Η χρήση των ενέσιμων φαρμάκων GLP-1 για την απώλεια βάρους έχει εκτοξευθεί παγκοσμίως, με τις σχετικές δαπάνες στις ΗΠΑ να αγγίζουν τα 71 δισ. δολάρια το 2023.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο νεότερα στοιχεία δείχνουν ότι πάνω από μία στις δέκα γυναίκες χρησιμοποιούν τέτοιες θεραπείες, ενώ περισσότεροι από 500.000 ασθενείς έχουν λάβει ιδιωτικές συνταγές για φάρμακα όπως το Mounjaro και το Wegovy.
Καθώς η χρήση των συγκεκριμένων σκευασμάτων -είτε μέσω του εθνικού συστήματος υγείας είτε μέσω ιδιωτικών συνταγών- αυξάνεται με ραγδαίο ρυθμό, πληθαίνουν οι προειδοποιήσεις για πιθανές μακροπρόθεσμες παρενέργειες. Επιστήμονες έχουν ήδη εκφράσει ανησυχίες για επιπτώσεις στην οστική και μυϊκή υγεία, ενώ σχετική έρευνα κατέδειξε πως η χρήση GLP-1 αυξάνει τον κίνδυνο για οξεία φλεγμονή στο πάγκρεας (παγκρεατίτιδα) κατά 2,5 φορές.
Τώρα, η συζήτηση μεταφέρεται και στην υγεία του στόματος. Η φράση «Ozempic mouth» ή «Ozempic teeth» έχει αρχίσει να εμφανίζεται ολοένα και πιο συχνά, υποδηλώνοντας στοματικά προβλήματα που σχετίζονται με τη χρήση αυτών των φαρμάκων.
Παρότι η ονομασία είναι κάπως παραπλανητική -αφού το Ozempic είναι συγκεκριμένη εμπορική ονομασία της σεμαγλουτίδης που εγκρίνεται μόνο για διαβήτη τύπου 2 στο Ηνωμένο Βασίλειο-, ο όρος χρησιμοποιείται πλέον γενικά για όλα τα φάρμακα GLP-1 που χορηγούνται για απώλεια βάρους.
Σύμφωνα με τη Βρετανική Οδοντιατρική Ένωση, η υπάρχουσα επιστημονική τεκμηρίωση για μακροχρόνιες στοματικές παρενέργειες είναι περιορισμένη. Ωστόσο, ορισμένες κοινές ανεπιθύμητες ενέργειες -όπως η ξηροστομία, η δυσγευσία και η αυξημένη ευαισθησία των δοντιών- ενδέχεται να επηρεάζουν αρνητικά τη στοματική υγεία.
Όπως εξηγεί ο καθηγητής Praveen Sharma, σύμβουλος αποκαταστατικής οδοντιατρικής, η μειωμένη ροή σιέλου μπορεί να υπονομεύσει την άμυνα του στόματος κατά της τερηδόνας και της ουλίτιδας.
Οδοντίατροι παρατηρούν αυξημένα περιστατικά με αναφορές σε οπισθοχώρηση των ούλων, δυσάρεστη αναπνοή («Ozempic breath») και ευαισθησία στα δόντια.
Η Dr Sofina Ahmed επισημαίνει ότι η ταχεία απώλεια λίπους από το πρόσωπο και τη γνάθο μπορεί να επηρεάσει ακόμη και την εφαρμογή προσθετικών, όπως οδοντοστοιχίες ή όψεις πορσελάνης. Παράλληλα, η συχνή ναυτία και οι έμετοι -παρενέργειες που εμφανίζονται έως και στο 19% των ασθενών- μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή διάβρωση του σμάλτου λόγω των οξέων του στομάχου.
Η Dr Victoria Holden, μέλος της Βρετανικής Ένωσης Ιδιωτικής Οδοντιατρικής, κάνει λόγο για «σημαντικές επιπτώσεις» στην οδοντική υγεία που σχετίζονται με τη χρήση των εν λόγω σκευασμάτων, ενώ υπενθυμίζει τη σημασία της έγκαιρης διαχείρισης των προβλημάτων από επαγγελματίες υγείας. Αναφέρει, επίσης, ότι η απότομη απώλεια βάρους μπορεί να συνοδεύεται από ανεπάρκειες σε βασικά θρεπτικά στοιχεία, όπως η βιταμίνη B12 και ο ψευδάργυρος, τα οποία είναι κρίσιμα για την υγεία του στόματος.
Οι ειδικοί συνιστούν σε όσους χρησιμοποιούν ενέσιμα φάρμακα για απώλεια βάρους ή διαβήτη να ενημερώνουν τον οδοντίατρό τους, να αποφεύγουν τα όξινα και ζαχαρούχα τρόφιμα, να ενυδατώνονται επαρκώς, και -όπου χρειάζεται- να χρησιμοποιούν σκευάσματα που προάγουν την παραγωγή σιέλου.
Αν και οι παρενέργειες είναι διαχειρίσιμες στις περισσότερες περιπτώσεις, οι επιστήμονες επισημαίνουν την ανάγκη για μια πιο ολιστική προσέγγιση στη χορήγηση αυτών των φαρμάκων. Όπως συνέβη με άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα που επηρέασαν την υγεία των οστών και των δοντιών, αναμένεται ότι στο μέλλον θα ενσωματωθεί στις οδηγίες προς τους ασθενείς η ανάγκη οδοντιατρικού ελέγχου πριν από την έναρξη της αγωγής.
Οι κατασκευάστριες εταιρείες, Novo Nordisk και Eli Lilly, υπογραμμίζουν ότι η ασφάλεια των ασθενών αποτελεί προτεραιότητα και καλούν όσους εμφανίζουν παρενέργειες να απευθύνονται αμέσως στον γιατρό τους ή να καταγράφουν τις αντιδράσεις τους στο σύστημα κίτρινης κάρτας του Ηνωμένου Βασιλείου (MHRA Yellow Card Scheme).