Μια νέα μελέτη που παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο της Αναπνευστικής Εταιρείας στο Άμστερνταμ φέρνει στο φως ανησυχητικά στοιχεία για τις ξυλόσομπες.
Οι ξυλόσομπες θεωρούνται από πολλούς «φιλικές προς το περιβάλλον» και αποτελούν διακοσμητική τάση σε πολλά σπίτια, μπορεί να βλάπτουν τους πνεύμονες σχεδόν όσο και το τσιγάρο, σύμφωνα με την νέα μελέτη.
Η έρευνα, με επικεφαλής τη Δρ. Λόρα Χόρσφαλ από το University College London, ανέλυσε δεδομένα από τη μακροχρόνια μελέτη υγείας English Longitudinal Study of Ageing. Οι επιστήμονες παρακολούθησαν τη λειτουργία των πνευμόνων χιλιάδων ατόμων για οκτώ χρόνια, μετρώντας τον δείκτη FEV1 -δηλαδή τον όγκο αέρα που μπορεί κάποιος να εκπνεύσει δυνατά στο πρώτο δευτερόλεπτο. Χαμηλές τιμές FEV1 συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο χρόνιων αναπνευστικών ασθενειών, αναπηρίας και πρόωρου θανάτου.
H ξυλόσομπα μπορεί να είναι βλαβερή
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι χρήστες ξυλόσομπας παρουσίασαν ταχύτερη μείωση της πνευμονικής λειτουργίας συγκριτικά με όσους δεν τις χρησιμοποιούσαν, ακόμη και όταν ελήφθησαν υπόψη παράγοντες όπως το κάπνισμα, το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο και οι συνθήκες στέγασης. «Τα σωματίδια που εκπέμπονται από την καύση ξύλου προκαλούν φλεγμονή και βλάβη στους ιστούς των πνευμόνων, παρόμοια με τον καπνό του τσιγάρου», εξήγησε η Δρ. Χόρσφαλ.
Η ανησυχία είναι έντονη, καθώς η χρήση ξυλόσομπων έχει αυξηθεί σημαντικά στη Βρετανία, μεταδίδει η Daily Mail. Σύμφωνα με στοιχεία του UCL, το ποσοστό κατοικιών με ξυλόσομπα ανέβηκε από 9,4% το 2022 σε 10,3% το 2024. Παράλληλα, οι εκπομπές μικροσωματιδίων PM2.5 από την καύση ξύλου και άνθρακα έχουν σχεδόν διπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, φτάνοντας τους 6.000 τόνους ετησίως -ποσότητα πέντε φορές μεγαλύτερη από εκείνη που προέρχεται από καυσαέρια οχημάτων.
Κίνδυνοι για τους πιο ευάλωτους
Η Δρ. Χόρσφαλ και άλλοι ειδικοί προειδοποιούν ότι ιδιαίτερα ευάλωτες είναι οι ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι. Ο Καθηγητής Άνε Γιοχάνεσεν, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Αναπνευστικής Εταιρείας, τόνισε ότι ακόμη και τα νέα «οικολογικά» μοντέλα ξυλόσομπας δεν είναι απολύτως ασφαλή.
Στις ΗΠΑ, η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος (EPA) έχει επίσης εκφράσει ανησυχίες, διαπιστώνοντας ότι πολλές ξυλόσομπες εκπέμπουν περισσότερους ρύπους από όσους διαφημίζονται.
Η νέα μελέτη είναι παρατηρητική και δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί επιστημονικά (peer review). Ωστόσο, οργανώσεις όπως οι Mums for Lungs ζητούν ήδη τη σταδιακή κατάργηση των νέων εγκαταστάσεων μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2030.