Σε μια εποχή που όλα αλλάζουν υπάρχουν σημεία στην πόλη που κρατούσαν για δεκαετίες ζωντανή την παράδοση, το μεράκι και την ιστορία, όπως το υφασματαδικο Ελμαλόγλου.
Ένα από αυτά, είναι το κατάστημα παραδοσιακών υφασμάτων Ελμαλόγλου στο κέντρο της Αθήνας, το οποίο εδώ και 80 χρόνια «υφαίνει» αναμνήσεις, σχέσεις και πολιτισμό. Σήμερα, μετά από μια μακρά και αξιοσέβαστη πορεία, το μαγαζί ετοιμάζεται να αλλάξει έδρα, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο, χωρίς όμως να χάνει την ψυχή που το έκανε σημείο αναφοράς για γενιές ολόκληρες.
80 χρόνια κατάστημα παραδοσιακών υφασμάτων Ελμαλόγλου
«Ήμουν σε αυτό το κατάστημα 50 χρόνια μαζί με τον πατέρα μου, τους θείους μου και τα ξαδέρφια μου. Το διατηρήσαμε μέχρι σήμερα με μια πολύ σημαντική συνταγή: να είμαστε όλοι μαζί αγαπημένοι» αναφέρει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Κυριάκος Λαζαρίδης Ελμανόγλου, ιδιοκτήτης ενός εκ των πιο παλιών «υφασματάδικων» στο κέντρο της Αθήνας.
Η ιστορία του μαγαζιού ξεκινά πριν από το 1900, καθώς προϋπήρχε στημένο, με άλλον όμως ιδιοκτήτη. «Μετά το 1936 ήρθε ακόμη ένας ιδιοκτήτης και το 1945, το αγόρασε η οικογένειά μου, οι οποίοι ήρθαν από τη Μικρά Ασία και ήθελαν να δουλέψουν για να τακτοποιήσουν την οικογένειά τους. Το μαγαζί πήγε καλά, διότι η συνταγή του καλού μαγαζιού είναι πρώτα από όλα η ευγένεια, η καλή εξυπηρέτηση και να μπορέσεις τον πελάτη να τον κάνεις φίλο και να μην τον δεις ότι θα έρθει σήμερα μόνο.
Αυτό το οποίο έλεγε και ο πατέρας μου και οι θείοι μου ήταν: Κοιτάξτε τον πελάτη. Δεν έχει σημασία εάν θα ψωνίσει κάποιος. Γιατί ξέρετε υπήρχαν και τότε δύσκολοι πελάτες, που θα κατέβαζαν όλο το μαγαζί και στο τέλος έφευγαν λέγοντας ότι θα έρθουν αύριο. Να μην στεναχωριέστε μας έλεγαν, ακόμα και αυτή τη σκόνη από τα παπούτσια τους που άφησαν οι πελάτες, αυτή η σκόνη είναι χρήσιμη για το μαγαζί. Αυτή λοιπόν τη σκόνη θα μαζέψουμε κι εμείς να την πάμε στο καινούριο μαγαζί», δήλωσε συγκινημένος ο κ. Ελμαλόγλου.
Ο ίδιος, όπως αποκαλύπτει, μεγάλωσε στο συγκεκριμένο κατάστημα που μέχρι σήμερα, βρίσκεται στη συμβολή των οδών Μητροπόλεως και Αιόλου: «Από το 1968, όταν τελείωσα το στρατό μέχρι το 2024 που αποχώρησα από την επιχείρηση για να το παραχωρήσω στα παιδιά μου, τον γιο μου και την κόρη μου, οι οποίοι δέχτηκαν να το κρατήσουν- αν και οι δύο έχουν σπουδάσει οικονομικά-, βρίσκομαι εδώ. Μια ζωή ολόκληρη.
Πλέον τα παιδιά μου αναλαμβάνουν την επιχείρηση στην καινούρια μας διεύθυνση Ευρυπίδου 23 και Πολυκλειτου γωνία, ένα καινούριο και μεγαλύτερο μαγαζί. Εγώ φυσικά θα βρίσκομαι κοντά στα παιδιά μέχρι να στηθεί και να ευχηθώ να πάει άλλα 80 χρόνια το μαγαζί».
Για τον ιδιοκτήτη του γνωστού καταστήματος υφασμάτων, η συνταγή της επιτυχίας, είναι συγκεκριμένη: «Πάντα ψάχναμε και προμηθευόμασταν τα καλύτερα προϊόντα. Τα πράγματα που χρησιμοποιούσαμε για να προσφέρουμε στους πελάτες μας ήταν ελληνικής παραγωγής.
Τότε δεν φέρναμε από την Ευρώπη εμπορεύματα, τότε φτιάχναμε χαλιά στη Νέα Ιωνία και σε άλλα μέρη της Ελλάδος. Μας είχαν προτιμήσει σαν πρατήριό τους, η Μύκονος που έβγαζε πολύ ωραία υφαντά και τα πωλούσαμε από εδώ. Επίσης, έβγαζε ωραία υφαντά ριγέ, σεντόνια η Καλαμάτα και μετά είχαμε ωραία υφαντά που φέρναμε από τον Βόλο, ένα εργοστάσιο που έκλεισε το 2000. Η Κρήτη επίσης έχει ωραία υφαντά και έχουν μείνει 1-2 μαγαζιά που εξακολουθούν και φτιάχνουν, τραπεζομάντιλα, πετσετάκια. Ακόμη είχαμε φλοκάτες από το Μέτσοβο και τον Τύρναβο, κουβέρτες μάλλινες ολόμαλλες, κιλίμια, όλα ελληνικά. Τα «ετοιματζίδικα» υφάσματα είναι πλέον πάρα πολλά. Υπήρχαν πολλοί υφαντουργοί στη Νέα Ιωνία που τα φτιάχνανε ρούχα, τώρα πλέον δεν υπάρχει δουλειά, επειδή οι βιοτέχνες πλέον ψωνίζουν από την Τουρκία έτοιμα υφάσματα».
Όλα όμως σταδιακά τα τελευταία χρόνια άλλαξαν, μονολογεί ο γνωστός επιχειρηματίας: «Κατά την πάροδο του χρόνου, τελειώσανε όλα αυτά και τώρα φέρνουμε εμπορεύματα από την Ευρώπη, προτιμούμε όμως και την ελληνική αγορά και προσπαθούμε να τους διατηρήσουμε για να μπορούν να αντέξουν, διότι η αγορά είναι δύσκολη. Δουλεύουμε πάρα πολύ τα μεταξωτά Σουφλίου, όπου υπάρχει ένας και μοναδικός που έχει απομείνει και μάλιστα έχει φτιάξει και μουσείο μεταξιού στην περιοχή.»
Επειδή οι καιροί άλλαξαν, με τις μικρές οικοτεχνίες να έχουν σχεδόν εξαφανιστεί και τους περισσότερους τεχνίτες να έχουν εγκαταλείψει το επάγγελμα, ο κ. Ελμαλόγλου, τονίζει: «Όλα αυτά πλέον, δεν μπορούν να βρεθούν, αναγκάστηκα λοιπόν να τα δώσω, να μου τα τυπώσουν, για να διατηρήσω την παράδοση. Ευτυχώς και τα παιδιά μου με ακούσανε και αγαπάνε και αυτά την παράδοση». 'Αλλωστε για τον Κυριάκο Ελμαλόγλου αυτό είναι και το μεγαλύτερο όνειρό του, μετά τα παιδιά του, να δει και τα εγγόνια του μέσα στην επιχείρηση. «Εγώ τότε θα ήμουν ολοκληρωμένος.»
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ελμαλόγλου αναφέρθηκε στην πελατεία του καταστήματός του, ανά τα χρόνια. Απλοί πολίτες αλλά και σειρά επωνύμων, επέμεναν και επιμένουν να ψωνίζουν για τις ανάγκες τους, για τα σπίτια ή τις επιχειρήσεις τους, υφάσματα από την επιχείρηση του: «Έχουν μεγάλη απήχηση όλα αυτά τα υφαντά, διότι δεν τα βρίσκεις πλέον αλλού. Οι γονείς μου, μου είχαν πει "να έχει τσεσίτι το μαγαζί πάντα", δηλαδή να έχεις εμπόρευμα.
Για να χορταίνει το μάτι του ανθρώπου. Είμαστε αρκετές επιχειρήσεις τέτοιου είδους, όμως στην ποσότητα και την ποικιλία που έχουμε εμείς εδώ, δεν υπάρχει άλλος. Από το μαγαζί, έχουν περάσει πολλοί επώνυμοι και φυσικά ανώνυμοι, εκείνοι με ξέρουν, εγώ δεν τους ξέρω. Η βασίλισσα 'Αννα-Μαρία, η Τζάκι Κέννεντι ήταν τακτικές πελάτισσες του καταστήματος. Ψωνίζανε υφάσματα για να κάνουνε ρούχα, ή κουρτίνες ή για εξοχικά σπίτια.
Ο καλλιτέχνης Γιάννης Τσαρούχης ερχόταν με τους μαθητές του για να βρει υφάσματα για τα σκηνικά του, ο Αλέκος ο Φασιανός για να ζωγραφίσει σε πανιά, ο ζωγράφος Παναγιώτης Τέτσης, ο Γιώργος Λαζόγκας και άλλοι καλλιτέχνες. Σκηνοθέτες έρχονται να ψωνίσουν τα υφάσματα μας για να φτιάχνουν σκηνικά για το Εθνικό Θέατρο και τη Λυρική Σκηνή, αλλά και για άλλα μικρότερα θέατρα. Ακόμη και σήμερα έρχονται, γιατί εμείς εδώ τους κατευθύνουμε ποιο υλικό κάνει, για ποια χρήση». Όπως σημειώνει ο Κυριάκος Ελμαλόγλου, στην πελατεία του μαγαζιού συμπεριλαμβάνονται γνωστά ξενοδοχεία και άλλες επιχειρήσεις- καθόλου τυχαίο-, καθώς στο μαγαζί υπάρχει ένας πολύ μεγάλος αριθμός λινών, ίσως η μεγαλύτερη ποικιλία από οποιοδήποτε άλλο κατάστημα.
Ο κ. Ελμαλόγου συγκινημένος μιλάει για τους πελάτες του, που τις τελευταίες ημέρες τον καλούν για να ενημερωθούν για την νέα διεύθυνση της επιχείρησης: «Οι πελάτες μου, μόλις έμαθαν πως μετακομίζουμε, όλοι με κάλεσαν και μου είπαν ότι θα βρίσκονται κοντά μας στο νέο μας κατάστημα.
Το κτίριο όπου τώρα στεγάζεται το κατάστημα, ανήκει στη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή, η οποία αποφάσισε να προχωρήσει σε ανακαίνιση και να το διαθέσει σε επιχειρηματία, μετατρέποντάς το σε ξενοδοχείο. Το νέο κατάστημα όμως, δεν θα είναι και τόσο …νέο, όπως αποκάλυψε ο κ. Ελμαλόγλου: «Θα μεταφέρουμε τα ράφια και τους πάγκους που τους έχουμε από το 1900, για να δείξουμε ότι είναι σα να τσουλήσαμε το μαγαζί από εδώ, εκεί. Ελπίζω να μεταφέρω και την πανάκριβη ‘σκόνη' του μαγαζιού που άφησαν όλοι οι πελάτες μας, όλα αυτά τα χρόνια». Αυτή τη ΄σκόνη' που δεν αφορά τα υλικά σημάδια του χρόνου αλλά την άυλη ψυχή που άφησαν οι άνθρωποι που πέρασαν από την πόρτα του. Με τον ίδιο σεβασμό και την ίδια αγάπη που κράτησαν το κατάστημα ζωντανό επί 80 χρόνια. Και μπορεί η διεύθυνση να αλλάζει αλλά η ουσία -η παράδοση, η ποιότητα, οι σχέσεις που χτίστηκαν-, παραμένει αναλλοίωτη, έτοιμη να υποδεχτεί το αύριο με τη ζεστασιά του χτες.
ΑΠΕ-ΜΠΕ