Ο Τζέφρι Χίντον έζησε κάτι που θα μπορούσε να είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας ή μαύρης κωμωδίας: η σύντροφός του τον χώρισε χρησιμοποιώντας το ίδιο εργαλείο που γεννήθηκε από τις δικές του ανακαλύψεις, το ChatGPT.
Ο Τζέφρι Χίντον, ο άνθρωπος που έβαλε τα θεμέλια της τεχνητής νοημοσύνης και τιμήθηκε πέρυσι με το Νόμπελ Φυσικής, βρέθηκε πρόσφατα στο επίκεντρο μιας ιστορίας που συνδυάζει προσωπικό δράμα με τεχνολογική ειρωνεία.
Ο «νονός της AI», όπως συχνά αποκαλείται, αποκάλυψε ότι η σύντροφός του τον χώρισε χρησιμοποιώντας το ChatGPT, το δημοφιλέστερο εργαλείο που στηρίζεται στις ίδιες επιστημονικές βάσεις που εκείνος βοήθησε να αναπτυχθούν.
Η ομολογία του, αν και ειπωμένη με χιούμορ, φωτίζει με εντυπωσιακό τρόπο πόσο βαθιά έχει εισχωρήσει η τεχνολογία στην καθημερινότητά μας: από τα ερευνητικά εργαστήρια και τις παγκόσμιες συζητήσεις για τον κίνδυνο της AI, μέχρι τα πιο προσωπικά και ευάλωτα κομμάτια της ανθρώπινης ζωής, όπως ένας χωρισμός.
Σενάριο επιστημονικής φαντασίας ή μαύρης κωμωδίας
Ο Χίντον λοιπόν έζησε πρόσφατα μια εμπειρία που θα μπορούσε να είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας ή μαύρης κωμωδίας: η σύντροφός του τον χώρισε χρησιμοποιώντας το ίδιο εργαλείο που γεννήθηκε από τις δικές του ανακαλύψεις, το ChatGPT.
Σε ηλικία 77 ετών, βραβευμένος με Νόμπελ Φυσικής και παγκοσμίως γνωστός για την πρωτοποριακή του δουλειά στην Google, ο Χίντον βρέθηκε αντιμέτωπος με μια πολύ προσωπική αλλά και αποκαλυπτική στιγμή για το πώς η τεχνητή νοημοσύνη έχει εισβάλει ακόμα και στις πιο ιδιωτικές πτυχές της ζωής.
«Το chatbot τής εξήγησε πόσο κακός είχα υπάρξει»
Όπως αποκάλυψε σε συνέντευξή του στους Financial Times, η πρώην σύντροφός του έβαλε το ChatGPT να συντάξει ένα μήνυμα που περιέγραφε με λεπτομέρεια «τις απαράδεκτες συμπεριφορές» του.
«Το chatbot τής εξήγησε πόσο κακός είχα υπάρξει και μετά από αυτό μού είπε να χωρίσουμε», είπε. «Δεν πίστευα ότι είμαι όντως τόσο κακός, οπότε δεν με πείραξε πολύ», πρόσθεσε, αφήνοντας να φανεί πως διατήρησε την ψυχραιμία του ακόμα κι όταν η προσωπική του ζωή μετατράπηκε σε καθρέφτη της τεχνολογίας που ο ίδιος γέννησε.
Η ιστορία αυτή φανερώνει τον βαθμό διείσδυσης των εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης στην καθημερινότητα. Από εργαλείο έρευνας και επιστημονικής καινοτομίας, το ChatGPT έχει εξελιχθεί σε βοηθό διαπροσωπικών σχέσεων, ακόμη και σε στιγμές ευαίσθητες, όπως ένας χωρισμός. Νεότερες γενιές χρηστών το χρησιμοποιούν ήδη μαζικά για να γράψουν μηνύματα χωρισμού ή ακόμη και για να διαχειριστούν δύσκολες συζητήσεις σε γάμους και σχέσεις.
Παρά το προσωπικό αυτό επεισόδιο, ο Χίντον παραμένει οξύς κριτής της τεχνητής νοημοσύνης. Για χρόνια έχει προειδοποιήσει ότι η τεχνολογία που ο ίδιος βοήθησε να αναπτυχθεί μπορεί να οδηγήσει σε «καταστροφικά αποτελέσματα». Έχει υπογράψει επιστολές που καλούν την OpenAI να μείνει πιστή στις μη κερδοσκοπικές της ρίζες και συχνά μιλάει δημόσια για τον υπαρξιακό κίνδυνο που μπορεί να φέρει η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των συστημάτων αυτών.
Στη συνέντευξή του, μάλιστα, χρησιμοποίησε μια χαρακτηριστική μεταφορά: «Αν μπορούσες με τηλεσκόπιο να δεις μια εισβολή εξωγήινων που θα έφτανε σε δέκα χρόνια, θα έλεγες ''πώς θα μείνουμε θετικοί;''. Όχι, θα έλεγες ''πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτό που έρχεται;''». Με αυτή την εικόνα θέλησε να δείξει ότι το να μένουμε αισιόδοξοι για την τεχνητή νοημοσύνη δεν σημαίνει να αγνοούμε τους κινδύνους.
Ένας από αυτούς τους κινδύνους, κατά τον ίδιο, είναι η κοινωνική ανισότητα. Η τεχνητή νοημοσύνη, λέει, δεν είναι από μόνη της κακή, αλλά σε ένα καπιταλιστικό σύστημα οδηγεί σε «μαζική ανεργία και τεράστια αύξηση των κερδών για λίγους». Το αποτέλεσμα, όπως το περιέγραψε, θα είναι «μερικοί να γίνουν πολύ πλουσιότεροι και οι περισσότεροι φτωχότεροι».
Η αμφιθυμία του Χίντον απέναντι στο δημιούργημά του είναι χαρακτηριστική: από τη μία πλευρά δηλώνει βαθιά ανήσυχος για το μέλλον, από την άλλη παραδέχεται ότι χρησιμοποιεί το ChatGPT για πρακτικά θέματα της καθημερινότητας, όπως το να επιδιορθώσει συσκευές στο σπίτι ή να κάνει μικρές έρευνες.
«Γνώρισα κάποια άλλη που μου άρεσε περισσότερο»
Η ειρωνεία είναι εμφανής. Το ότι η σύντροφός του επέλεξε να τον χωρίσει μέσω του ChatGPT μπορεί να μοιάζει με ανέκδοτο, αλλά είναι ταυτόχρονα ένα σημάδι της εποχής: όταν ακόμη και οι πιο προσωπικές συνομιλίες μας παραδίδονται σε μια μηχανή, η γραμμή ανάμεσα στον άνθρωπο και το εργαλείο γίνεται όλο και πιο θολή. Στο πλαίσιο αυτό, ο χωρισμός του Χίντον είναι κάτι περισσότερο από ένα... κουτσομπολιό των ιστοσελίδων τεχνολογίας· είναι μια μικρή μελέτη περίπτωσης για το πώς η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την οικειότητα, την ειλικρίνεια και την επικοινωνία.
Κι όμως, ο ίδιος δεν δείχνει ιδιαίτερα συγκλονισμένος. «Γνώρισα κάποια άλλη που μου άρεσε περισσότερο, ξέρετε πώς είναι αυτά», είπε με χαμόγελο. Η ελαφρότητα με την οποία αντιμετώπισε την κατάσταση υποδηλώνει ίσως ότι για τον Χίντον η αληθινή ανησυχία βρίσκεται αλλού: όχι στις προσωπικές του σχέσεις, αλλά στο μέλλον της ανθρωπότητας μπροστά σε μια τεχνολογία που εξελίσσεται ταχύτερα απ’ ό,τι μπορεί να ακολουθήσει η ίδια μας η καρδιά.