Ερευνητές στην Πολωνία βρήκαν ίχνη ψαριών στις ακτές λίγα εκατομμύρια χρόνια πριν από τα πρώτα γνωστά ίχνη σπονδυλωτών. Η ανακάλυψη θέτει υπό αίρεση την ίδια την ιστορία της προέλευσής μας.
Μια ομάδα Πολωνών ερευνητών, σε συνεργασία με ένα γερμανικό ερευνητικό κέντρο, παρατήρησε ίχνη ψαριών που μπορεί να περπατούσαν στην ξηρά πριν από 400 εκατομμύρια χρόνια. Η εκτίμηση αυτή είναι δέκα εκατομμύρια χρόνια πριν από τα πρώτα γνωστά ίχνη σπονδυλωτών που αναδύθηκαν από το νερό.
Από τη μελέτη των απολιθωμάτων προκύπτει ότι πολλά ψάρια περιπλανιόντουσαν κατά μήκος των ακτών εκείνη την εποχή. Περισσότερα από 240 ίχνη έχουν καταγραφεί σε αρχαία λατομεία ψαμμίτη στα Όρη του Τιμίου Σταυρού στην Πολωνία. Δείχνουν μια μεγάλη ποικιλία συμπεριφορών βάδισης: περπάτημα, βάδισμα, σύρσιμο ή χρήση του ρύγχους τους ως μπαστούνι.
Σύμφωνα με το περιοδικό Nature, αυτή η σύνθετη διαδρομή παρέχει την πρώτη απόδειξη της προηγουμένως άγνωστης συμπεριφοράς ζωής και των ικανοτήτων μετακίνησης των δίπνοων ψαριών στο πρώιμο στάδιο της εξέλιξής τους και καταγράφει μια δοκιμαστική ικανότητα κινητικότητας σπονδυλωτών στην ξηρά.
Πνευμονόψαρα με βράγχια και πνεύμονες
Τα ίχνη δεν αποδίδονται σε οποιοδήποτε ψάρι - προφανώς δε μιλάμε για σαρδέλες ή σολομούς - αλλά για πνευμονόψαρα, ένα είδος που εξακολουθεί να υπάρχει σήμερα στην Αυστραλία, τη Νότια Αμερική και την Αφρική, και του οποίου η εμφάνιση έχει αλλάξει ελάχιστα από τότε. Έτσι, γνωρίζουμε ακριβώς πώς έμοιαζαν. Τα πνευμονόψαρα έχουν μήκος περίπου 1 μέτρο, είναι επιμήκη, θυμίζουν τον λούτσο, αλλά έχουν τέσσερα «πόδια» με πτερύγια στα άκρα.
Μια άλλη ιδιαιτερότητα είναι ότι έχουν ταυτόχρονα και βράγχια και πνεύμονες, επομένως μπορούν να αναπνέουν τόσο στο νερό όσο και στον αέρα.
Ξαδέρφια των προγόνων μας
Αυτά τα πρώτα ψάρια που περπατούσαν, τα πνευμονόψαρα, δεν ήταν πρόγονοί μας, και αυτό είναι το ενδιαφέρον. Οι πρόγονοί μας, που γέννησαν τα τετράποδα, όλα τα χερσαία σπονδυλωτά με αρθρωμένα πόδια, έμοιαζαν πολύ με αυτά, αλλά ήταν ξαδέρφια των πνευμονόψαρων, όχι απόγονοί τους.
Έτσι, αυτή η ανακάλυψη από ίχνη πνευμονόψαρων μας δείχνει ότι η εμφάνιση των σπονδυλωτών από τα νερά δεν συνέβη μονομιάς, αλλά ότι η ξηρά εξερευνήθηκε από πολλά υδρόβια πλάσματα πριν από τους προγόνους μας. Κι αυτό θέτει υπό αμφισβήτηση την ιστορία της προέλευσής μας.