Έχει αποδειχθεί ότι το παιχνίδι βελτιώνει την ψυχική υγεία των ενηλίκων, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι σταματούν να παίζουν στην παιδική ηλικία. Πώς μπορούμε να ξαναβρούμε τα οφέλη του παιχνιδιού;
Αφού ο πατέρας της Federica Pallavicini υποβλήθηκε σε θεραπεία για καρκίνο του εγκεφάλου, θέλησε να τον βοηθήσει με την ανάρρωσή του από την επέμβαση. «Άρχισα να εξετάζω τρόπους βελτίωσης της γνωστικής του υγείας», λέει. Η έμπνευση ήρθε από μια ασυνήθιστη πηγή: τα βιντεοπαιχνίδια.
Η Pallavicini έχει μια προσωπική σχέση με τα παιχνίδια. Ως ψυχολόγος που μελετά τις εφαρμογές της εικονικής πραγματικότητας και των βιντεοπαιχνιδιών για την ψυχική υγεία και την ψυχολογική ευεξία στο Πανεπιστήμιο Milano-Bicocca της Ιταλίας, παρατήρησε τη βελτίωση της δικής της ψυχικής υγείας και τη μείωση των επιπέδων άγχους αφού έπαιζε το φημισμένο παιχνίδια Call of Duty (CoD).
Το παιχνίδι συνδέεται συχνά με τη βία και το άγχος παρά ως τρόπος βελτίωσης της ψυχικής υγείας. Η Pallavicini, ωστόσο, λέει ότι το παιχνίδι έγινε μια μορφή θεραπείας που ήταν ιδιαίτερα ωφέλιμη στην καθημερινή της ζωή. Έχοντας αυτό κατά νου, αναρωτήθηκε αν το παιχνίδι θα μπορούσε να βοηθήσει και τον πατέρα της.
Η Pallavicini είχε σοβαρούς λόγους να πιστεύει ότι όντως θα μπορούσε. Οι ενήλικες που επιδεικνύουν πιο παιχνιδιάρικα χαρακτηριστικά προσωπικότητας έχουν περισσότερα κίνητρα, είναι πιο δημιουργικοί και αυθόρμητοι. Έχουν υπάρξει ακόμη και συνδέσεις μεταξύ των ανθρώπων με πιο... παιχνιδιάρικα χαρακτηριστικά που έχουν χαμηλότερη αρτηριακή πίεση.
Ενώ οι λιγότερο παιχνιδιάρηδες άνθρωποι δυσκολεύονται στον ελεύθερο χρόνο τους να χαλαρώσουν και συχνά νιώθουν πλήξη όταν το μυαλό τους δεν είναι απασχολημένο, εκείνοι που έχουν πιο παιχνιδιάρικη διάθεση είναι ανοιχτοί στο να δοκιμάσουν μια ευρύτερη ποικιλία δραστηριοτήτων.
Γιατί σταματάμε να παίζουμε ως ενήλικες;
Γιατί, λοιπόν, οι περισσότεροι από εμάς σταματάμε να παίζουμε ως ενήλικες; Και πώς μπορούμε να μάθουμε να παίζουμε ξανά;
Ο René Proyer, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Martin Luther Halle-Wittenberg της Γερμανίας, λέει ότι οι παιχνιδιάρηδες ενήλικες είναι εκείνοι που είναι ικανοί να διαμορφώνουν τις καθημερινές καταστάσεις με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνονται διασκεδαστικές και πνευματικά διεγερτικές.
Είτε πρόκειται για μια εμμονή με το Candy Crush, είτε για βιντεοπαιχνίδια με φίλους ή ακόμη και για ένα προσωπικό αστείο με τον σύντροφο ή τον συνάδελφό σας, οι περισσότεροι άνθρωποι είναι παιχνιδιάρηδες και όμως τα οφέλη μπορεί να περνούν απαρατήρητα.
Τα οφέλη του παιχνιδιού μπορούν να χρησιμεύσουν ξανά στην ενήλικη ζωή, λέει ο Proyer, προσθέτοντας ότι με τον ίδιο τρόπο που μπορεί να συμμετέχετε σε έναν διαλογισμό ή σωματική άσκηση, το παιχνίδι πρέπει να θεωρείται ως μια δεξιότητα που μπορεί να αναπτυχθεί, να αξιοποιηθεί και να χρησιμοποιηθεί για την ενσυνειδητότητα.
Ένα καλό μέρος για να ξεκινήσετε με αυτή την διαδικασία είναι απλά να παρατηρείτε. Ο Proyer προτείνει να καταγράψετε τρεις στιγμές στο τέλος κάθε ημέρας όπου συνέβη κάτι αυθόρμητο. Θα μπορούσε να είναι μια αστεία αλληλεπίδραση με έναν ξένο ενώ παίρνετε τον καφέ σας ή ένα αστείο που μοιράζεστε με τον συνάδελφό σας.
Αυτό θα σας βοηθήσει να αρχίσετε να νιώθετε σιγουριά στο να είστε παιχνιδιάρης και θα σας κάνει να συνειδητοποιήσετε περισσότερο τη χαρά στην καθημερινότητά σας.
Τα παιδιά παίζει
Αλλά ο Proyer προτρέπει τους ανθρώπους να μη φοβούνται να βρουν τη διασκέδαση σε κάτι που συνήθως δεν συνδέεται με τους ενήλικες. Τα κοινωνικά αποδεκτά παιχνίδια ενηλίκων, όπως για παράδειγμα τα επιτραπέζια, συχνά συνοδεύονται από έναν κατάλογο κανόνων και απαιτούν ένα συγκεκριμένο περιβάλλον για να παιχτούν. Αυτό συμβάλλει λιγότερο στην ενθάρρυνση της δημιουργικότητας και της αυθόρμητης παιγνιώδους συμπεριφοράς, λέει ο Proyer.
Μερικές φορές τέτοιες δραστηριότητες περιλαμβάνουν επίσης ανταγωνισμό και τη σχετική απογοήτευση με τη νίκη και την ήττα. Ουσιαστικά, όσο πιο απροσδόκητη είναι η αλληλεπίδραση ή η δραστηριότητα, τόσο το καλύτερο για να βιώσετε και να ενισχύσετε την παιγνιώδη σας διάθεση, λέει.
Η απόλαυση του παιχνιδιού μπορεί να εξαρτάται τόσο από την προσωπικότητά σας όσο και από την προθυμία σας να είστε ανοιχτοί σε νέες μορφές συζήτησης και εμπειριών. Ο Proyer προτείνει ότι αν είστε πιο παιχνιδιάρης στο σπίτι με τον σύντροφο ή την οικογένειά σας, για παράδειγμα, δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε παρόμοιες τεχνικές συνομιλίας με συναδέλφους ή πιο μακρινούς φίλους και παρατηρήστε τα αποτελέσματα.
Επιφανειακά, μπορεί να φαίνεται ότι οι περισσότεροι ενήλικες δεν παίζουν όσο συχνά θα ήθελαν - ίσως, όπως προτείνει ο Proyer, επειδή τα κοινωνικά αποδεκτά παιχνίδια ενηλίκων δεν είναι και τόσο διασκεδαστικά, και αυτά που είναι μπορεί να θεωρηθούν ντροπιαστικά ανάλογα με τη δραστηριότητα.
Όμως, ο Sebastian Deterding, καθηγητής Ψηφιακής Δημιουργικότητας στο Πανεπιστήμιο του York, λέει ότι προκειμένου οι ενήλικες να συμμετέχουν σε παιγνιώδεις δραστηριότητες χωρίς ενοχές, μπορούν να χρησιμοποιήσουν κάποιες κοινωνικά αποδεκτές «δικαιολογίες».
Ο ίδιος δίνει το παράδειγμα του βιβλίου «The Mindfulness Coloring Book: Anti-Stress Art Therapy for Busy People της Emma Farrarons», το οποίο έχει ως στόχο να καταστήσει κοινωνικά αποδεκτή την πράξη της ζωγραφικής ενηλίκων, όταν συνδέεται με το «άλλοθι» ότι πρόκειται για «θεραπεία».
Ωστόσο, με την άνοδο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τις τελευταίες δεκαετίες, οι στόχοι για το τι συνιστά «ντροπιαστικό ή... cringe παιχνίδι» έχουν μετακινηθεί. Πλατφόρμες όπως το Youtube και το Twitch ειδικότερα εκλαϊκεύουν την κουλτούρα του παιχνιδιού.
Η YouΤuber παιχνιδιών και streamer του Twitch, Mollie Faux-Wilkins, γνωστή ως «The English Simmer» στο κοινό της που αριθμεί πάνω από 300.000 συνδρομητές, λέει ότι για εκείνη το να παίζει The Sims (ένα βιντεοπαιχνίδι προσομοίωσης ζωής) δεν ήταν ποτέ ντροπιαστικό και μάλιστα ενθαρρύνθηκε από τους γονείς της από μικρή ηλικία.
«Το να παίζεις The Sims, μαζί με την πλειονότητα των άλλων βιντεοπαιχνιδιών, μπορεί όντως να είναι μια απομονωτική εμπειρία», λέει. Αλλά με τη δημιουργία και την ανάπτυξη του καναλιού της, γνώρισε μια παγκόσμια κοινότητα, κάνοντας φίλους από όλο τον κόσμο.
Τα βιντεοπαιχνίδια είναι μία από τις λίγες μορφές παιγνιοθεραπείας ενηλίκων που φέρουν λιγότερο κοινωνικό στίγμα, λέει η Pallavicini. Ενώ ορισμένοι ενήλικες μπορεί να αισθάνονται την ανάγκη να κρύψουν την παιγνιώδη τους διάθεση, η αγορά των βιντεοπαιχνιδιών και των παιχνιδιών για κινητά μεταξύ των ενηλίκων έχει εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια. Η παγκόσμια αγορά παιχνιδιών αποτιμήθηκε σε 174 δισ. ευρώ το 2020 και προβλέπεται να φτάσει τα 314 δισ. ευρώ μέχρι το 2026.
Η Pallavicini αποδίδει τα οφέλη για την ψυχική υγεία από το παιχνίδι βιντεοπαιχνιδιών στην επίτευξη μιας κατάστασης «ροής». Λέει ότι η ροή είναι η «βέλτιστη δυνατή εμπειρία» και βιώνεται επίσης από τους αθλητές και τους αθλητές όταν βρίσκονται σε κατάσταση αγώνα.
Μαζί με εκατομμύρια άλλους παραγωγούς διαδικτυακού περιεχομένου, η Faux-Wilkins χρησιμοποιεί το ενδιαφέρον και την ευχαρίστηση που βρίσκουν οι ενήλικες στο παιχνίδι και την ψηφιακή ψυχαγωγία για να δημιουργήσει μια ικανοποιητική καριέρα, και το κοινό της αποκομίζει τα οφέλη που προκύπτουν από την ενασχόληση με μια τέτοια διαδικτυακή κοινότητα.
Ως ενήλικας με ευθύνες, πιέσεις και στόχους, είναι εύκολο να αγνοήσει ή να αδιαφορήσει για αυτές τις μικρές στιγμές παιχνιδιού στην καθημερινή ζωή. Αλλά αυτές οι στιγμές αποτελούν τα πιο αξιομνημόνευτα κομμάτια της καθημερινότητας και τις πιο αστείες αναμνήσεις από φίλους και οικογένεια.
Έτσι, με όλα τα οφέλη που το συνοδεύουν, δεν είναι υπερβολικό να πούμε ότι η προσπάθεια να είστε λίγο πιο παιχνιδιάρηδες θα πρέπει να είναι ένα αναπόσπαστο μέρος της ημέρας όλων μας.