Εδώ και χρόνια κυκλοφορεί η άποψη πως η υπερβολική χρήση υπολογιστών και κινητών τηλεφώνων «μαλακώνει» τον εγκέφαλο και οδηγεί σε γνωστική εξασθένιση.
Ωστόσο, μια πρόσφατη επιστημονική μελέτη έρχεται να διαψεύσει αυτήν τη θεωρία σημειώνει το science-et-vie.
Σύμφωνα με τα ευρήματα έρευνας που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, η καθημερινή χρήση ψηφιακών εργαλείων μπορεί να έχει θετική επίδραση στην υγεία του εγκεφάλου, ιδιαίτερα καθώς μεγαλώνουμε.
Οι νευροεπιστήμονες Τζάρεντ Φ. Μπεντζ και Μάικλ Κ. Σκάλιν ανέλυσαν δεδομένα από περισσότερες από 130 μελέτες, στις οποίες συμμετείχαν πάνω από 400.000 άτομα.
Το συμπέρασμά τους ήταν σαφές: η τεχνολογία δεν καταστρέφει τον εγκέφαλο, αλλά, αντίθετα, τον προστατεύει, ενισχύοντας τη γνωστική του «εφεδρεία».
Η τεχνολογία ως γνωστική άσκηση
Όπως εξηγούν, η συστηματική χρήση τεχνολογικών μέσων, όπως smartphones και υπολογιστών, προάγει τη συνεχή ενεργοποίηση του εγκεφάλου.
Οι συμμετέχοντες που χρησιμοποιούσαν καθημερινά ψηφιακά μέσα παρουσίασαν έως και 58% μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης γνωστικής εξασθένισης. Το θετικό αποτέλεσμα ήταν ανεξάρτητο από την ηλικία, το φύλο, το επίπεδο μόρφωσης ή την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, ενώ ο εγκέφαλος φαίνεται να ωφελείται όταν μένει σε επαφή με την τεχνολογία.
Και γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή η χρήση τεχνολογικών εργαλείων αποτελεί πρόκληση για τον εγκέφαλο.
Η πλοήγηση σε ένα μενού, η πληκτρολόγηση, η κατανόηση οδηγιών, η επικοινωνία μέσω εφαρμογών απαιτούν συγκέντρωση, μνήμη και προσαρμοστικότητα. Με απλά λόγια, ο εγκέφαλος «γυμνάζεται».
Δεν αρκεί μόνον η χρήση
Όλα αυτά, βέβαια, δεν σημαίνουν ότι κάθε είδους χρήση είναι ωφέλιμη. Αν η τεχνολογία περιορίζεται στην παθητική κατανάλωση περιεχομένου -όπως ατελείωτο scroll σε TikTok ή YouTube- τότε ο εγκέφαλος δεν διεγείρεται ουσιαστικά. Αντίθετα, όταν η χρήση περιλαμβάνει ενεργή συμμετοχή, όπως γραφή, επικοινωνία, επίλυση προβλημάτων ή δημιουργία, τότε ο εγκέφαλος λειτουργεί πιο δυναμικά.
Η τεχνολογία μπορεί να γίνει εργαλείο διά βίου μάθησης: από την εκμάθηση μιας νέας γλώσσας μέχρι την ανακάλυψη νέων δεξιοτήτων.
Ο εγκέφαλος ανταποκρίνεται θετικά όταν του δίνουμε προκλήσεις. Έτσι, η ουσιαστική χρήση ψηφιακών μέσων -ανεξαρτήτως ηλικίας- μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην πρόληψη της γνωστικής παρακμής.
Με λίγα λόγια, ο εγκέφαλος χρειάζεται δραστηριότητα και διέγερση για να παραμείνει υγιής. Και η τεχνολογία, όταν χρησιμοποιείται σωστά, μπορεί να είναι ένας από τους καλύτερους συμμάχους του.