Ο Νόα Μουσίνγκου έπεισε εκατοντάδες ανθρώπους να του δώσουν εκατομμύρια δολάρια. Τους έκλεψε τα χρήματα, ίδρυσε δικό του κράτος και στρατό και εξακολουθεί να δραστηριοποιείται ανενόχλητος σε ένα νησί στην Ωκεανία.
Ο 61χρονος Νόα Μουσίνγκου είναι ένας διαβόητος απατεώνας που κρύβεται εδώ και περίπου 20 χρόνια στο χωριό Τόνου, στο νότιο τμήμα του νησιού Μπουγκενβίλ, από τότε που διέφυγε από την ηπειρωτική Παπούα Νέα Γουινέα.
Ο Μουσίνγκου - ο οποίος στην πορεία αυτοανακηρύχθηκε «βασιλιάς Πέι ΙΙ» και μετονόμασε την περιοχή σε βασίλειο της Παπαάλα - δημιούργησε επίσης μια μικρή ένοπλη πολιτοφυλακή για να προστατεύει τον εαυτό του και ό,τι είχε απομείνει από την εταιρεία του, την U-Vistract, διαμέσου της οποίας κέρδισε εκατομμύρια δολάρια εξαπατώντας τους αδαείς και τους αφελείς.
Μεγάλες υποσχέσεις και δικό του νόμισμα
Κατάγομενος από το Μπουγκενβίλ, ο Musingku ίδρυσε την U-Vistract στην πρωτεύουσα της Παπούα Νέα Γουινέα, το Πορτ Μόρεσμπι, στα τέλη της δεκαετίας του 1990, υποσχόμενος στους επενδυτές «100% τόκο κάθε μήνα».
Όπως συμβαίνει με όλα τα πυραμιδικά συστήματα, οι πρώτοι επενδυτές έλαβαν τις υποσχόμενες αποδόσεις, γεγονός που ώθησε χιλιάδες ανθρώπους στην Παπούα Νέα Γουινέα, τις Νήσους Σολομώντα και τα νησιά Φίτζι να του δώσουν εκατομμύρια δολάρια.
Ο Musingku κατάφερε ακόμη και να ανοίξει υποκατάστημα της λεγόμενης Royal Reserve Bank of Papaala σε κοντινή απόσταση από την έδρα της Bank of PNG, της κεντρικής τράπεζας της χώρας.
Όταν οι αρχές της χώρας του τελικά αποφάσισαν να κλείσουν την επιχείρησή του, αυτός μετακόμισε αρχικά στις Νήσους Σολομώντα πριν επιστρέψει στο χωριό του, Tonu, στο Μπουγκενβίλ.
Εκεί αυτοανακηρύχθηκε βασιλιάς Peii II της Papaala και έπεισε μια ομάδα πρώην στρατιωτών των νησιών Φίτζι να εκπαιδεύσουν μια πολιτοφυλακή για λογαριασμό του, η οποία είναι οπλισμένη με καλάσνικοφ.
Τα τελευταία χρόνια έχει εκτυπώσει ακόμη και το δικό του χρήμα, το «κίνα της Μπουγκενβίλ», το οποίο χρησιμοποιεί για να πληρώνει τους οπαδούς του στο χωριό Τόνου.
Η παιδική ηλικία του Μουσίνγκου
Ο «Μεγαλειότατος» γεννήθηκε το 1964 σε ένα χωριό στο νότιο τμήμα του νησιού Μπουγκενβίλ. Λέει ότι είναι ο τελευταίος από οκτώ παιδιά. Αλλά η αλήθεια δεν είναι σαφής. Το σίγουρο είναι ότι, ως νεαρός, εντάχθηκε στο πεντηκοστιανό χριστιανικό κίνημα του νησιού, μια φονταμενταλιστική θρησκεία που έδινε τόση έμφαση στην οικονομική ανταμοιβή όσο και στην απελευθέρωση από τις καθημερινές δοκιμασίες της ζωής. Ο Μουσίνγκου ήταν «ένα μυστηριώδες παιδί», λέει μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο ABC ο Τζέιμς Τάνις, συμμαθητής του. Του άρεσαν οι ιστορίες για «έναν ζητιάνο που έγινε εκατομμυριούχος».
Ο Μουσίνγκου λέει ότι ο πατέρας του του έβαλε την ιδέα να ιδρύσει ένα εναλλακτικό τραπεζικό σύστημα «με πολύ υψηλά επιτόκια». Ισχυρίζεται ότι ταξίδεψε σε όλη την Παπούα Νέα Γουινέα, στη συνέχεια στην Αυστραλία και τις ΗΠΑ, αναζητώντας κατάλληλα επιχειρηματικά μοντέλα. Κάπου κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, λέει ότι ο Θεός εμφανίστηκε μπροστά του. «Εσύ είσαι η απάντηση», είπε ο Κύριος στον Musingku. «Εσύ είσαι η λύση σε όλα». Και έτσι ο Musingku επέστρεψε στο Πορτ Μόρεσμπι.
Το 1997, μια οικονομική κρίση συγκλόνισε την Ασία και αποσταθεροποίησε την οικονομία της Παπούα Νέα Γουινέα. «Σχέδια Πόνζι» με ονόματα όπως Bonanza, Windfall, Gold Money και Money Rain πολλαπλασιάστηκαν σε όλη τη χώρα, υποσχόμενα στους επενδυτές φανταστικές, εξωπραγματικές αποδόσεις.
Η εταιρεία του Μουσίνγκου, η U-Vistract, που υποσχόταν αποδόσεις έως και 100% κάθε μήνα, ήταν διαφορετική. Ο Musingku παρουσίασε τον εαυτό του ως έναν άνθρωπο με βαθιά πίστη, κηρύττοντας ένα ευαγγέλιο ευημερίας που βρήκε απήχηση στους ανθρώπους που έβγαιναν από τον εμφύλιο πόλεμο και ζούσαν σε συνθήκες απόλυτης στέρησης. Κήρυττε για ώρες στους επενδυτές της U-Vistract και απαιτούσε την απόλυτη πίστη τους. Δημιούργησε μια κυβέρνηση και μετονόμασε τους μήνες του έτους με ονόματα πολύτιμων λίθων.
Ο Musingku προσέλκυσε ξένους επενδυτές, μεταξύ των οποίων και τους αρχιτέκτονες παρόμοιων απάτων σε άλλα μέρη. Κυκλοφόρησαν αναφορές για τις πολυτελείς δαπάνες του σε ιδιωτικά τζετ και εκδηλώσεις. Πιστεύεται ότι είχαν επενδύσει ανώτατα πολιτικά στελέχη της Παπούα Νέα Γουινέα, των Νήσων Σολομώντος και των Φίτζι. Μερικοί από τους πρώτους επενδυτές της U-Vistract είδαν κέρδη, αλλά η συντριπτική πλειοψηφία δεν τα είδε ποτέ.
Μέσα σε λίγα χρόνια, η Παπούα Νέα Γουινέα, η Αυστραλία και η Παγκόσμια Τράπεζα προχώρησαν στο πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων της U-Vistract, τα οποία εκτιμήθηκαν σε σχεδόν 250 εκατομμύρια δολάρια. Καθώς οι αρχές εκκαθάρισαν τους λογαριασμούς της U-Vistract, ο Musingku κατέφυγε στις Νήσους Σολομώντα. Ωστόσο, το 2003, υπό νομική πίεση, επέστρεψε στο Μπουγκενβίλ.
Τώρα ισχυριζόταν ότι μπορούσε να θεραπεύσει τον καρκίνο, το AIDS και άλλες ασθένειες, και ταξίδευε στην Αράουα και τη Μπούκα πάνω σε ένα φορτηγό, λέγοντας στους πλήθη ότι ήταν ο βασιλιάς του Μπουγκενβίλ.
Μετακόμισε την έδρα της εταιρείας U-Vistract στο Tonu, όπου άμισθοι «βοηθοί» του έφερναν φαγητό, έχτιζαν σπίτια ή έκαναν δουλειές στον κήπο. Τον Απρίλιο του 2005, ο Musingku προσέλαβε πέντε μισθοφόρους από τα Φίτζι για να τον προστατεύουν. «Ο Θεός έχει μεγαλύτερα σχέδια για το Μπουγκενβίλ και την ευρύτερη περιοχή», έλεγε σε όλους, «και κανείς δεν μπορεί να τα αλλάξει ή να τα εμποδίσει, ανεξάρτητα από την εκπαίδευση, τη θέση, την εξουσία ή την αρμοδιότητά του».
Ένα στέμμα από ορείχαλκο
Το Τόνου είναι ένα γραφικό χωριό με καταπράσινα χωράφια, περιποιημένους κήπους και απλά κτίρια με καλαμένιες σκεπές.
Κατά την επίσκεψή του Λίαμ Φοξ, δημοσιογράφου του ABC εκεί, τον συνόδευσε πρώτα ένας από τους βοηθούς του Μουσίνγκου, ο οποίος φορούσε ένα μεγάλο κολιέ από δόντια αγριόχοιρου, σε μια μικρή καλύβα.
«Ο βοηθός μιλούσε ασταμάτητα για αρκετά λεπτά, ευχαριστώντας τον Θεό που μας έφερε εκεί για να γράψουμε ένα καλό άρθρο. Στη συνέχεια, σε ένα άλλο μεγαλύτερο κτίριο, συναντήσαμε τον Μουσίνγκου: έναν μικρό, αδύναμο άνδρα που φορούσε ένα τσαλακωμένο μπλε σακάκι μερικά νούμερα μεγαλύτερο, μια περίτεχνη ζώνη από κοχύλια και κάτι που έμοιαζε με στέμμα από ορείχαλκο», γράφει ο Φοξ και συνεχίζει:
«Για τα επόμενα 10 λεπτά, ο Μουσίνγκου σπάνια μας κοίταξε στα μάτια, ενώ απέφευγε τις ερωτήσεις για το τι είχε συμβεί με τα χρήματα που είχε πάρει από τους ανθρώπους στην περιοχή του Ειρηνικού. Παρά τις αιχμηρές ερωτήσεις μας, ήταν ευχαριστημένος που μας άφησε να βγάλουμε μερικές φωτογραφίες μαζί του και τους ένοπλους φρουρούς του».
Ο δρόμος του Μπουγκενβίλ προς την ανεξαρτησία
Πολλά έχουν αλλάξει στο Μπουγκενβίλ στα χρόνια που έχουν περάσει από τη συνάντηση του Φοξ με τον Musingku.
Πριν λίγο καιρό, σύμφωνα με τους όρους της ειρηνευτικής συμφωνίας που έθεσε τέλος στον εμφύλιο πόλεμο του νησιού, το Μπουγκενβίλ πραγματοποίησε δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του από την Παπούα Νέα Γουινέα.
Σχεδόν το 98% των ψηφοφόρων τάχθηκε υπέρ της ανεξαρτησίας και τώρα οι κυβερνήσεις της Παπούα Νέα Γουινέα και του Μπουγκενβίλ διαπραγματεύονται τα επόμενα βήματα.
Αλλά ένα πράγμα δεν έχει αλλάξει: ο Μουσίνγκου εξακολουθεί να κρύβεται στο Τόνου και οι άνθρωποι εξακολουθούν να τον επισκέπτονται για να επενδύσουν περισσότερα χρήματα ή να ζητήσουν τα κέρδη που τους υποσχέθηκε κάποτε.
Τουλάχιστον ένας άνθρωπος έχει βαρεθεί. Ο τοπικός βουλευτής Σαμ Ακοϊτάι προέτρεψε πρόσφατα τους ψηφοφόρους του να σταματήσουν να επισκέπτονται τον Μουσίνγκου, λέγοντας ότι ήρθε η ώρα να αντιμετωπιστεί νομικά αυτός ο απατεώνας.
«Δεν μπορείτε να έχετε φοροφυγάδες όπως ο Νόα Μουσίνγκου να περιφέρονται με τον δικό τους στρατό, με όπλα που θα έπρεπε να έχουν αποσυρθεί», λέει.
«Αυτό είναι σοβαρό θέμα, επειδή το Μπουγκενβίλ έχει επιλέξει να είναι ανεξάρτητο».
Ο Δρ. Άντονι Ρέγκαν, συνταγματολόγος στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας και σύμβουλος της Αυτόνομης Κυβέρνησης της Μπουγκενβίλ, δήλωσε στο ABC ότι «δεν υπάρχουν τα μέσα για να αντιμετωπιστεί ο Μουσίνγκου».
«Έχει ένοπλους φρουρούς, ενώ η αστυνομία του Μπουγκενβίλ είναι γενικά άοπλη», λέει, προσθέτοντας ότι πολλοί άνθρωποι στο Μπουγκενβίλ — συμπεριλαμβανομένων ορισμένων από την ηγεσία του νησιού — επένδυσαν και οι ίδιοι στον Μουσίνγκου στη δεκαετία του '90 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000.
«Έχουν πλέον συμβιβαστεί λόγω των περίπλοκων σχέσεών τους μαζί του».
Ακόμη και αν οι αρχές ήθελαν να συλλάβουν τον Μουσίνγκου, ο Ρέγκαν λέει ότι θα ήταν πολύ δύσκολο, αναφέροντας την «περιορισμένη» ικανότητα της κυβέρνησης του Μπουγκενβίλ να ελέγχει τα ζητήματα σε τοπικό επίπεδο.
Ο ντόπιος βουλευτής Σαμ Ακοϊτάι λέει ότι πρέπει να γίνει έστω μια προσπάθεια.
Ο Μουσίνγκου μόλις το έμαθε αυτό, αμέσως αντέδρασε: «Κανείς - ειδικά ο προδότης Σαμ Ακατόι - δεν μπορεί να με σταματήσει. Με προστατεύει ο Θεός. Μόνο οι ανόητοι με κριτικάρουν».
Μάλλον ο Μουσίνγκου δεν ξεκολλάει εύκολα από την θέση του...