Είναι ο Joseph Awuah-Darko ένας άνθρωπος που χρησιμοποιεί τη γλώσσα της ευαλωτότητας για να αποσπάσει προσοχή και να αποφύγει τις συνέπειες παλιών πράξεων;
Η ιστορία του Joseph Awuah-Darko, ενός Γκανέζου καλλιτέχνη που μετακόμισε στην Ολλανδία και δήλωσε ότι σχεδίαζε να υποβληθεί σε ευθανασία λόγω αθεράπευτης και μη ιάσιμης διπολικής διαταραχής, μοιάζει περισσότερο με σενάριο ταινίας παρά με πραγματικότητα.
Από τη μια πλευρά, παρουσιάζεται ως ένας νέος άνθρωπος που πάλεψε με την ψυχική του υγεία και βρήκε προσωρινή διέξοδο μέσα από την τέχνη και την ανθρώπινη επαφή. Από την άλλη, κατηγορείται για εξαπάτηση, οικονομικές ατασθαλίες και για ένα αφήγημα που ίσως ήταν περισσότερο εργαλείο αυτοπροβολής παρά ειλικρινής εξομολόγηση.
Το ερώτημα που πλανάται σήμερα, τέλη Αυγούστου του 2025, είναι απλό αλλά δύσκολα απαντήσιμο: πρόκειται για έναν απατεώνα ή για μια αληθινή περίπτωση που φωτίζει τις πιο σκοτεινές πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης;
Από την απελπισία στο «The Last Supper Project»
Η ιστορία του ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2024, όταν ο 28χρονος καλλιτέχνης ανήρτησε ένα συγκλονιστικό βίντεο στο Instagram. Σε αυτό, αποκάλυπτε πως είχε λάβει ημερομηνία ευθανασίας για τις 30 Ιουλίου 2025, επικαλούμενος ότι η διπολική του διαταραχή ήταν ανθεκτική σε κάθε θεραπεία. Η ανακοίνωση συνοδεύτηκε από την είδηση ενός πρόσφατου χωρισμού, γεγονός που ενίσχυσε την εικόνα ενός ανθρώπου που βρισκόταν στο χείλος του γκρεμού.
Ωστόσο, αντί να αποσυρθεί στη σιωπή, ο Awuah-Darko αποφάσισε να μοιραστεί τον «τελευταίο του δρόμο» με τον κόσμο. Δημιούργησε το «The Last Supper Project», μια πρωτοβουλία εμπνευσμένη από τη μακροχρόνια μελέτη του Χάρβαρντ για την ευτυχία, η οποία υποστηρίζει ότι η ποιότητα των σχέσεων είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για μια καλή ζωή. Μέσα από ένα link στο προφίλ του, ζητούσε από αγνώστους να τον καλέσουν στα σπίτια τους για να μοιραστούν μαζί του ένα δείπνο και μια συζήτηση.
Το εγχείρημα προκάλεσε αίσθηση. Μέχρι τον Ιούλιο του 2025, είχε πραγματοποιήσει 147 τέτοιες συναντήσεις σε διάφορες χώρες, μετατρέποντας την προσωπική του διαδρομή προς τον «τελικό αποχαιρετισμό» σε ένα είδος κοινωνικού πειράματος με χιλιάδες θεατές στα κοινωνικά δίκτυα.
Ένας ξαφνικός έρωτας και μια αλλαγή πορείας
Λίγο πριν την «ημερομηνία λήξης» που είχε ο ίδιος ανακοινώσει, ήρθε η ανατροπή. Ο Awuah-Darko δήλωσε αρραβωνιασμένος με τον Alexandre, έναν άνδρα που επίσης είχε αντιμετωπίσει αυτοκτονικές σκέψεις και ζει με μια σπάνια μορφή καρκίνου του αίματος. Σε μια δημόσια επιστολή προς τη μητέρα του, ο καλλιτέχνης εξήγησε πως είχε αλλάξει γνώμη: ήθελε να ζήσει και να αγαπήσει, έστω και υπό το βάρος της ψυχικής ασθένειας και της αβεβαιότητας.
Η δήλωση αυτή προκάλεσε μικτό κύμα αντιδράσεων. Πολλοί χειροκρότησαν την απόφασή του, βλέποντας σε αυτήν την ελπίδα ότι ακόμη και στις πιο σκοτεινές στιγμές, η αγάπη μπορεί να αλλάξει τη ροή της ζωής. Άλλοι, ωστόσο, αντέδρασαν με οργή. «Και τι θα γίνει με την ιστορία της ευθανασίας;», ρωτούσαν στα σχόλια. «Όλο αυτό ήταν ένα κόλπο για likes και προβολή;».
Νομικά προβλήματα και το φάντασμα της απάτης
Οι αμφιβολίες δεν περιορίστηκαν μόνο στην ξαφνική αλλαγή στάσης. Τον Ιούλιο του 2025, ο Awuah-Darko συνελήφθη στα σύνορα της Γερμανίας και παραδέχτηκε δημόσια ότι η παρουσία του στην Ολλανδία ήταν παράτυπη. Αυτό σημαίνει ότι, στην πραγματικότητα, δεν πληρούσε ποτέ τις προϋποθέσεις για να υποβληθεί σε ευθανασία στη χώρα, καθώς η διαδικασία επιτρέπεται μόνο σε κατοίκους με μόνιμο δεσμό με Ολλανδό γιατρό.
Παράλληλα, άρχισαν να έρχονται στο φως καταγγελίες για το παρελθόν του. Το 2023, ο καλλιτέχνης και πρώην συνεργάτης του, Foster Sakyiamah, τον μήνυσε ζητώντας πάνω από 260.000 δολάρια για απλήρωτα χρέη που σχετίζονταν με το Noldor Artist Residency, μια καλλιτεχνική πρωτοβουλία που ίδρυσε ο Awuah-Darko στην Άκρα. Δεν ήταν η πρώτη φορά που κατηγορήθηκε για αδιαφανείς πρακτικές: και άλλοι καλλιτέχνες είχαν ισχυριστεί ότι η διαχείριση του residency ήταν προβληματική, με έργα που χάνονταν και οικονομικές διαφορές που δεν λύνονταν ποτέ.
Η εικόνα ενός νέου ανθρώπου που πάλευε με τη διπολική διαταραχή άρχισε να θολώνει από την παρουσία ενός άνδρα που, σύμφωνα με τους επικριτές του, ήξερε να «παίζει» με την αφήγηση για να κερδίσει προσοχή, συμπάθεια και, πιθανώς, υλικές απολαβές.
Παρά τις καταγγελίες, δεν είναι λίγοι εκείνοι που εξακολουθούν να τον υπερασπίζονται. Υποστηρίζουν ότι η ψυχική ασθένεια δεν ακολουθεί γραμμικές πορείες, ότι η επιθυμία για θάνατο μπορεί να συνυπάρχει με την ελπίδα για ζωή και ότι η αντίφαση είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας. «Μπορεί να άλλαξε γνώμη, μπορεί να έκανε λάθη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η απόγνωσή του δεν ήταν αληθινή», σχολίασε ένας υποστηρικτής του σε διαδικτυακό φόρουμ.
Αντίθετα, οι πιο σκεπτικιστές βλέπουν στο πρόσωπό του ένα μοτίβο: έναν άνθρωπο που χρησιμοποιεί τη γλώσσα της ευαλωτότητας για να αποσπάσει προσοχή και να αποφύγει τις συνέπειες παλιών πράξεων. Για εκείνους, το «The Last Supper Project» δεν ήταν τίποτε άλλο παρά μια επιδέξια καμπάνια προσωπικού branding.
Ο καθρέφτης της εποχής μας
Η υπόθεση Awuah-Darko δεν είναι μόνο η ιστορία ενός καλλιτέχνη. Είναι καθρέφτης της εποχής των social media, όπου το προσωπικό δράμα γίνεται δημόσιο θέαμα, όπου η ειλικρίνεια δύσκολα ξεχωρίζει από την αυτοπροβολή, και όπου η ευαλωτότητα μπορεί να μετατραπεί σε εργαλείο μάρκετινγκ.
Σε έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι αναζητούν διαρκώς κοινότητα και νόημα, το «μοίρασμα του ψωμιού» με έναν ξένο μπορεί να φανεί συγκινητικό και βαθύ. Αλλά στον ίδιο κόσμο, η συνεχής έκθεση δημιουργεί καχυποψία: ποιος μιλά αληθινά και ποιος σκηνοθετεί την ίδια του τη ζωή;
Η απάντηση ίσως να βρίσκεται κάπου ανάμεσα. Ο Joseph Awuah-Darko μπορεί να είναι ταυτόχρονα και τα δύο: ένας άνθρωπος που πάλεψε πραγματικά με τη διπολική διαταραχή, αλλά και κάποιος που εκμεταλλεύτηκε την ευαλωτότητά του για να δημιουργήσει ένα αφήγημα και να αποφύγει να λογοδοτήσει για πράξεις του παρελθόντος.
Η συνέχεια της ιστορίας του γκανέζου καλλιτέχνη ενδεχομένως και να ανήκει στην αστυνομία ή τα αρμόδια δικαστήρια...