Έρευνες δείχνουν ότι η παρατεταμένη παραμονή στην τουαλέτα, εξαιτίας της απορρόφησης στο κινητό, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ποικίλων προβλημάτων υγείας, που συχνά περνούν απαρατήρητα μέχρι να γίνουν επώδυνα.
Το να καθίσεις στην τουαλέτα με το κινητό στο χέρι μοιάζει με μια αθώα συνήθεια, σχεδόν αυτονόητη για τον άνθρωπο της εποχής μας. Είτε για να χαζέψει κανείς στα κοινωνικά δίκτυα είτε για να απαντήσει σε ένα μήνυμα, είτε απλώς για να «σκοτώσει» χρόνο, το τηλέφωνο έχει γίνει προέκταση του σώματος, ακόμη και σε στιγμές που άλλοτε θεωρούνταν ιδιωτικές και γρήγορες. Κι όμως, αυτή η φαινομενικά ασήμαντη πρακτική μπορεί να κρύβει συνέπειες σοβαρότερες απ’ όσο φανταζόμαστε. Έρευνες δείχνουν ότι η παρατεταμένη παραμονή στην τουαλέτα, εξαιτίας της απορρόφησης στο κινητό, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ποικίλων προβλημάτων υγείας, που συχνά περνούν απαρατήρητα μέχρι να γίνουν επώδυνα.
To πιο γνωστό πρόβλημα
Το πιο γνωστό πρόβλημα είναι οι αιμορροΐδες. Πρόκειται για διευρυμένα αιμοφόρα αγγεία στην περιοχή του πρωκτού, τα οποία δημιουργούνται από την αυξημένη πίεση στα σπογγώδη μαξιλάρια που περιβάλλουν την έξοδο του εντέρου. Η παραμονή για πολλή ώρα στο κάθισμα της τουαλέτας, όπως συμβαίνει όταν κάποιος χαζεύει στο τηλέφωνο, ενισχύει αυτήν την πίεση. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι η χρήση κινητού στην τουαλέτα συνδέεται με αύξηση του κινδύνου για αιμορροΐδες κατά 46%.
Πόσο πρέπει να διαρκεί η παραμονή στην τουαλέτα
Το «υγιές» πέρασμα από την τουαλέτα θα έπρεπε να διαρκεί δύο με τρία λεπτά, ωστόσο πάνω από το ένα τρίτο των χρηστών που είχαν το τηλέφωνο μαζί τους ξόδευαν περισσότερο από πέντε λεπτά. Τα συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται από ανώδυνη αιμορραγία έως φαγούρα και δυσφορία, ενώ σε σοβαρότερες περιπτώσεις εμφανίζονται αναιμία ή θρομβώσεις που προκαλούν έντονο πόνο.
Εξίσου ενοχλητικές και επώδυνες είναι οι πρωκτικές ραγάδες. Πρόκειται για μικρά σχισίματα στην ευαίσθητη επένδυση του πρωκτικού σωλήνα, που συχνά περιγράφονται από τους ασθενείς σαν το αίσθημα ότι περνούν σπασμένα γυαλιά. Το αίμα που συγκεντρώνεται στην περιοχή λόγω παρατεταμένης καθιστής στάσης κάνει το τοίχωμα πιο ευάλωτο σε τραυματισμούς, και η διέλευση των κοπράνων μπορεί να προκαλέσει αυτά τα μικρά αλλά βασανιστικά σκισίματα. Ο πόνος είναι έντονος και συνδυάζεται με την εμφάνιση ζωηρού κόκκινου αίματος.
Πιο σπάνιο, αλλά ιδιαίτερα ανησυχητικό, είναι το ορθοκολπικό πρόπτωμα. Στην περίπτωση αυτή, η παρατεταμένη πίεση στην κοιλιά και η αποδυνάμωση των μυών του πυελικού εδάφους οδηγούν στο να προβάλλει το ίδιο το ορθό έξω από τον οργανισμό. Ένας άντρας που περνούσε έως και μισή ώρα στην τουαλέτα παίζοντας παιχνίδια στο κινητό του, βρέθηκε μια μέρα με δεκατέσσερα εκατοστά ορθού να προεξέχουν από το σώμα του. Η εικόνα είναι ακραία, αλλά δείχνει πόσο δραματικές μπορεί να είναι οι συνέπειες. Το πρόβλημα μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση, ενώ στις γυναίκες ο παρατεταμένος χρόνος στην τουαλέτα μπορεί να επηρεάσει και άλλα όργανα της πυέλου, όπως τη μήτρα.
Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι κινδυνεύουν περισσότερο από κατακλίσεις και έλκη στην περιοχή που έρχεται σε επαφή με το κάθισμα. Η συνεχής πίεση μειώνει την κυκλοφορία του αίματος, προκαλεί συσσώρευση τοξικών παραγόντων και τελικά οδηγεί σε νέκρωση των ιστών. Αυτά τα έλκη είναι εξαιρετικά επώδυνα και δύσκολα επουλώνονται. Σε κάποιον νεότερο μπορεί να φαίνεται υπερβολή, αλλά για έναν ηλικιωμένο οργανισμό η παρατεταμένη ακινησία μπορεί να είναι επικίνδυνη.
Ένα άλλο ζήτημα που δεν θα συνέδεε κανείς εύκολα με την τουαλέτα είναι η διαφραγματοκήλη. Όταν κάποιος πιέζεται έντονα για να αφοδεύσει, ειδικά αν είναι υπέρβαρος ή άνω των πενήντα, μπορεί να δημιουργηθεί χώρος ώστε τμήμα του στομάχου ή άλλων οργάνων να περάσουν προς τον θώρακα, δια μέσου του διαφράγματος. Αυτό προκαλεί καούρες, πόνο στο στήθος, δυσπεψία και γενική δυσφορία. Αν και συχνά αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική αγωγή, υπάρχουν περιπτώσεις που χρειάζονται χειρουργική διόρθωση. Η παρατεταμένη παραμονή στην τουαλέτα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης αυτού του προβλήματος.
Η πίεση όμως δεν αφορά μόνο τα όργανα. Η στάση στην τουαλέτα μπορεί να συμπιέσει σημαντικά νεύρα και αγγεία, μειώνοντας τη ροή αίματος στα πόδια. Έτσι εξηγείται το γνώριμο μούδιασμα ή η αίσθηση ότι «τα πόδια κοιμήθηκαν». Το φαινόμενο ονομάζεται νευροπάθεια από το κάθισμα της τουαλέτας. Συνήθως υποχωρεί σε λίγα λεπτά, όμως υπάρχουν καταγεγραμμένα περιστατικά ακραία: άνθρωποι που, έχοντας πιει πολύ αλκοόλ, αποκοιμήθηκαν στην τουαλέτα και παρέμειναν εκεί για ώρες. Ένας άντρας ξύπνησε τελείως παράλυτος από τη μέση και κάτω, αναπτύσσοντας γάγγραινα και σήψη που τελικά τον οδήγησαν στον θάνατο. Η εξαίρεση αυτή δείχνει με τον πιο σκληρό τρόπο πως το σώμα δεν είναι φτιαγμένο να μένει σε αυτή τη στάση για παρατεταμένο διάστημα.
Ακόμη πιο αιφνίδιος κίνδυνος είναι η λιποθυμία. Το έντονο σφίξιμο μπορεί να ερεθίσει τα πνευμονογαστρικά νεύρα, τα οποία ελέγχουν λειτουργίες όπως ο καρδιακός ρυθμός και η αρτηριακή πίεση. Το αποτέλεσμα είναι μια απότομη πτώση της πίεσης και της καρδιακής συχνότητας, που οδηγεί σε ζάλη και απώλεια αισθήσεων. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως συγκοπή αφόδευσης. Το επικίνδυνο σημείο έρχεται όταν ο άνθρωπος σηκώνεται απότομα από την τουαλέτα, με αποτέλεσμα να νιώσει έντονη αδυναμία ή να καταρρεύσει.
Όλα τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι κάθε χρήση του κινητού στην τουαλέτα οδηγεί μοιραία σε σοβαρές ασθένειες. Δείχνουν όμως ότι η παράταση μιας πράξης που θα έπρεπε να είναι γρήγορη και φυσική μπορεί να διαταράξει την ισορροπία του σώματος με τρόπους που δεν φανταζόμαστε. Ο ασφαλέστερος τρόπος για να μειώσει κανείς αυτούς τους κινδύνους είναι να παραμένει στην τουαλέτα όσο το δυνατόν λιγότερο, ιδανικά δύο με τρία λεπτά. Η διατροφή παίζει επίσης ρόλο: περισσότερες φυτικές ίνες και αρκετό νερό διευκολύνουν τις κενώσεις, μειώνοντας την ανάγκη για σφίξιμο και την πιθανότητα να παραταθεί η διαδικασία. Ορισμένοι προτείνουν τη στάση του καθίσματος με τα γόνατα πιο λυγισμένα, προσομοιάζοντας το σκύψιμο, καθώς αυτή φαίνεται να ευνοεί την ταχύτερη και πιο φυσική αφόδευση. Ωστόσο και αυτή η πρακτική δεν είναι πανάκεια, αφού κάποιες μελέτες τη συνδέουν με άλλους κινδύνους.
Στην εποχή μας, όπου το κινητό έχει εισβάλει σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας, ίσως η τουαλέτα να πρέπει να παραμείνει ένας από τους τελευταίους χώρους «αποσύνδεσης». Η βραχεία εκείνη στιγμή μπορεί να είναι μια ευκαιρία για το σώμα να κάνει αυτό που χρειάζεται χωρίς περισπασμούς. Γιατί η υγεία μας, όσο κι αν το ξεχνάμε μπροστά σε μια οθόνη, εξαρτάται από μικρές και φαινομενικά ασήμαντες επιλογές. Το να αφήσουμε το τηλέφωνο έξω από την πόρτα της τουαλέτας μπορεί να μοιάζει με αστεία σύσταση, αλλά ίσως είναι μια από τις πιο σοφές συνήθειες που μπορούμε να καλλιεργήσουμε για να προστατεύσουμε το σώμα μας από μια σειρά απρόσμενων παθήσεων.