Ισως όταν ακούτε τη φράση «αρχιτεκτονική των νησιών», ο νους να δημιουργεί εικόνες μικροσκοπικών λευκών σπιτιών με μπλε πόρτες και κουφώματα. Ωστόσο, υπάρχει πολύ μεγαλύτερη πολυπλοκότητα και η Λέσβος είναι ένα από τα νησιά που αξίζει να εξερευνήσετε για τις αρχιτεκτονικές της επιρροές. Από κάστρα έως αγροικίες και από οθωμανικά κτίρια έως νεογοτθικά αριστουργήματα, μια αρχιτεκτονική περιήγηση στη Λέσβο είναι ένα υπέροχο ταξίδι.
Η Μυτιλήνη, η πρωτεύουσα της Λέσβου, θα μπορούσε είναι από μόνη της, για παράδειγμα, θέμα μιας ολόκληρης διατριβής.
Αρχοντικά χτισμένα κυρίως στα τέλη του 19ου-αρχές 20ού αιώνα, συνδυάζουν την κλασική ελληνική αρχιτεκτονική με ευρωπαϊκά στοιχεία (μπαρόκ, νεογοτθικά, αναγεννησιακά, νεοκλασικά).
Τεράστια παράθυρα, βαριές ξύλινες πόρτες, μαρμάρινα σκαλιά, αετώματα και κίονες μαρτυρούν την παλιά αστική αίγλη της Λέσβου. Το ίδιο επιβλητικά είναι και τα κτίρια στην προκυμαία της Μυτιλήνης: το πρώην ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετάνια», οι Κολώνες, το Παλαιό Λιμεναρχείο, το κτίριο της Περιφέρειας, το Παλαιό Δημαρχείο κ.ά.
Ωστόσο, τα αρχοντικά δεν περιορίζονται μόνο στη Μυτιλήνη. Συνδυάζουν παρελθόν και μέλλον και σε άλλους οικισμούς, όπως στη Σουράδα και στην Πέτρα. Το τελευταίο φιλοξενεί το περίφημο αρχοντικό της Βαρελτζήδαινας, κτίσμα του 18ου αιώνα, το οποίο ανήκει στην κοσμική αρχιτεκτονική της Λέσβου της Ύστερης Τουρκοκρατίας.
Λέσβος: Η ομορφιά και τα αρχοντικά του Μολύβου
Ο Μόλυβος είναι επίσης ένα από τα πιο παραδοσιακά και μεγαλύτερα χωριά του νησιού και φιλοξενεί το δεύτερο μεγαλύτερο κάστρο.
Το χωριό αποτελείται κυρίως από πέτρινες κατασκευές με ξύλινες λεπτομέρειες, κόκκινες στέγες και πολύχρωμες πόρτες, και έχει χαρακτηριστεί από το 1965 «παραδοσιακός οικισμός». Αυτό σημαίνει πως από τότε δεν επιτρέπεται σε κανέναν να χτίσει στο χωριό καινούργια κατασκευή με άλλα υλικά, παρά μόνο με πέτρα και ξύλο.
Εδώ μπορεί κανείς να βρει αρχοντικά, όπως το αρχοντικό του Γιαννάκου και το οίκημα της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (παλαιό αρχοντικό Κράλλη).
Όπως αναφέρεται στην επίσημη σελίδα της Λέσβου στο Facebook, τo πρώην αρχοντικό Κομνηνάκη-Κράλλη βρίσκεται αρκετά ψηλά, στο κέντρο του παραδοσιακού οικισμού, λίγο πιο κάτω από το κάστρο.
Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα τοπικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα και αναπτύσσεται σε 3 ορόφους, ισόγειο, ημιώροφο και 1ο όροφο, συνολικού μεικτού εμβαδού 414 τ.μ. Το ισόγειο είναι πετρόκτιστο και εξωτερικά άβαφο, όπως άλλωστε κάθε τι πετρόκτιστο στον Μόλυβο. Ο όροφος είναι ξύλινος. Εκεί υπάρχουν 4 δωμάτια με τοιχογραφίες λαϊκής ζωγραφικής του 1833 που αποτελούν επισκέψιμο χώρο για το κοινό ως αξιοθέατο-μουσείο. Ο ημιώροφος προοριζόταν για τους υπηρέτες, ενώ σήμερα, όπως προαναφέραμε, φιλοξενεί φοιτητές της Σχολής.
Αξίζει να σημειωθεί πως περιήλθε στην κυριότητα της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών τη δεκαετία του 1950, ύστερα από δωρεά της οικογένειας Κράλλη και κάποιων Μολυβιατών μεταναστών στην Αυστραλία, ενώ από 1960 αποτελεί έναν από τους 6 Καλλιτεχνικούς Σταθμούς της Σχολής.
Στον Μόλυβο βρίσκεται επίσης ένα από τα ομορφότερα σοκάκια του κόσμου, που σίγουρα έχετε εντοπίσει να φιγουράρει στο Instagram.
Πρόκειται για έναν δρόμο με κύριο χαρακτηριστικό την ανθισμένη γλυσίνα, ένα αναρριχώμενο φυτό που καλύπτει το καλντερίμι, δημιουργώντας ένα φυσικό τούνελ, το οποίο εντυπωσιάζει τους περαστικούς όταν βρίσκεται σε πλήρη άνθηση και καλύπτεται από μοβ άνθη.
Δείτε φωτογραφίες με τα υπέροχα αρχοντικά της Λέσβου:
Μέχρι ο κορωνοϊός να μας επιτρέψει ξανά να ταξιδέψουμε, κάνουμε μια φωτογραφική περιήγηση στην ομορφιά της Λέσβου με τα λιθόστρωτα καλντερίμια και τα αρχοντικά με τις κεραμοσκεπές.
Φωτογραφίες: Shutterstock