Επισκεφτήκαμε το σπίτι του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη στη Σκιάθο, εκεί όπου έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του, αναζητώντας έμπνευση και γαλήνη.
Είναι κοσμοπολίτισσα, συνδυάζει το πράσινο με το γαλάζιο, το βουνό με τη θάλασσα, την ιστορία με τον σύγχρονο τρόπο ζωής. O λόγος για τη Σκιάθο, τη «βασίλισσα» των Σποράδων.
Με ιστορία βαριά, αλλά και ένδοξη, καθώς εκεί δημιουργήθηκε το 1807 η πρώτη Ελληνική Σημαία, με τον λευκό σταυρό σε γαλάζιο φόντο, αρχιτεκτονική ιδιαίτερη, με στοιχεία νησιωτικά, καπετανέικα αλλά και πηλειορήτικα, μια τεράστια ακτογραμμή με 69 παραλίες, δίκτυο μονοπατιών για εναλλακτικό τουρισμό, η Σκιάθος προσφέρει κάτι για όλους.
Πατρίδα του Παπαδιαμάντη, του σπουδαίου πεζογράφου, το λιτό σπίτι του στην Χώρα παραμένει ανοιχτό για το κοινό και αποτελεί ένα ιστορικό διατηρητέο μνημείο ύψιστης σημασίας για το νησί. Είναι το πατρικό σπίτι όπου μεγάλωσε και πέθανε ο κορυφαίος Έλληνας διηγηματογράφος με τους γονείς και τα αδέλφια του.
Αποτελεί πόλο έλξης με φωτογραφίες, προσωπικά αντικείμενα του συγγραφέα, έπιπλα, ρούχα και άλλα ενθύμια που κοσμούν το Σπίτι - Μουσείο.
Μέσα στο σπίτι του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη στη Σκιάθο
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, με το προσωνύμιο «Ο Σκιαθίτης», μπορεί να έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Αθήνα και περίπου πενήντα διηγήματά του, κάτι λιγότερο δηλαδή από το ένα τρίτο να τοποθετούνται σε αυτήν, όμως η Σκιάθος, ο τόπος που γεννήθηκε, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της συγγραφικής του ταυτότητας και αποτέλεσε πολύ συχνά σημείο αναφοράς στο πεζογραφικό του αλλά και στο ποιητικό του έργο.
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1851 στη Σκιάθο και μεγάλωσε εκεί, πήγε σχολείο στη Σκόπελο, στη Χαλκίδα και στην Αθήνα και φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, χωρίς να ολοκληρώσει ποτέ τις σπουδές του.
Η ζωή του χαρακτηρίστηκε ως λιτή και ασκητική, μοιρασμένη στο συγγραφικό του έργο και την εκκλησία. Από νεαρή ηλικία συνεργάστηκε με περιοδικά και εφημερίδες, μετέφρασε αγγλικά και γαλλικά λογοτεχνικά έργα, έγραψε πολλά μυθιστορήματα, διηγήματα κυρίως, ποιήματα, κριτικά δοκίμια και άρθρα.
Τον Μάρτιο του 1908 επέστρεψε στη Σκιάθο, με σκοπό να μην ξαναγυρίσει στην πόλη «της δουλοπαροικίας και των πλουτοκρατών», όπως ο ίδιος έγραψε για την Αθήνα. Από τη Σκιάθο εξακολούθησε να κάνει μεταφράσεις, για να έχει κάποιο εισόδημα, αλλά ύστερα από λίγο καιρό τα χέρια του πρήστηκαν και του ήταν δύσκολο να γράφει. Το πρόγραμμά του στο νησί περιλάμβανε πολύ πρωινό ξύπνημα, μια βόλτα στην ακρογιαλιά και ύστερα εκκλησία.
Δεν παντρεύτηκε ποτέ, είχε μικρό κύκλο φίλων και ήταν βαθιά θρησκευόμενος και συντηρητικός άνθρωπος. Πέθανε τον Ιανουάριο του 1911 από πνευμονία και οι κάτοικοι της Σκιάθου θέλοντας να τιμήσουν το έργο του έδωσαν το όνομά του στον κεντρικό δρόμο που διασχίζει την καρδιά της Παλιάς Πόλης της Σκιάθου μέχρι το λιμάνι.
Στην περίφημη οδός Παπαδιαμάντη, σε ένα μικρό δρομάκι που οδηγεί σε μια όμορφη μικρή πλατεία με ένα εντυπωσιακό δέντρο στο κέντρο του δεσπόζει το σπίτι του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα. Το 1965 χαρακτηρίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία (ΦΕΚ 618/Β΄/17-9-1965). Το 1990 πραγματοποιήθηκαν εργασίες επισκευής και στερέωσης του κτιρίου και σήμερα λειτουργεί και ως μουσείο, αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του.
Πρόκειται για ένα σπίτι συνολικής επιφάνειας 75 τ.μ. στο οποίο έζησε όλη η οικογένεια του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, ο ιερέας πατέρας του παπά-Διαμαντής Εμμανουήλ, η μητέρα του Γκιουλώ (Αγγελικώ) Μωραΐτη-Παπαδιαμάντη και τα τέσσερα αδέρφια του.
Το διώροφο σπίτι, κλασικό δείγμα σκιαθίτικης λαϊκής αρχιτεκτονικής, είναι ανοιχτό για τους επισκέπτες, προσφέροντας μια μοναδική έκθεση από σκιαθίτικα κειμήλια.
Ο πρώτος όροφος διατηρείται ως το σπίτι του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη με τα αυθεντικά του έπιπλα, αντικείμενα της εποχής και πολλά από τα προσωπικά του αντικείμενα, όπως το μελανοδοχείο του, το σεντούκι του και το κρεβάτι του, ενώ στο σαλόνι με το παραδοσιακό τζάκι και τα αυθεντικά έπιπλα, ο Παπαδιαμάντης πέρασε τα τελευταία του χρόνια πριν πεθάνει από πνευμονία.
Το μικρό δωμάτιο στα δεξιά της εισόδου, παρουσιάζει τα βιβλία και τα θρησκευτικά άμφια του πατέρα του συγγραφέα. Μία εσωτερική ξύλινη σκάλα οδηγεί στην αυλή και στο ισόγειο του σπιτιού, το οποίο χρησιμοποιούνταν από την οικογένεια ως αποθηκευτικός χώρος. Σήμερα λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος παλαιών και νέων εκδόσεων του Σκιαθίτη συγγραφέα.
Για τους επισκέπτες που ψάχνουν να πάρουν επιπλέον «μυρωδιά» από το νησί υπάρχει ακόμη το Σκιαθίτικο Σπίτι, το Ναυτικό Μουσείο, αλλά και το οινοποιείο Παρίσση -το μοναδικό σε Σκιάθο, Σκόπελο, Αλόννησο- που είναι χτισμένο 100 μέτρα πάνω από το εκκλησάκι του προφήτη Ηλία.
Info: Οικία - Μουσείο Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, Παπαδιαμάντη 12, Σκιάθος, Τηλέφωνο: 2427 023843, επισκέψιμο καθημερινές και Σ/Κ: 8:30π.μ.–2:30μ.μ., 5:00–8:00μ.μ.
Φωτογραφίες: iefimerida, instagram