Στις 8 Μαΐου 1945 οι Ναζί αποδέχτηκαν την ήττα τους στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και την ίδια ημέρα οι δυνάμεις τους παρέδωσαν τα όπλα στα Δωδεκάνησα, ανοίγοντας τον δρόμο για την προσάρτησή τους στην Ελλάδα.
Ήταν στη Σύμη που ο Γερμανός διοικητής των στρατιωτικών δυνάμεων Δωδεκανήσου, Ότο Βάγκνερ, υπέγραψε εκείνη την ημέρα την παράδοση των γερμανικών στρατευμάτων της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, παραδίδοντας τα Δωδεκάνησα - πλην του Καστελόριζου - στον Αγγλο ταξίαρχο Φ. Μόφφατ.
Οι Έλληνες κάτοικοι των νησιών υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό την φυγή των Γερμανών, οι οποίοι είχαν πάρει τον έλεγχο από τους Ιταλούς που κατείχαν τα Δωδεκάνησα από το 1912. Οι Βρετανοί προφανώς και ήταν δύναμη κατοχής αλλά διοικούσαν με σαφώς λιγότερο αυστηρούς όρους από τους Ναζί Γερμανούς κατακτητές.
Η περίοδος της βρετανικής κατοχής στα Δωδεκάνησα διήρκησε τρία χρόνια, αφού στις 7 Μαρτίου 1948 έγιναν επίσημα μέρος της ελληνικής επικράτειας.
Χατζημάρκος από τη Σύμη: Εδώ γράφτηκε ο επίλογος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στο Αιγαίο
Σε μήνυμά του από τη Σύμη, για την επέτειο των 80 χρόνων από την παράδοση των γερμανικών δυνάμεων στα Δωδεκάνησα, ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος αναφέρει: «Βρισκόμαστε σήμερα στη Σύμη, με τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, Νίκο Δένδια και τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ, στρατηγό Δημήτρη Χούπη, όχι μόνο για να τιμήσουμε την ιστορική επέτειο της 8ης Μαΐου, αλλά για να στείλουμε ένα καθαρό μήνυμα: Στο νοτιοανατολικό άκρο της Ελλάδας και της Ευρώπης, η Ιστορία, η Άμυνα και η Δημοκρατία είναι παρούσες και ζωντανές».
«Η Σύμη δεν είναι μόνο ένα πανέμορφο νησί. Είναι στρατηγικό σημείο και τόπος-σύμβολο για την Ελευθερία και τη γεωπολιτική σταθερότητα. Εδώ γράφτηκε ο επίλογος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στο Αιγαίο, με την παράδοση των Δωδεκανήσων στους Συμμάχους.
Ήταν μια στιγμή λήξης αλλά και ένα σημείο εκκίνησης: Η αρχή της ανοικοδόμησης της Ευρώπης, των υποδομών της, των κοινωνιών της, αλλά και της ιδέας της συνεργασίας των λαών. Εδώ, στο άκρο της ηπείρου μας, γεννήθηκε σιωπηλά το ευρωπαϊκό όραμα που σήμερα θεωρούμε δεδομένο», τόνισε ο κ. Χατζημάρκος.
Πρόσθεσε πως «η νησιωτικότητα δεν είναι περιθώριο, είναι προτεραιότητα. Είναι τα σύνορά μας αλλά και οι γέφυρές μας με τον κόσμο. Είναι οι άνθρωποι που κρατούν ζωντανή την Ελλάδα στην πρώτη γραμμή. Οφείλουμε να είμαστε δίπλα τους όχι με λόγια, αλλά με πράξεις».
Σε μια εποχή που ο πόλεμος επιστρέφει στην ευρωπαϊκή ήπειρο, και τα άκρα και ο λαϊκισμός απειλούν να διαβρώσουν το κοινό μας μέλλον, η μνήμη γίνεται ευθύνη. Η Ειρήνη, η Δημοκρατία, η κοινωνική συνοχή και η Ευρώπη χρειάζονται καθημερινή στήριξη. Από τη Σύμη, θυμόμαστε τι σημαίνει να ανήκεις σε κάτι μεγαλύτερο. Και δεσμευόμαστε να το προστατεύσουμε. Χρόνια πολλά στη Σύμη και σε όλα τα Δωδεκάνησα», κατέληξε στο μήνυμά του.