Αποτελεί μια από τις πιο αναγνωρίσιμες προσωπικότητες του 20ου αιώνα. Ο Νέλσον Μαντέλα χρειάστηκε να υπομείνει 27 χρόνια στη φυλακή προκειμένου να δικαιωθούν οι ιδέες για τις οποίες πολέμησε σε όλη του τη ζωή.
Ηταν Ιούνιος του 1964 όταν το καθεστώς στη Νότιο Αφρική αποφάσιζε να... ξεμπερδέψει μια και καλή με τον Νέλσον Μαντέλα και τους συντρόφους του. Η ετυμηγορία του δικαστηρίου είναι ισόβια κάθειρξη και για τα δεδομένα της σκληρότητας του Απαρτχάιντ, το γεγονός πως δεν του επιβάλλεται η θανατική ποινή μοιάζει μάλλον με μια μικρή νίκη. «Πήγα διακοπές διαρκείας στη φυλακή επί 27 χρόνια» δήλωνε μετά την απελευθέρωσή του ο ίδιος.
Η εξορία του Μαντέλα στο νησί Ρόμπεν
Οπως διαβάζουμε σε αφιέρωμα του BBC στον Αφρικανό ηγέτη, τα τελευταία χρόνια που ο Μαντέλα βρισκόταν υπό περιορισμό είχε κατορθώσει να ζει με σημαντικές ανέσεις. Διέμενε σε ένα ιδιότυπο εξοχικό στην αυλή των φυλακών του Κέιπ Τάουν όπου διέθετε τηλεόραση, εφημερίδες και μπορούσε να συναντήσει πρακτικά όποιον επιθυμούσε. Το κατάλυμα του Μαντέλα διέθετε ως και πισίνα. Βεβαίως, παρέμενε φυλακισμένος, όμως αυτή η κατάσταση δεν έμοιαζε σε τίποτα με όσα έζησε τα πρώτα χρόνια στη φυλακή.
18 χρόνια. Μια ολόκληρη ζωή που ο Νέλσον Μαντέλα την πέρασε απομονωμένος με τους συντρόφους του σε ένα νησί, ορατό δια γυμνού οφθαλμού από την παραλία του Κέιπ Τάουν. «Αυτό είναι το νησί. Εδώ θα πεθάνεις» ήταν τα πρώτα λόγια των δεσμοφυλάκων σε εκείνων και τους συντρόφους του όταν έφτασαν στις φυλακές.
Το νησί Ρόμπεν ήταν για χρόνια το μέρος όπου φυλάκιζε το καθεστώς τους πολιτικούς και στρατιωτικούς του αντιπάλους. Ο Νέλσον Μαντέλα δεν θα αποτελούσε εξαίρεση. Κάθε κρατούμενος ήταν απομονωμένος στο κελί του, που είχε πρόσβαση σε... απομονωμένη τσιμεντένια αυλή. Και φυσικά η κράτηση δεν ήταν η μοναδική τιμωρία του. Ηταν καταδικασμένος να συνθλίβει πέτρες στο νταμάρι των φυλακών, μαζί με τους συγκρατούμενούς του.
Ο κρατούμενος 466-64, κατά κόσμον Νέλσον Μαντέλα
Οι συγκρατούμενοί του, τον αποκαλούσαν 466-64. Ο Νέλσον Μαντέλα ήταν 466ος που έφθανε στις φυλακές για το έτος 1964 και έτσι απέκτησε αυτόν τον...σειριακό αριθμό που έγινε παράλληλα και το παρατσούκλι του. Γρήγορα, ο Αφρικανός βρήκε ξανά το επαναστατικό και ηγετικό του πνεύμα. Συνειδητοποίησε πως οι Αρχές των φυλακών βιάζονταν να τελειώσουν κάποιο έργο στο νταμάρι και έτσι συμβούλεψε τους συγκρατούμενούς του να εκτελούν την εργασία τους όσο πιο αργά μπορούσαν. Αυτό έδωσε στον Νέλσον Μαντέλα το διαπραγματευτικό χαρτί για να ζητήσει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στη φυλακή.
Φυσικά, ο χαρακτήρας του και η αντιδραστική του φύση τον οδήγησαν πάρα πολλές φορές στην απομόνωση. «Τα πρώτα χρόνια, η απομόνωση έγινε συνήθεια. Συχνά μας κατηγορούσαν για ασήμαντες αφορμές και μας καταδίκαζαν σε απομόνωση. Οι Αρχές πίστευαν πως έτσι θα γιάτρευαν την αντίσταση και την επαναστατικότητά μας» γράφει στην αυτοβιογραφία του ο ίδιος ο Νέλσον Μαντέλα. «Βρίσκω την απομόνωση το πιο απαγορευτικό μέσο στη ζωή της φυλακής. Δεν υπήρχε ούτε τέλος, ούτε αρχή. Υπήρχε μόνο το μυαλό ενός ανθρώπου, το οποίο μπορεί να παίζει παιχνίδια».
Οι αγιάτρευτες πληγές της φυλακής του Νέλσον Μαντέλα
Στις αρχές του ‘80, ο Νέλσον Μαντέλα μετήχθη σε φυλακές της ενδοχώρας ενώ το 1990 αφέθηκε ελεύθερος προκαλώντας εκδηλώσεις λατρείας των Νοτιοαφρικανών στο πρόσωπό του. Το 1994, ο ηγέτης του Νοτιοαφρικανικού Κογκρέσου που πέθανε τον Δεκέμβριο του 2013, επέστρεψε πίσω στο νησί που πέρασε τα πιο δύσκολα και τα περισσότερα χρόνια στη φυλακή.
«Οι πληγές που δεν είναι ορατές πονούν περισσότερο από εκείνες που φαίνονται και μπορούν να γιατρευτούν» δήλωνε τότε ο Νέλσον Μαντέλα και σημείωνε τις δυο πιο δύσκολες στιγμές από την εποχή που βρέθηκε φυλακισμένος εκεί: «Μια από τις πιο θλιβερές στιγμές της ζωής μου στη φυλακή ήταν ο θάνατος της μητέρας μου. Η επόμενη συντριπτική εμπειρία ήταν ο θάνατος του μεγάλου μου γιου σε αυτοκινητιστικό» πρόσθετε. Σε καμία από τις δύο περιπτώσεις δεν του επετράπη από τη διεύθυνση των φυλακών να παραστεί στην κηδεία.