Η κρίση της ψυχικής υγείας των παιδιών και ο ρόλος των κινητών τηλεφώνων - Τι αποκαλύπτουν οι έρευνες της Tara Thiagarajan.
Τα κινητά τηλέφωνα έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, ακόμα και για τα παιδιά. Ωστόσο, οι τελευταίες έρευνες της διακεκριμένης νευροεπιστήμονος και ερευνήτριας Tara Thiagarajan φωτίζουν μια ανησυχητική πλευρά αυτής της εξέλιξης. Οι μελέτες της καταδεικνύουν ότι η πρώιμη έκθεση στα smartphones, ειδικά πριν από την ηλικία των 13 ετών, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των παιδιών και την μετέπειτα ενήλικη ζωή τους.
Oπως σημειώνει η Guardian, η Tara Thiagarajan και η ομάδα της στο Sapien Labs βασίστηκαν σε δεδομένα που συγκέντρωσαν από το Global Mind Project, το οποίο περιλαμβάνει περισσότερους από 100.000 νέους ηλικίας 18-24 ετών. Τα ευρήματα είναι σαφή: τα άτομα που απέκτησαν το πρώτο τους smartphone πριν την ηλικία των 13 ετών αναφέρουν σημαντικά περισσότερα ψυχολογικά προβλήματα σε σύγκριση με όσους άρχισαν να χρησιμοποιούν κινητό αργότερα.
Αυξημένος κίνδυνος για ψυχικά προβλήματα
Οι επιπτώσεις που συνδέονται με την πρώιμη χρήση κινητών τηλεφώνων είναι πολυδιάστατες και σοβαρές. Μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν αυξημένα ποσοστά αυτοκτονικών σκέψεων, επιθετικής συμπεριφοράς, αίσθησης αποξένωσης από τον κόσμο γύρω τους, κακής διαχείρισης των συναισθημάτων και χαμηλής αυτοεκτίμησης.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι τα κορίτσια επηρεάζονται περισσότερο: σχεδόν το 48% των κοριτσιών που απέκτησαν κινητό σε ηλικία 5 ή 6 ετών αναφέρουν αυτοκτονικές σκέψεις, έναντι 28% αυτών που πήραν κινητό μετά τα 13 τους χρόνια. Αντίστοιχα, το ποσοστό στα αγόρια είναι 31% και 20% αντίστοιχα.
Αυτά τα στοιχεία δεν είναι απλώς στατιστικές. Αντανακλούν μια πραγματικότητα όπου η πρώιμη πρόσβαση στην ψηφιακή τεχνολογία εκθέτει τα παιδιά σε έναν κόσμο που μπορεί να τα αποσταθεροποιήσει ψυχολογικά. Οι ερευνητές τονίζουν ότι οι παραδοσιακές διαγνωστικές κατηγορίες ψυχικών νόσων, όπως η κατάθλιψη και το άγχος, δεν αποτυπώνουν πλήρως τα συμπτώματα που εμφανίζουν αυτά τα παιδιά, τα οποία συχνά βιώνουν συναισθήματα απομόνωσης και επιθετικότητας που δεν ταυτοποιούνται εύκολα.
Ποιοι παράγοντες ευθύνονται;
Πέρα από την ίδια τη χρήση του κινητού, η έρευνα υπογραμμίζει ότι αρκετοί παράγοντες επιβαρύνουν την κατάσταση. Η πρώιμη έκθεση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συχνά συνδέεται με διαδικτυακό εκφοβισμό (cyberbullying), μια επιδημία που έχει αποδειχθεί καταστροφική για την ψυχική υγεία των νέων. Επιπλέον, η αλόγιστη χρήση κινητών επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα του ύπνου και συχνά συνοδεύεται από επιδείνωση των οικογενειακών σχέσεων, στοιχεία που εντείνουν την ψυχολογική επιβάρυνση.
Η σύνθεση αυτών των παραγόντων δημιουργεί ένα σύνθετο πρόβλημα που, σύμφωνα με τους ειδικούς, απαιτεί ολιστική αντιμετώπιση.
Με βάση τα αποτελέσματα, η Tara Thiagarajan και η ομάδα της καλούν για σημαντικές παρεμβάσεις σε επίπεδο κοινωνικής πολιτικής. Προτείνουν την επιβολή αυστηρότερων περιορισμών στην χρήση smartphones από παιδιά κάτω των 13 ετών — ένα μέτρο που παρομοιάζουν με τα όρια ηλικίας για την κατανάλωση αλκοόλ και καπνού. Η καθυστέρηση αυτή, υποστηρίζουν, μπορεί να αποτρέψει την πρόωρη έκθεση σε ψηφιακούς κινδύνους και να προστατεύσει την ψυχική υγεία των παιδιών.
Παράλληλα, επισημαίνουν την ανάγκη για ενίσχυση της ψηφιακής παιδείας στα σχολεία, ώστε τα παιδιά να μάθουν να διαχειρίζονται με ασφάλεια και υπευθυνότητα την ψηφιακή τους παρουσία. Τονίζουν επίσης τη μεγάλη ευθύνη που φέρουν οι τεχνολογικές εταιρείες, καλώντας τις να αναλάβουν δράση για τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων των προϊόντων τους.
Η έρευνα της Tara Thiagarajan δεν αποτελεί μόνο μια προειδοποίηση, αλλά και μια ευκαιρία για προβληματισμό και δράση. Σε μια εποχή όπου τα κινητά τηλέφωνα είναι πιο προσιτά από ποτέ, η σωστή χρήση τους και η καθοδήγηση των παιδιών είναι κρίσιμης σημασίας.
Γονείς, εκπαιδευτικοί, φορείς υγείας και πολιτικοί οφείλουν να συνεργαστούν για να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον όπου τα παιδιά θα μπορούν να εξελίσσονται υγιώς, προστατευμένα από τους κινδύνους της ψηφιακής εποχής.