Η χρήση ψηφιακών συσκευών από μικρά παιδιά αποτελεί ένα ζήτημα που προκαλεί έντονες αντιδράσεις και διχογνωμία ανάμεσα σε γονείς και εκπαιδευτικούς.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συστήνει τα παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών να μην περνούν περισσότερη από μία ώρα την ημέρα μπροστά από μια οθόνη.
Από βίντεο της Ms Rachel και επεισόδια από την «Πέππα το γουρουνάκι» μέχρι διαδραστικές δραστηριότητες ομιλίας, γραφής και αριθμητικής, το θέμα διχάζει την κοινότητα.
Το BBC επικοινώνησε με τρεις επαγγελματίες που εργάζονται με μικρά παιδιά για να αποτυπώσει τις απόψεις τους.
Η τακτική χρήση ψηφιακών μέσων σε νηπιαγωγείο
Στο Νηπιαγωγείο St Teresa’s στο δυτικό Μπέλφαστ, τα παιδιά έχουν συχνή πρόσβαση σε ψηφιακά μέσα.
Η διευθύντρια του σχολείου, Clare Evans, υποστηρίζει ότι η τεχνολογία μπορεί να ενισχύσει τη μαθησιακή εμπειρία των παιδιών, εφόσον χρησιμοποιείται με ασφάλεια.
«Είχαμε ένα αγοράκι που ήταν ιδιαίτερα παθητικό», ανέφερε η κ. Evans. «Ήταν ντροπαλό, απέφευγε την οπτική επαφή και δυσκολευόταν να εμπλακεί σε δραστηριότητες, παρότι προσφέραμε πλούσιο αισθητηριακό υλικό. Μέσω της ψηφιακής μάθησης, άρχισε να αναπτύσσεται. Μπορέσαμε να του παρουσιάσουμε έννοιες με τρόπο που κατανοούσε».
Το προσωπικό χρησιμοποίησε tablet για να παίξει ήχους ζώων, εμφάνιζε QR codes για αλληλεπίδραση και αξιοποιούσε διαδραστικό πίνακα για να αποδείξει τις γλωσσικές και αριθμητικές του ικανότητες.
«Δεν πρόκειται για παθητική παρακολούθηση κινουμένων σχεδίων όλη μέρα» σημείωσε, «αλλά για παροχή πολλαπλών τρόπων εμπλοκής, προσαρμοσμένων στις ανάγκες κάθε παιδιού».
Ψηφιακή ένταξη και επιπτώσεις της πανδημίας
Στην ίδια περιοχή, οι παιδικοί σταθμοί συνεργάζονται για την ανίχνευση των νέων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα παιδιά κατά την έναρξη της σχολικής ζωής.
Σύμφωνα με την κ. Evans, μετά την πανδημία COVID-19 παρατηρείται σημαντική υστέρηση στην ετοιμότητα πολλών παιδιών.
«Πολλά παιδιά έρχονται με πάνες, δεν μιλούν, χρησιμοποιούν πιπίλα, δυσκολεύονται σε βασικές κινητικές δεξιότητες. Είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων - περιορισμένων κοινωνικών αλληλεπιδράσεων, αυξημένου άγχους και συχνότερα παρατηρείται σε οικογένειες που ζουν σε συνθήκες φτώχειας».
Οι εκπαιδευτικοί εντόπισαν τρεις βασικούς τομείς προς ενίσχυση: εμπλοκή, επικοινωνία και αυτορρύθμιση. Όπως τονίζει η κ. Evans, η τεχνολογία έχει συνεισφέρει σημαντικά στη βελτίωση αυτών των τομέων.
Εκπαιδευτικό περιβάλλον χωρίς οθόνες
Αντίθετη προσέγγιση ακολουθεί το ιδιωτικό νηπιαγωγείο Petite Feet στο Newtownabbey της Κομητείας Antrim, όπου οι οθόνες δεν έχουν θέση στο ημερήσιο πρόγραμμα.
Ο ιδιοκτήτης Aaron Ferguson ανέφερε πως το προσωπικό είναι υπερήφανο για την απόφασή του να κρατά τα παιδιά μακριά από ψηφιακές συσκευές.
«Αναγνωρίζουμε πως ενδέχεται να υπάρχουν οφέλη από τη χρήση οθονών, ωστόσο πιστεύουμε ότι τα παιδιά κάτω των πέντε ετών εκτίθενται ήδη αρκετά σε αυτές εκτός σχολείου», εξηγεί.
Το νηπιαγωγείο εστιάζει σε φυσική δραστηριότητα, παιχνίδι με υλικά όπως η πλαστελίνη, μουσική και κίνηση. «Δεν βρίσκω λόγο να πληρώνει κανείς για εξειδικευμένο προσωπικό και εξοπλισμό, μόνο και μόνο για να βλέπει το παιδί του μία οθόνη», τονίζει.
Η σημασία του διαλόγου
Η καθηγήτρια Karen Winter από το Πανεπιστήμιο Queen’s του Μπέλφαστ συνυπέγραψε τη μελέτη Toddlers, Tech and Talk, που διερεύνησε τη σχέση παιδιών έως τριών ετών με την τεχνολογία.
Όπως επισημαίνει, οι απόψεις των γονέων ποικίλλουν όσον αφορά το ρόλο του νηπιαγωγείου και των εκπαιδευτικών του.
Κάποιες δομές ενσωματώνουν την τεχνολογία στην καθημερινότητα των παιδιών - μέσω ψηφιακής μουσικής ή αναζητήσεων σε tablet. Παράλληλα, αυξάνεται η χρήση ψηφιακών εφαρμογών καταγραφής προόδου.
«Οι διαφορετικές προσεγγίσεις είναι εύλογες, δεδομένου του νεαρού της ηλικίας», σημειώνει η καθηγήτρια. Υπογραμμίζει, ωστόσο, πως τόσο τα οφέλη όσο και οι κίνδυνοι της τεχνολογίας πρέπει να συζητώνται ανοιχτά μεταξύ γονέων και σχολείων.