Η άνοδος του Ζόχραν Μαμντάνι στη δημαρχία της Νέας Υόρκης φέρνει μαζί της μια άλλη μορφή δημόσιας παρουσίας -μια «Πρώτη Κυρία της Gen Z», όπως ήδη την αποκαλούν τα διεθνή μέσα.
Η εικόνα της πολιτικής συζύγου ήταν, για δεκαετίες, σταθερή και σχεδόν προβλέψιμη: ταγιέρ σε χρώματα παστέλ, ένα χαμόγελο που δεν ράγιζε ποτέ, μια παρουσία που προσπαθούσε να συνδυάσει διακριτικότητα με καθωσπρεπισμό.
Όμως η άνοδος του Ζόχραν Μαμντάνι στη δημαρχία της Νέας Υόρκης φέρνει μαζί της μια άλλη μορφή δημόσιας παρουσίας – μια «Πρώτη Κυρία της Gen Z», όπως ήδη την αποκαλούν τα διεθνή μέσα. Η 28χρονη Ράμα Ντουουάτζι, καλλιτέχνιδα συριακής καταγωγής, μοιάζει να περπατά μέσα στην παράδοση μόνο και μόνο για να την ξαναχτίσει εκ των έσω.
Η ιστορία της δεν είναι η γνωστή ιστορία της συζύγου που γεννιέται για τη σκηνή της εξουσίας· είναι η ιστορία μιας γυναίκας που βρέθηκε ξαφνικά στο επίκεντρο ενός τεράστιου πολιτικού αφήματος χωρίς ποτέ να προσποιηθεί κάτι άλλο από αυτό που είναι: δημιουργική, σύγχρονη, στιλιστικά ελεύθερη, βαθιά πολιτικοποιημένη με τον δικό της τρόπο.
Το όνομά της άρχισε να κυκλοφορεί στα media όταν έγινε γνωστό ότι γνώρισε τον Μαμντάνι μέσω Hinge, με μια αυθόρμητη τρυφερότητα που έμοιαζε προκλητικά φυσιολογική για δύο ανθρώπους που έμελλε να βρεθούν στο κέντρο μιας από τις πιο έντονες πολιτικές πόλεις του κόσμου.
Μια Πρώτη Κυρία που μοιάζει με πραγματικό άνθρωπο
Όταν παντρεύτηκαν, οκτώ μήνες πριν την εκλογή του Μαμντάνι, κανείς δεν περίμενε ότι η Ντουουάτζι θα μετατρεπόταν σχεδόν αμέσως σε fashion και πολιτιστικό σημείο αναφοράς. Κι όμως, η Gen Z βρήκε σε αυτήν κάτι που δεν είχε υπάρξει ποτέ πραγματικά διαθέσιμο: μια Πρώτη Κυρία που δεν μοιάζει με ρόλο, αλλά με πραγματικό άνθρωπο.
Η Ντουουάτζι δεν είναι stylist creation, όπως υπήρξαν άλλες πολιτικές συζύγοι. Είναι εικαστικός και εικονογράφος, με δουλειά που εξερευνά την αραβική ταυτότητα, την εμπειρία των γυναικών και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Αποφοίτησε το 2024 από το School of Visual Arts με μεταπτυχιακό στις Καλές Τέχνες, παρουσιάζοντας ως διπλωματική της εργασία το Sahtain!, μια εξερεύνηση της μαγειρικής ως συλλογικής και πολιτισμικής πράξης στη Μέση Ανατολή. Όταν μια γυναίκα με τέτοιου είδους δημιουργική και πολιτική ευαισθησία μπαίνει στην καρδιά της δημοσιότητας, το βλέμμα αλλάζει. Οι προσδοκίες αλλάζουν. Οι κώδικες αλλάζουν.
Xρησιμοποιεί τη μόδα ως μία μορφή πολιτικής γλώσσας
Το στιλ της είναι ένας από τους λόγους που η Gen Z την αγκάλιασε ακαριαία. Δεν υπάρχει πάνω της καθόλου από το «πολιτικό cosplay» που συχνά ντύνει τις συζύγους πολιτικών με ουδέτερα παστέλ χρώματα, με ρούχα που μιλούν περισσότερο για το πρωτόκολλο παρά για την προσωπικότητα.
Η Ντουουάτζι ντύνεται όπως θα ντυνόταν η ίδια ακόμα κι αν δεν υπήρχαν φωτογράφοι: επίπεδα μποτάκια, μεγάλα λευκά πουκάμισα, μαύρο eyeliner με ρετρό διάθεση, vintage κομμάτια που θυμίζουν Μπρούκλιν περισσότερο παρά Μανχάταν. Και όμως, μέσα σε αυτή την ανεπιτήδευτη αισθητική υπάρχει κάτι βαθιά κομψό και μετρημένο.
Η εμφάνισή της στη νύχτα της νίκης του Μαμντάνι –μαύρη, μακριά τουαλέτα, λεπτά ασημένια κοσμήματα– προκάλεσε φρενίτιδα online μόνο και μόνο επειδή έδειχνε μια γυναίκα που έχει στιλ χωρίς να χρειάζεται να το επιδείξει.
Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι η Ντουουάτζι χρησιμοποιεί τη μόδα ως μία μορφή πολιτικής γλώσσας. Η επιλογή να φορέσει ένα top από τον Παλαιστινο-Ιορδανό σχεδιαστή Ζέιντ Χιτζάζι δεν διαβάστηκε απλώς ως στιλιστική προτίμηση αλλά ως δημόσια δήλωση, αντικατοπτρίζοντας τη σαφή της υποστήριξη για την Παλαιστίνη.
Το γεγονός ότι επέλεξε επίσης έξυπνα κομμάτια από ανεξάρτητους Νεοϋορκέζους δημιουργούς αντί για τους συνηθισμένους μεγάλους αμερικανικούς οίκους έστειλε επίσης μήνυμα: η εξουσία μπορεί να ντύνεται και αλλιώς.
Σημείο αναφοράς για τις νεότερες γενιές
Αυτή η διάσταση —η συνύπαρξη πολιτικής, προσωπικότητας και αισθητικής— είναι ίσως ο λόγος που η Ντουουάτζι έγινε τόσο γρήγορα σημείο αναφοράς για τις νεότερες γενιές. Η Gen Z έχει μεγαλώσει σε έναν κόσμο όπου η εικόνα είναι ένας από τους βασικούς διαύλους πολιτικής επικοινωνίας. Η Ντουουάτζι, ως visual artist, το γνωρίζει αυτό ενστικτωδώς.
Η παρουσία της δεν θυμίζει την «παραδοσιακή» Πρώτη Κυρία αλλά ούτε και την ολότελα ποπ influencer αισθητική: τοποθετείται κάπου ανάμεσα, δημιουργώντας έναν νέο χώρο όπου η νεότητα δεν είναι αδυναμία και η κομψότητα δεν είναι συμβιβασμός.
Δεν είναι τυχαίο ότι μέσα σε λίγες εβδομάδες από την εκλογή του Μαμντάνι, τα social media μιλούν για «aloof wife autumn», μια αισθητική που εμπνέεται από τη φαινομενική της απόσταση, την αυτονομία της, το γεγονός ότι ο σύζυγός της απουσιάζει από το Instagram της.
Η αντίθεση με το «tradwife» TikTok—το οποίο εξιδανικεύει γυναίκες που μένουν σπίτι, ράβουν, μαγειρεύουν και προβάλλουν μια προ-φεμινιστική θηλυκότητα—είναι εκπληκτική: η Ντουουάτζι είναι η γυναίκα που έχει δική της καριέρα, ύφος και φωνή, και δεν χρειάζεται ποτέ να πει τίποτα για να το επιβεβαιώσει.
Η πολιτική σκηνή να ανοίγει χώρο για να χωρέσει εκείνη
Όλα αυτά, φυσικά, συμβαίνουν σε μια πόλη που έχει ιστορία με τις Πρώτες Κυρίες. Από τον ακτιβισμό της Τσιρλέιν ΜακΚρέι μέχρι τις πρόσφατες συζητήσεις για τη Μελάνια Τραμπ και τη σχέση της με τα media, ο ρόλος της συζύγου στην αμερικανική πολιτική είναι ένας χώρος όπου αντανακλώνται ζητήματα φύλου, φυλής, εξουσίας και ορατότητας.
Η Ντουουάτζι πατά επάνω σε αυτή την παράδοση αλλά δεν την αντιγράφει. Αντίθετα, τη μετατοπίζει. Με το να είναι ο εαυτός της, ανοίγει ένα νέο μονοπάτι για το πώς μπορεί να μοιάζει η πολιτική γυναικεία παρουσία στην εποχή των millennials και της Gen Z.
Και ίσως αυτό είναι το πιο σημαντικό στοιχείο της: η Ντουουάτζι δεν μοιάζει να ανήκει στην πολιτική σκηνή· μοιάζει η πολιτική σκηνή να ανοίγει χώρο για να χωρέσει εκείνη.
Η προσωπική της ιστορία —μια καλλιτέχνις που αγαπά τις μικρές λεπτομέρειες της πόλης, που φωτογραφίζεται με vintage πανωφόρι στο μετρό πηγαίνοντας να παντρευτεί— είναι τόσο ανθρώπινη που μοιάζει σχεδόν φανταστική στον κόσμο της high politics.
Στο πρόσωπό της η Gen Z βλέπει κάτι δικό της: μια γυναίκα που μπορεί να είναι κομψή χωρίς να υπακούει, πολιτική χωρίς να φωνασκεί, δημόσια χωρίς να γίνεται προϊόν.