να αφήσουν τα παιδιά σε φίλους, γνωστούς ή συγγενείς. Αυτό όμως θα πρέπει να είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Επίσης, όταν οι γονείς απαντούν διαρκώς «δεν έχω χρόνο», πλήττουν την αυτοεκτίμησή τους.
Σημαντικό είναι να μην περνούν οι γονείς το άγχος της καθημερινότητας στα παιδιά τους. Αντίθετα, θα πρέπει να τους δίνουν την αίσθηση ότι αποδέχονται πρόθυμα αυτό το άγχος για χάρη τους.
Πολλά παιδιά αισθάνονται υπεύθυνα για τους τσακωμούς των γονιών τους ή ακόμη και για ένα διαζύγιο. Αντί να έρθουν αντιμέτωπα με ένα τετελεσμένο γεγονός, οι γονείς θα πρέπει να μιλήσουν ανοιχτά μαζί τους.
Υπευθυνότητα, υποσχέσεις και προσωπική γνώμη
Τα παιδιά πληγώνονται συναισθηματικά όταν δεν ακούγονται ή δεν σέβονται τη γνώμη τους. Παιδιά που δεν τα αφήνουν να μιλήσουν, να εκφραστούν ή που αναγκάζονται να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που δεν επιθυμούν, μαθαίνουν ότι η άποψή τους δεν έχει σημασία.
Από την πλευρά τους, οι γονείς θα πρέπει να έχουν υπ' όψιν ότι οι υποσχέσεις δημιουργούν προσδοκίες. Όταν ακυρώνονται χωρίς λόγο, υπονομεύονται η εμπιστοσύνη και η αξιοπιστία τους στα μάτια των παιδιών τους.
Σιωπή, καταπιεσμένα συναισθήματα και ιδιωτικότητα
Τα παιδιά πληγώνονται όταν δεν τους επιτρέπεται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους ή όταν οι γονείς τα τιμωρούν με σιωπή.
Τα παιδιά χρειάζονται, επίσης, ένα μέρος για να καταφύγουν όπου μπορούν να κρατούν τα πράγματά τους, να κρύβουν μικρά μυστικά και μερικές φορές ακόμη και να ζουν σε χάος. Αυτό τους διδάσκει ότι είναι σημαντικό να τα σέβονται και να τα εμπιστεύονται.
Επιθυμίες, βοήθεια και ανεξαρτησία
Τα παιδιά πληγώνονται συναισθηματικά και νιώθουν ανασφαλή όταν οι επιθυμίες τους απορρίπτονται. Όταν επίσης ζητούν τη συμβουλή των γονιών, είναι σημαντικό να είναι διαθέσιμοι να τη δώσουν.
Τέλος, τα παιδιά πληγώνονται όταν η αυτονομία τους καταπιέζεται. Όταν τους λένε ότι δεν μπορούν ή δεν πρέπει να κάνουν κάτι, στις περισσότερες περιπτώσεις θα το πιστέψουν. Αυτό αποτελεί μια σοβαρή παρέμβαση στην αυτονομία και στην αυτοπεποίθησή τους.